Το άγχος της Δεξιάς
Ανάμεσα στα φιλελεύθερα στελέχη της Ν.Δ. υπάρχει ένας διαρκής, υποβόσκων φόβος για τη λαϊκή Δεξιά της παράταξης. Οπως συμβαίνει στα εορταστικά οικογενειακά τραπέζια, όπου η ανησυχία για τους ευέξαπτους συγγενείς περιορίζει τα θέματα συζήτησης στα απολύτως στοιχειώδη για να μην ξεσπάσει κάποιος καβγάς, έτσι και στη Ν.Δ. η σκέψη μη τυχόν και θιγούν οι της δεξιάς πλευράς, με τη μία ή την άλλη αφορμή, γεννά αμηχανία ανάμεικτη με ένα εσχατολογικό στρες. «Ας το αφήσουμε αυτό καλύτερα γιατί ποιος ξέρει τι θα συμβεί όταν το ακούσει η δεξιά πτέρυγα».
Η ζωή άλλαξε
Η κατάσταση αυτή βασίζεται σε μια λανθασμένη ανάγνωση της εκλογικής βάσης της Ν.Δ. αλλά και της ευρύτερης επικαιρότητας. Οσο κι αν το κόμμα αισθάνεται δέσμιο μιας ορισμένης παράδοσης και ηθικής, στην πραγματικότητα έχει εξελιχθεί εν αγνοία του, παρέα με το πρωτεϊκό εκλογικό σώμα. Μετά μία δεκαετία κρίσης, κατά την οποία ιδεολογίες, ηθικές πυξίδες και πολιτικές προτιμήσεις ανακατεύτηκαν με τον πιο ανομοιογενή κι απρόβλεπτο τρόπο, η εκλογική συμπεριφορά είναι πολύ περισσότερο αποτέλεσμα συγκυριακών ζυμώσεων, παρά προσήλωσης σε ορισμένη ταυτότητα.
Οι ψηφοφόροι περιμένουν
Στις εκλογές του 2019, η Ν.Δ. αναδείχθηκε πρώτο κόμμα χάρη σ’ ένα κεντρώο κύμα λελογισμένων ανθρώπων που συσπειρώθηκαν γύρω από τον Κυριάκο Μητσοτάκη για τη μοντέρνα παρουσία και αντίληψή του, όχι για τη Ν.Δ. και την ιστορική της παράδοση. Χωρίς αυτούς τους ψηφοφόρους, η έκβαση μπορεί να μην ήταν κακή για την παράταξη, αλλά δεν θα ήταν νικητήρια. Ο διεθνής πολιτικός διάλογος, άλλωστε, αυτός που μοιραία επηρεάζει και το εγχώριο γίγνεσθαι, έχει προ πολλού υπερβεί δεξιόστροφες και άλλες αγκυλώσεις. Η πεποίθηση ότι η Ν.Δ. «χρωστάει» μια κάποια συνέπεια (συνέπεια σε τι ακριβώς, αλήθεια;) σε διάφορους υπαρξιακούς της βράχους είναι μια ψυχολογική πλάνη. Οι βράχοι αυτοί δεν υπάρχουν.
Σχέδιο δράσης
Σ’ αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση πρέπει να εξετάσει πολύ προσεκτικά και ανοιχτόμυαλα τα σχέδιά της για το υπόλοιπο της θητείας της. Οταν ο κορωνοϊός πάψει να αποτελεί την πρωτεύουσα θεματική στην ατζέντα της, θα πρέπει να έχει ήδη έτοιμο ένα πρόγραμμα μεταρρύθμισης βασικών κοινωνικών πυλώνων που θα θέτει σε κίνηση όλα εκείνα από τα οποία εξαρτάται η επί της ουσίας προκοπή της χώρας. Δεν έχει σημασία με ποιους θα έρθει σε ρήξη για να το κάνει. Η πρόοδος απαιτεί σπάσιμο αυγών.
