Το 2020 ήταν τόσο κακή χρονιά που κανονικά δεν θα είναι δύσκολο το 2021 να αποδειχθεί καλύτερο. Με αυτή την έννοια, οι ευχές που ανταλλάσσονται τις παραμονές και τις πρώτες ημέρες του νέου έτους έχουν φέτος αυξημένες πιθανότητες να πραγματοποιηθούν. Επομένως υπάρχει κίνητρο για περισσότερες και πιο θερμές ευχές και τα μέτρα –στον βαθμό που τηρούνται– δεν εμποδίζουν την ανταλλαγή τους. Αλλωστε δεν κοστίζουν τίποτα και συμβάλλουν στην ενίσχυση του ηθικού που το έχει ανάγκη η κοινωνία. Δεν θα αρχίσουμε με τις ευχές να βροντοφωνάζουμε «ηθικόν ακμαιότατον» μπαίνοντας στον καινούργιο χρόνο, όμως βοηθούν ψυχολογικά και εκείνους που τις δίνουν και τους άλλους που τις δέχονται. Αρκεί να είναι ειλικρινείς και εγκάρδιες…
Τα ενθαρρυντικά αυτά λόγια δεν αλλάζουν βέβαια την πραγματικότητα που λέει ότι ο καινούργιος χρόνος φτάνει στο ίδιο κλίμα που τελειώνει ο παλιός. Με την πανδημία σε έξαρση σε ολόκληρη την Ευρώπη, με την Ελλάδα να ακροβατεί στα όρια μεταξύ βελτίωσης και αναζωπύρωσης, με τον φόβο της χειροτέρευσης λόγω γιορτών να διακατέχει τουλάχιστον τους λογικούς πολίτες και με τα μέτρα που έχουν αλλάξει αναγκαστικά τον τρόπο ζωής μας για να αποφευχθούν τα χειρότερα να συνεχίζουν να ισχύουν. Η διαφορά είναι η «προίκα» των εμβολίων που φέρνει μαζί του το 2021. Δεν θα αποδειχθούν ίσως πανάκεια, απαιτείται χρόνος, προσοχή, τήρηση μέτρων και πειθαρχία μέχρι να εμβολιαστεί μία κρίσιμη πληθυσμιακή μάζα προκειμένου να δημιουργηθεί κατάσταση σχετικής ανοσίας και να ομαλοποιηθεί η ζωή, αλλά τα εμβόλια δημιουργούν ελπίδες που δεν υπήρχαν το 2020.
Το φως που φαίνεται στην άκρη του τούνελ και αφορά την αντιμετώπιση της COVID-19 σχετίζεται ευθέως με προσδοκίες για βελτίωση της οικονομίας το 2021. Οι συνέπειες της πανδημίας μαράζωσαν τις οικονομίες των χωρών παγκοσμίως –σε διαφορετικούς βαθμούς βέβαια– και έχουν φέρει σε απόγνωση πολλούς επαγγελματίες και εργαζομένους. Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση και οι όντως «φιλότιμες» –παρά τις πλειοδοσίες της αντιπολίτευσης– προσπάθειες της κυβέρνησης να ενισχύσει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις που έχουν πληγεί, δεν μπορεί να συνεχίζονται επ’ άπειρον. Το κόστος είναι τεράστιο και οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι. Δεν γνωρίζουμε ακόμη πόσα κονδύλια θα απορροφηθούν μέσα στο 2021 από το Ταμείο Ανασυγκρότησης της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά είναι ελπιδοφόρο το γεγονός ότι υπάρχει για να ενισχύσει τις ευρωπαϊκές οικονομίες. Από την άλλη πλευρά, είναι ρεαλιστικότερο να περιμένουμε βελτίωση των οικονομικών στοιχείων από σχετική αναζωογόνηση του τουρισμού παρά από πολυδιαφημισμένες επενδύσεις που δήθεν είναι στα σκαριά.
Ενώ λοιπόν είναι λογικό να αναμένονται καλύτερες μέρες στην πανδημία και στην οικονομία, όλες οι ενδείξεις λένε ότι δεν πρόκειται να συμβεί κάτι ανάλογο στα ελληνοτουρκικά. Οι προκλήσεις και ο ψυχολογικός πόλεμος που έχει εξαπολύσει ο Ερντογάν εναντίον της χώρας μας και της Κύπρου δεν πρόκειται να κοπάσουν, και αυτό φαίνεται ήδη από τις τελευταίες δηλώσεις των Τούρκων αξιωματούχων στη διάρκεια των γιορτών. Η Αγκυρα θέτει πλέον επίσημα θέμα αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάννης και παραπληροφορούν την κοινή γνώμη όσοι συνεχίζουν να υποστηρίζουν ότι το σημερινό τουρκικό καθεστώς το κάνει για εσωτερική κατανάλωση, επειδή αντιμετωπίζει λαϊκή δυσαρέσκεια. Καλόν είναι λοιπόν πολιτική τάξη, ελληνικός λαός, μήντια και όσοι συμμετέχουν ως ειδικοί και μη στον δημόσιο διάλογο να συνειδητοποιήσουν μερικά πράγματα που δεν πρόκειται να αλλάξουν το 2021:
• Ο Ερντογάν «παίζει» διεθνώς σε μεγάλη και υψηλή κλίμακα, εκμεταλλευόμενος αλλά και επιβάλλοντας ουσιαστικά την επίδειξη ανοχής από την πλευρά της Δύσης απέναντί του. Τα ανοίγματα που υποτίθεται ότι κάνει προς ΗΠΑ, ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, Ισραήλ και Αίγυπτο σε ένα βαθμό, δεν αφορούν την Ελλάδα και την Κύπρο. Θα συνεχίσει να είναι απειλητικός και σκληρός απέναντί μας, στο πλαίσιο του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» που περιλαμβάνει την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης και όχι μόνο για εσωτερικούς λόγους.
• Εχει γίνει σαφές ότι σε αντίθεση με άλλους τομείς –οικονομία, δημόσια υγεία κ.λπ.– η Ελλάδα δεν μπορεί να στηριχθεί στην αλληλεγγύη της Ευρώπης στα ελληνοτουρκικά. Πρυτανεύουν τα εθνικά συμφέροντα και είναι πολλές οι ευρωπαϊκές χώρες που επιζητούν τις καλές σχέσεις με την Τουρκία. Αντίστοιχα συγκρατημένες πρέπει να είναι και οι προσδοκίες από τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Τούτων λεχθέντων, αίσιο και ευτυχές το νέο έτος!