«Η επιστήμη σπάνια προχωρεί με τον ευθύγραμμο λογικό τρόπο που φαντάζονται οι απ’ έξω. Αντίθετα, τα βήματά της προς τα εμπρός (και μερικές φορές προς τα πίσω) είναι συχνά πολύ ανθρώπινα γεγονότα, στα οποία οι προσωπικότητες και οι πολιτισμικές παραδόσεις παίζουν μεγάλους ρόλους».
Αυτά έγραφε στον πρόλογο του βιβλίου «Η διπλή έλικα» ο Τζέιμς Γουάτσον, αναφορικά με το πώς ανακάλυψε τη δομή του DNA. Εμείς, εδώ, το αντιγράφουμε όχι από την πρωτότυπη πηγή, ωστόσο, αλλά από ένα άλλο βιβλίο: τον «Θάνατο του καρκίνου», που υπογράφουν ο βετεράνος στη μάχη κατά του καρκίνου γιατρός Βίνσεντ Τ. Ντεβίτα με την Ελίζαμπεθ Ντεβίτα-Ρέιμπερν.
Το βιβλίο μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις University Studio Press σε μετάφραση του πνευμονολόγου Αντώνιου Κ. Παπαγιάννη, ο οποίος υπογράφει τον έναν από τους δύο προλόγους. Ο έτερος πρόλογος υπογράφεται από τον παθολόγο-ογκολόγο Ιωάννη Π. Μπουκοβίνα, πρόεδρο της Εταιρείας Παθολόγων-Ογκολόγων Ελλάδας.
Η περιπέτεια του κορωνοϊού έδειξε, αν μη τι άλλο, πως, αν κινηθεί με ευελιξία, ταχύτητα και ευρηματικότητα, η επιστήμη μπορεί σε σύντομο χρονικό διάστημα να βρει μια πρώτη λύση – που εν προκειμένω είναι το εμβόλιο. Η συγκυρία και οι συνθήκες, οι εξαντλημένες ΜΕΘ, οι διασωληνωμένοι, οι νεκροί έδωσαν την αναπόφευκτη ώθηση να κινηθεί το σύστημα με ταχύτητα, αλλά και ευελιξία.
Στο βιβλίο (με τον προκλητικό τίτλο) «Ο θάνατος του καρκίνου», οι συγγραφείς τονίζουν ότι κάτι ανάλογο θα μπορούσε να είχε συμβεί στην τιτάνια μάχη κατά του καρκίνου. Φυσικά, εάν συμβεί στο εγγύς μέλλον, δεν θα μιλάμε για πλήρη, ως εκ θαύματος, εξάλειψη του καρκίνου γενικώς, οπωσδήποτε όμως θα μπορούμε να μιλήσουμε για θεαματικά αποτελέσματα σε πολλές μορφές της νόσου – με άλλα λόγια, για λιγότερες ακόμη χαμένες ζωές, ενηλίκων και παιδιών. Για λιγότερο πόνο, για λιγότερο πένθος.
Το μεγάλο πρόβλημα όμως, σύμφωνα με το συγκεκριμένο βιβλίο, είναι ότι ακόμη και σε μια χώρα-θρύλο για την καινοτομία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι επιστήμονες πελαγοδρομούν εξαιτίας ενός συστήματος αγκυλωμένου.
Και ωστόσο, έστω κι έτσι, συγκριτικά με το τι συνέβαινε πριν από είκοσι ή και δέκα χρόνια, πολλές μορφές καρκίνου έχουν μετατραπεί από θανατικές καταδίκες σε χρόνια νοσήματα, με τους καρκινοπαθείς να μπορούν να έχουν ποιότητα ζωής για πολλά χρόνια. Αυτό είναι ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα.
Η κούρσα να νικηθεί ο κορωνοϊός προτού θρηνήσουμε και άλλα θύματα (χώρια τη ζημιά στις οικονομίες) θα μπορούσε να δείξει τον δρόμο και σε άλλες νόσους, ειδικά στο μεγάλο φόβητρο που λέγεται καρκίνος, ο οποίος απαιτεί ένα πολλαπλό μέτωπο με πνεύμα συνεργασίας και διάθεση για καινοτομία.
Ο Ιω. Μπουκοβίνας γνωρίζει άριστα για τι πράγμα μιλάμε εδώ και ο αγώνας του εδώ και χρόνια επικεντρώνεται προς μια τέτοια κατεύθυνση.
Δεν χρειάζεται να περιμένουμε για πανδημίες. Κάθε ζωή μετράει.