Θα συντάξουμε έναν οδικό χάρτη με σαφείς συντεταγμένες για την κατάρτιση μιας συγκεκριμένης εργαλειοθήκης δυνατοτήτων, ώστε να καθοριστούν τα βήματα προς την εκπόνηση οριστικού οδικού χάρτη…
Τα συμπεράσματα της συνόδου δεν επρόκειτο να είναι διαφορετικά. Τσεκουράτη κυριολεξία έχουν οι περιλάλητες κυρώσεις μόνο στην εσωτερική πολιτική συζήτηση στην Ελλάδα. Μόνον εδώ κυοφορείται, με ευθύνη όχι μόνο της αντιπολίτευσης, η προσδοκία ότι τα ευρωπαϊκά ανακοινωθέντα θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν τις τορπίλες. Στην πραγματικότητα, αποδεικνύεται για άλλη μία φορά ότι οι αποφάσεις των εταίρων δεν συμβαδίζουν ούτε καν με τις δικές τους αναλύσεις: Μπορεί να ομολογείται ότι ο Ερντογάν συνιστά απειλή συνολικά για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, αλλά όχι τόσο άμεση ώστε να δικαιολογείται η άρση των εξοπλιστικών συμβολαίων που έχει υπογράψει με ευρωπαϊκές βιομηχανίες.
Μπορεί να αναγνωρίζεται η συμπεριφορά του ως αυθαίρετη και παραβατική, αλλά όχι τόσο ώστε να προτιμάται η ευθεία αντιπαράθεση. Η γενικόλογη επίκληση κυρώσεων εξακολουθεί να λογίζεται ως πιο πρόσφορη από την επιβολή τους.
Μπορεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια, μετά τον Τραμπ και το Brexit, η γαλλογερμανική ψυχή της Ευρώπης να συναισθάνεται ότι πρέπει να μετατρέψει τη μοναξιά της σε προωθητική δύναμη, αλλά δεν έχει απογαλακτιστεί από τον 20ό αιώνα. Νοσταλγεί ακόμη τη θαλπωρή της Αμερικής. Περιμένει τον Μπάιντεν – χωρίς να ξέρει τι ακριβώς περιμένει.
Ολα αυτά ήταν λίγο-πολύ ορατά πριν από τη σύνοδο – που λειτούργησε αφυπνιστικά μόνον ως προς τα όρια της γαλλικής αποφασιστικότητας. Το ερώτημα παραμένει τι ψάχνουμε εμείς μέσα σε αυτό το πλέγμα συμφερόντων και συμφεροντολογικών δισταγμών.
Η θεολογικού τύπου σύλληψη του εθνικού συμφέροντος ως νοητού ήλιου της Δικαιοσύνης που πέπρωται να λάμψει στους αιώνες είναι μόνο για να γεμίζουν οι στήλες των εφημερίδων – και οι αντιπολιτευτικές προκηρύξεις που μιλούν, ποδοσφαιρικά, για «ήττες» και «ταπεινώσεις». Παρά την εγχώρια υπερπαραγωγή φρονήματος, η ελληνοτουρκική διένεξη παραμένει για τις περισσότερες ευρωπαϊκές ηγεσίες μια οχληρή εκκρεμότητα που θα λυθεί όταν τα εμπλεκόμενα μέρη αφήσουν τους εγωισμούς και καθίσουν σαν μεγάλα παιδιά στο τραπέζι.
Εχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε ένα ατύχημα που θα διαλύσει τις κατευναστικές ψευδαισθήσεις της Ευρώπης; Εχουμε τον χρόνο να την περιμένουμε να βρει την πυξίδα της; Ή μήπως πρέπει να κοιτάξουμε εκεί όπου και η ίδια μάς παραπέμπει: στην Αμερική.
Αφού μιλάμε διαρκώς για διεθνή δικαστήρια, στη συγκυρία ίσως ταίριαζε μια δικονομική αλληγορία: Αν η Ευρώπη, μακροπρόθεσμα, είναι ο Αρειος Πάγος μας, η τωρινή, ασταθής Αμερική του Μπάιντεν μπορεί να είναι τα ασφαλιστικά μέτρα.