Οπως όλα στη δημοκρατία, έτσι και η αντιμετώπιση της πανδημίας είναι ζήτημα πειθούς. H ετοιμότητα του συστήματος υγείας προφανώς μετράει. Τα τεστ. Τα νοσοκομεία. Το προσωπικό.
Ολα μετράνε, αλλά πλέον, με την εμπειρία δύο επιδημικών κυμάτων, φαίνεται ότι πιο πολύ μετράει η –κατασυκοφαντημένη– επικοινωνία. Αν η πολιτεία είχε κατορθώσει να μεταδώσει την αντίληψη του κινδύνου και την αντίστοιχη ανάγκη για τήρηση των περιορισμών, θα χρειαζόταν το lockdown; Δεν θα είχαν αποδώσει τα ηπιότερα μέτρα του φθινοπώρου; Αν δεν υπήρχε έλλειμμα πειθούς, δεν θα είχαν κοστίσει λιγότερο και τα ελλείμματα της καθαυτό υγειονομικής πολιτικής;
Πού οφείλεται αυτό το πρωτογενές έλλειμμα; Η κυβέρνηση χρησιμοποίησε όλα τα επικοινωνιακά εργαλεία που είχε στη διάθεσή της: διαγγέλματα· τακτικές ενημερώσεις· αυτοσχέδιες υπουργικές καμπάνιες στα media· πληρωμένες καταχωρίσεις· επιστράτευση των ειδικών· συνεντεύξεις Τύπου· επιτόπου επιθεωρήσεις· ξανά συνεντεύξεις Τύπου· ξανά διαγγέλματα.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι δεν έφταιγε ούτε το μέσο ούτε το μήνυμα. Εφταιγε η δυστροπία του ίδιου του αντικειμένου, που, ανεξιχνίαστο, ανάγκαζε τους παράγοντες διαχείρισης της κρίσης σε ηχηρές ανακολουθίες και επιχειρησιακές ασυνέχειες.
Ακόμη και ο επιστημονικός λόγος χρειαζόταν να επιστρέφει και να διορθώνει τον εαυτό του. Μοιραία, ο συναισθηματικός λόγος που συνόδευε τις ενημερώσεις –οι αλυσιδωτοί συναγερμοί για τις επόμενες εβδομάδες, που ήταν πάντα «οι πιο κρίσιμες»– οδήγησε σε μπαναλοποίηση του κινδύνου.
Η εμφάνιση του Γιάννη Αντετοκούνμπο στο ολισθηρό παρκέ της αντιπανδημικής άμυνας είναι τόσο καίρια, που κάνει τις προηγούμενες απόπειρες αφύπνισης της κοινής γνώμης να φαίνονται αδέξιες. Κάνει, επίσης, την καταγγελτική εμμονή, που χρωματίζει την εκστρατεία ενημέρωσης πάντα ως συμπαιγνία με σκοπό τον έλεγχο των ΜΜΕ, να ακούγεται κούφια.
Χρειαζόταν οι χιλιοειπωμένες προτροπές να μπουν στο στόμα ενός αγαπητού –και πολιτικά ασημάδευτου– προσώπου για να αποκτήσουν το χαμένο κύρος τους. Παρότι επιδημιολογικά αδαής, ο Αντετοκούνμπο είναι, παραδόξως, πιο πειστικός από τους ειδήμονες όταν κηρύττει την ατομική ευθύνη.
Η αξιοπιστία της υγειονομικής πολιτικής έχει υποφέρει πάρα πολύ από τις συγκρουόμενες κεφαλές που αλληλοϋπονομεύονται καθημερινά στη δημόσια σφαίρα. Εχει υποφέρει και από την ολοένα και ψυχρότερη ασυγκινησία του κουρασμένου ακροατηρίου. Το σποτ του Γιάννη δεν θα διαλύσει τα νέφη. Είναι όμως ένας δείκτης για να καταστρωθεί με μεγαλύτερη μέριμνα για τη γλώσσα της έλλογης συγκίνησης η καμπάνια για τον εμβολιασμό.
Από την αρχή το ζητούμενο ήταν βαρύ για τις ελεύθερες κοινωνίες στις οποίες –ευτυχώς– ζούμε. Επρεπε να πεισθούμε να σταματήσουμε τις ζωές μας για χάρη της ζωής. Και πρέπει ακόμη.
Γιάννης Αντετοκούνμπο: Άμυνες
1' 53" χρόνος ανάγνωσης