Πραγματική οικονομία
Η οικονομία δεν είναι μόνο επιδόματα και μεγάλες επενδύσεις-κράχτες. Το χρήμα και η επιχειρηματικότητα πρέπει να πάψουν να φαίνονται όσο απρόσιτα φαίνονται τώρα λόγω της αφόρητης γραφειοκρατίας και της δυσβάσταχτης φορολογίας. Σε μια εποχή που οι νέες ιδέες και οι δυνατότητες της τεχνολογίας αναδεικνύουν ασταμάτητα καινούργιες προοπτικές διεύρυνσης της αγοράς, στην Ελλάδα ο κόσμος φοβάται να δουλέψει γιατί γνωρίζει ότι, ακόμα κι αν επιτύχει, το κέρδος του θα είναι δυσανάλογο του κόπου του. Το κράτος πρέπει να εκπαιδευτεί όχι στο να θέτει διαδικαστικά εμπόδια και οικονομικούς περιορισμούς, αλλά στο να διευκολύνει τη δουλειά και την ανταμοιβή της.
Παιδεία χωρίς συνθήματα
Στον τομέα της Παιδείας, η προσοχή δεν πρέπει να δοθεί στην παραπλανητική και πολυδιαφημισμένη «διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας». Πρόκειται για σύνθημα που ακούγεται ωραίο ως ρητορικό σχήμα, αλλά χωλαίνει πρακτικά. Η μεταρρύθμιση πρέπει να εστιάσει στην ακαδημαϊκή ποιότητα της διδακτέας ύλης και στην επάρκεια των εκπαιδευτικών. Η αγορά τον 21ο αιώνα είναι ένα αχανές και διαρκώς μεταβαλλόμενο πλέγμα συσχετισμών. Κανείς δεν σε προετοιμάζει για τη δουλειά πέρα από την ίδια τη δουλειά. Το ζητούμενο από την εκπαίδευση, λοιπόν, είναι να παραγάγει σκεπτόμενους ανθρώπους και να καλλιεργήσει την ικανότητά τους να ανανεώνουν την εκπαίδευσή τους εφ’ όρου ζωής. Αυτό ακριβώς ζητάει και η αγορά εργασίας, άτομα με δεξιότητες που προσαρμόζονται στην αλλαγή. Εννοείται, βεβαίως, πως, για όλα τα παραπάνω, πρωτόγονες συνθήκες καταλήψεων, βίας και συνδικαλισμού δεν τίθενται καν υπό συζήτηση.
Η σημασία των ανθρώπων
Το ενδιαφέρον για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι εκείνο που θα κρίνει όσο τίποτε άλλο τόσο την πορεία της κυβέρνησης όσο και τη θέση της Ν.Δ. στην Ιστορία. Η ένταξη μεταναστών και προσφύγων στην κοινωνία και στην οικονομία έχει αργήσει πολύ, αφενός επειδή κανείς δεν θέλει να την αναλάβει, αφετέρου επειδή κανείς δεν ξέρει πώς να τη φέρει εις πέρας. Ομως δεν είναι λογικό να μας απασχολεί το θέμα μόνο σε περιόδους έξαρσης. Η κυβέρνηση πρέπει να «κατεβάσει» επειγόντως ιδέες, κι αν αδυνατεί, θα πρέπει να εισαγάγει σχετική τεχνογνωσία, προκειμένου η Ελλάδα να αποκτήσει επιτέλους έναν μηχανισμό αφομοίωσης με συγκεκριμένα βήματα και ειδική στόχευση. Η έντεχνη αδράνεια κοστίζει χρήματα και πολιτικό κεφάλαιο. Παρομοίως, τα LGBTQI δικαιώματα πρέπει να φύγουν από τη σφαίρα της διακριτικής, εξ αποστάσεως συμπάθειας και να περάσουν στην εποχή της έμπρακτης υπεράσπισης. Ο πολιτικός γάμος και η τεκνοθεσία ομόφυλων ζευγαριών δεν είναι εξωγήινες φαντασιώσεις, αλλά υπαρκτά αιτήματα με νομική κι ανθρωπιστική βάση. Μέχρι να αντιμετωπίσει όλους τους πολίτες του ισότιμα, το κράτος έχει σοβαρό πρόβλημα.
Νέα Νέα Δημοκρατία
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν χρειάζεται να αναρωτιέται αν έχει στήριξη από τη βαθιά Νέα Δημοκρατία για να προχωρήσει στις ριζικές αλλαγές που πρέπει. Εχει από την κοινωνία, κι αυτή η στήριξη αρκεί. Ο κόσμος βρίσκεται πιο μπροστά από τα κόμματα.