Εχει ασφαλώς σημασία ο λόγος για τον οποίον ο Ερντογάν αποφάσισε να κάνει κινήσεις που σε πρώτη ανάγνωση οδηγούν σε εκτόνωση της έντασης και βεβαίως προκαλούν ανακούφιση, έστω συγκρατημένη. Η απόσυρση του «Ορούτς Ρέις» έγινε για να συντηρηθεί και να αλλάξει το πλήρωμά του, σύμφωνα με τους επίσημους τουρκικούς ισχυρισμούς, αλλά κρίνοντας από άλλες δηλώσεις θεωρείται βέβαιο ότι η σχετική απόφαση αποτελεί ελιγμό κατόπιν πιέσεων. Πρωτίστως αμερικανικές, γιατί αυτές λαμβάνει περισσότερο υπόψη ο Τούρκος πρόεδρος, αλλά και γερμανικές ενόψει της μεγάλης πιθανότητας να επιβληθούν οικονομικές κυρώσεις στη χώρα του, αν συνέχιζε ή κλιμάκωνε την τακτική των προκλήσεων.
Το βασικό «μότο» του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο ήταν να αποσυρθούν όλα τα πλοία από το «πεδίο» και σίγουρα εξέφραζε και την άποψη του Ντ. Τραμπ που σίγουρα δεν θέλει να αντιμετωπίσει ανάφλεξη στην περιοχή, ιδιαίτερα σε προεκλογική περίοδο. Και όπως είναι γνωστό, ο Ερντογάν στηρίζει πολλά στη σχέση του με τον Τραμπ, προκειμένου να συνεχίζει δίχως αμερικανική παρέμβαση την πολιτική επικυριαρχίας στην ανατολική Μεσόγειο… Από την άλλη πλευρά, όταν ο Πομπέο αξίωνε απόσυρση των στόλων για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις στοιχειώδους διαλόγου, εννοούσε το «Ορούτς Ρέις» και τα συνοδευτικά πολεμικά. Τα ελληνικά βρίσκονταν εκεί, επειδή τα τουρκικά αλώνιζαν και προκαλούσαν σε ύδατα για τα οποία τα κυριαρχικά δικαιώματα δεν έχουν καθοριστεί με διμερή συμφωνία ή με απόφαση διεθνούς δικαιοδοτικού οργάνου.
Με λίγα λόγια, αυτό που βλέπουμε τώρα είναι η απόσυρση από το «πεδίο» τόσο των τουρκικών όσο και των ελληνικών πλοίων. Μόνο του το γεγονός αυτό εκτονώνει την κατάσταση και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εκτόνωση λαμβάνει μεγαλύτερες
διαστάσεις, αφού η Τουρκία απέφυγε να εκδώσει νέα Navtex, πιο κοντά στο Καστελλόριζο, όπως αναμενόταν. Ωστόσο, θα ήταν λάθος να δει η Αθήνα το συγκεκριμένο γεγονός ως «νίκη» των εθνικών χρωμάτων και να πανηγυρίσει, προκαλώντας τα εθνικιστικά αντανακλαστικά της Αγκυρας. Θα ήταν δε μεγαλύτερο λάθος αν κάποιοι αρμόδιοι πιστέψουν ότι η τουρκική κυβέρνηση εγκαταλείπει το δόγμα της «γαλάζιας πατρίδας», που από τη φύση του είναι νεο-οθωμανικό, αναθεωρητικό, επεκτατικό και μεγαλοϊδεατικό.
Στην καλύτερη περίπτωση, για αναγκαστικό τακτικό ελιγμό πρόκειται και τίποτα περισσότερο και ακόμη δεν ξέρουμε ποια θα είναι η διάρκειά του. Μέχρι τις 24-25 Σεπτεμβρίου για να μην επιβληθούν ευρωπαϊκές κυρώσεις, μέχρι τις 3 Νοεμβρίου που θα διεξαχθούν οι αμερικανικές εκλογές, ή θα διαπιστώσουμε ότι το «Ορούτς Ρέις» πήγε πραγματικά στην Αττάλεια για ανεφοδιασμό και συντήρηση; Χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί επίσης η μεγάλη πιθανότητα να δούμε την τουρκική πλευρά να καταφεύγει σε εκβιασμούς και απειλές στο ενδεχόμενο έναρξης και στη διάρκεια ελληνοτουρκικού προκαταρκτικού διαλόγου. Η Ελλάδα πάντως πρέπει να εκμεταλλευθεί την ευκαιρία της αποκλιμάκωσης και κυρίως να αποφύγει με κάθε τρόπο να θεωρηθεί διεθνώς υπεύθυνη για αναζωπύρωση της έντασης.