Ενα μεγάλο βήμα
Η υφυπουργοποίηση του Νικόλα Γιατρομανωλάκη σημαίνει πολλά πράγματα. Για παράδειγμα, ότι η Ν.Δ. αντιλαμβάνεται σιγά σιγά την πολυχρωμία της κοινωνίας, αλλά και το εκλογικό συμφέρον της παράταξης. Η διεύρυνση του δημογραφικού της αισθητηρίου είναι μονόδρομος αν θέλει να επιβιώσει και να εξελιχθεί υγιώς. Σημαίνει, επίσης, ότι η συμπεριληπτικότητα δεν είναι μονοπώλιο της Αριστεράς και όσων αυτοπροωθούνται ως συμπεριληπτικοί, χωρίς απαραίτητα να είναι. Κυρίως όμως, σημαίνει ότι ένας αξιόλογος γκέι άνθρωπος κατάφερε για πρώτη φορά να ανελιχθεί σε υψηλή θέση του κυβερνητικού επιτελείου της χώρας, δίχως να χρειαστεί να αποσιωπήσει τη σεξουαλική του ταυτότητα.
Οι συνήθεις ύποπτοι
Οι πρώτοι που δυσαρεστήθηκαν από την εξέλιξη αυτή ήταν οι γνωστοί ομοφοβικοί συμπολίτες μας που, αντιλαμβανόμενοι ότι δεν είναι και πολύ σοφό να ψέξουν τον νέο υφυπουργό ευθέως για τη σεξουαλική του ταυτότητα, όπως κανονικά θα ήθελαν, τον έψεξαν διά της πλαγίας οδού: «Κι εμάς τι μας νοιάζει τι κάνει στο κρεβάτι του;». Η απάντηση είναι ότι τους νοιάζει και τους παρανοιάζει, γιατί, αν δεν τους ένοιαζε, δεν θα φτάναμε στο 2021 και στον Νικόλα Γιατρομανωλάκη για να κάνουμε αυτή τη συζήτηση. Το θέμα θα ήταν λυμένο προ πολλού και σήμερα δεν θα έκανε αίσθηση σε κανέναν. Ακολούθησαν με προθυμία οι ισοπεδωτικοί ειδικοί των τεχνικοτήτων, για να μας επισημάνουν ότι ο υφυπουργός τυπικά δεν είναι μέλος της κυβέρνησης. Επομένως, κατά τη γνώμη τους, αυτό σημαίνει ότι δεν πρόκειται και για ιδιαιτέρως μεγάλο επίτευγμα, άρα δεν υπάρχει λόγος να χαιρόμαστε. Σ’ αυτούς διέφυγε ότι το ζητούμενο από έναν συμβολισμό δεν είναι η κυριολεξία του, αλλά η έντασή του και η ελπίδα που προσφέρει. Η μάχη για την κατάργηση των ανισοτήτων δεν είναι διαγωνισμός τίτλων και εξουσίας, αλλά διαρκής αγώνας προοπτικής. Κάτι σπανίως καλό σήμερα, μπορεί να σημαίνει κάτι αφάνταστα καλό για αύριο.
Πέμπτη φάλαγγα
Δυστυχώς, οι χειρότερες αντιδράσεις για τον καινούργιο ρόλο του Γιατρομανωλάκη προήλθαν από σημαντικό μέρος της ίδιας της LGBTQI κοινότητας. Για ακόμη μία φορά, η πνιγηρή συντεχνιακή μικροψυχία και ο υπόγειος, μοχθηρός κομματισμός απέδειξαν ότι τα δικαιώματα δεν είναι οικουμενικό ζήτημα υπεράνω παρατάξεων και ιδεολογιών για όλους τούς –κατά τα φαινόμενα– υπέρμαχους του ανθρωπισμού. Για κάποιους, ο ανθρωπισμός δεν είναι καν ο στόχος, παρά μόνο το πρόσχημα για να επιβληθούν και να εξουσιάσουν, για να ελέγξουν και να εγκρίνουν. Το επιχείρημα ότι ο διορισμός του Νικόλα Γιατρομανωλάκη σε μια τόσο υψηλή θέση είναι αδιάφορος για τις μειονότητες επειδή ο υφυπουργός τυγχάνει αστός και ευκατάστατος, και άρα του είναι αδύνατο εκ των πραγμάτων να τις εκπροσωπήσει, είναι μια κοντόφθαλμη στρεψοδικία που ανάγει εσκεμμένα την πρόοδο στη σφαίρα της ταξικότητας, για να σαμποτάρει μια αντικειμενική νίκη. Από πότε η προάσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων προϋποθέτει οικονομική ομοιογένεια; Ποια ακριβώς πολιτισμική κατάκτηση στην Ιστορία έγινε με ισοσκελισμένα εκκαθαριστικά εφορίας; Η εκπροσώπηση δεν έγκειται στην εξομοίωση εκπροσωπούντος και εκπροσωπούμενου, αλλά στο ήθος και στην ποιότητα της δουλειάς του πρώτου. Οχι στην απόλυτη σύμπτωση, αλλά στην καλόπιστη ταύτιση.
Ιστορία στην πράξη
Η σεξουαλική ταυτότητα, το φύλο και το χρώμα δεν δίνουν αξία στον άνθρωπο, τον επαγγελματία, τον πολιτικό. Δεν είναι σημαντικά από μόνα τους. Γίνονται σημαντικά, όμως, όταν οι κοινωνίες που ανά τους αιώνες τα χρησιμοποιούν ως μοχλούς αθέμιτης διάκρισης δίνουν επιτέλους σημάδια ότι ξεπερνούν τις προκαταλήψεις τους, παρέχοντας στους ανθρώπους τους την ευκαιρία να μην κρίνονται σ’ αυτή τη βάση. Η προσωπική διάσταση του διορισμού του Νικόλα Γιατρομανωλάκη είναι το λιγότερο ενδιαφέρον κομμάτι της ιστορίας αυτής, κι όποιος δεν μπορεί να διαχωρίσει τον άνθρωπο από το γεγονός πάσχει είτε από αδυναμία ιεράρχησης είτε από οξύτατο δόλο. Η ουσία βρίσκεται αλλού: στο ότι τώρα υπάρχει ένα θετικό προηγούμενο. Τώρα πια, η αξίωση ενός ατόμου να αναλάβει μια πολιτική θέση ευθύνης, χωρίς να αποκρύπτει ένα εγγενές χαρακτηριστικό του, δεν αποτελεί εξωλογική φαντασίωση. Το αν ο Γιατρομανωλάκης σχετίζεται με τη Ν.Δ. είναι αδιάφορο, όπως αδιάφορη θα ήταν η σχέση του με τον ΣΥΡΙΖΑ ή το ΚΙΝΑΛ. Το ορόσημο ανήκει σε όλους.
Η ζωή προχωράει
Φυσικά, τα παραπάνω δεν αναιρούν ότι η ταξικότητα πράγματι παίζει ρόλο στην ανέλιξη των ατόμων, εντός κι εκτός πολιτικής. Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι την ίδια δυνατότητα πρόσβασης σε καλές δουλειές και θέσεις εξουσίας, ούτε είναι για όλους τους ανθρώπους, μειονοτικούς και μη, εξίσου εύκολο να υπερβούν τους περιορισμούς τους. Αυτό είναι γεγονός. Η ζωή και τα δικαιώματα, ωστόσο, προχωρούν και αναπτύσσονται, όσα προσκόμματα κι αν θέτουν οι περιστάσεις. Και κανείς δεν θα περιμένει την πτώση του καπιταλισμού για να διεκδικήσει το καλύτερο για τον εαυτό του και για τους άλλους, όσο κι αν κάτι τέτοιο θα βόλευε εκείνους που ψάχνουν πομπώδεις δικαιολογίες για την αδράνειά τους. Αλλωστε, όπως διαπιστώσαμε πριν από μερικά χρόνια, όταν ο Αλέξης Τσίπρας διόρισε σε κομβικές θέσεις τούς προσωπικούς του, μη προνομιούχους, φίλους, η έλλειψη προνομίου δεν αποτελεί εγγύηση επιτυχίας. Ας αφήσουμε λοιπόν τον Νικόλα Γιατρομανωλάκη να κάνει τη δουλειά του και ας τον κρίνουμε γι’ αυτήν, στο τέλος.