Το πιο ενδιαφέρον στις προχθεσινές εκδηλώσεις με αφορμή την εκπαίδευση ήταν οι δηλώσεις των καθοδηγητών. Το ταμείο το έκαναν οι κ. Φίλης και Κουτσούμπας. «Αποδείξαμε στην πράξη ότι δεν θα περάσει η απαγόρευση των συναθροίσεων». Κοινώς διαδηλώνεις για να αποδείξεις ότι μπορείς να διαδηλώσεις. Οπου η γάτα κυνηγάει την ουρά της. Παρακάμπτω την ξεδιάντροπη περιφρόνηση της υγείας μας. Οταν μάχεσαι για τον λαό δεν σταματάς στις λεπτομέρειες. Ο άλλος μπορεί να καταστραφεί αν ξανακλείσουν όλα, όμως ο λαός στο τέλος θα νικήσει. Οσοι πεθάνουν θα πεθάνουν και όσοι ζήσουν θα πεινάσουν. Με τέτοια άλματα προχωράει η Ιστορία.
Το θέμα είναι η μεταρρύθμιση που επιχειρούν η Κεραμέως και το επιτελείο της. Αναβίωση των εισαγωγικών εξετάσεων που έχουν καταργηθεί. Οταν περνάς σε μια σχολή έχοντας γράψει μόνον τ’ όνομά σου, σημαίνει ότι μπήκες χωρίς να εξεταστείς. Και επειδή το πανεπιστήμιο είναι δημόσιο, σημαίνει ότι βάρυνες με το κόστος σου το Δημόσιο χωρίς να το δικαιούσαι. Κατάργηση των αιώνιων φοιτητών. Η φοίτηση στο πανεπιστήμιο δεν είναι επάγγελμα. Είναι ένα στάδιο ανάπτυξης που οι πολιτισμένες κοινωνίες το θεωρούν απαραίτητο για την ανανέωση των δυνάμεών τους. Κρίνοντας βέβαια από τη λογική των προαναφερθέντων ταγών, το ζητούμενο δεν είναι η φοίτηση. Το ζητούμενο είναι η διαδήλωση. Και αυτό είναι επάγγελμα. Σε φωτογραφίες από την προχθεσινή εκδήλωση είδα αρκετούς ασπρομάλληδες. Αιώνιοι φοιτητές, αιώνιοι διαδηλωτές.
Για την επιτήρηση της τάξης στο πανεπιστήμιο, δεν έχω να πω πολλά. Είτε θα την αναλάβουν ένστολοι με σφεντόνες, με τόξα, είτε με αεροβόλα, το βέβαιο είναι ότι κάποιοι πρέπει να την αναλάβουν. Οι πρυτάνεις δεν περνούν τη βάση του δέκα στη φύλαξη των πανεπιστημίων, οπότε καλό θα ήτο και εκεί να εφαρμοστούν κάποιες δοκιμασίες δεξιότητος.
Και τώρα επί της ουσίας. Ποιο είναι το πορτρέτο ενός μέσου Ελληνα φοιτητή το 2021; Είναι ένα παιδί που μεγάλωσε στην Ελλάδα της κρίσης. Εζησε την εφηβεία του σε μια οικογένεια που δυσκολεύεται να βγάλει τον μήνα, που φοβάται το αύριο, κόπιασε και κατάφερε να περάσει σε μια πανεπιστημιακή σχολή. Είδε πολλούς συμμαθητές του ή φίλους του, που είχαν την οικονομική δυνατότητα, να σπουδάσουν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Επειδή δε το «εξωτερικό» δεν είναι πια μια εξωτική πραγματικότητα, επειδή με το Διαδίκτυο μπορεί να έχει καθημερινή επικοινωνία μαζί τους, ξέρει τι γίνεται «εκεί» και έτσι διαμορφώνει τις απαιτήσεις του για το «εδώ». Ας πούμε, όμως, ότι αυτό είναι το λιγότερο. Ούτως ή άλλως, και το «εκεί» είναι γεμάτο προβλήματα. Το θέμα είναι τι γίνεται με το «εδώ». Αυτό για το οποίο ο ίδιος και οι δικοί του κόπιασαν να αποκτήσουν. Και περιμένει να τον ανταμείψει. Αναγνωρίζοντας την αξία του και εξασφαλίζοντάς του τις συνθήκες για να αξιοποιήσει τον κόπο του.
Εξιδανικεύω; Δεν νομίζω. Ηρθε καιρός να αντιληφθούμε πως τα χρόνια της κρίσης απομυθοποίησαν την Ελλάδα της Μεταπολίτευσης. Την Ελλάδα της αμέλειας, την Ελλάδα της ήσσονος προσπάθειας. Τα παιδιά της κρίσης το έχουν αντιληφθεί. Αυτοί που δυσκολεύονται να το αντιληφθούν είναι όσοι, με το πέρασμα των χρόνων, έπαθαν πολιτική, αλλά και κοινωνική, αρτηριοσκλήρυνση. Η αντίδραση στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν αφορά τον φοιτητόκοσμο. Αφορά τους ίδιους. Δεν τους ενδιαφέρει ο φοιτητής που θέλει να αξιοποιήσει τον κόπο του. Τους ενδιαφέρουν οι συνθήκες που ανέδειξαν τους ίδιους. Αλήθεια, τι ενδιαφέρει όσους πανεπιστημιακούς υπέγραψαν το γελοίο κείμενο για να υπερασπιστούν τον Κουφοντίνα;
Πολλοί δυσπιστούν, ακόμη και όσοι συμφωνούν με το πνεύμα της μεταρρύθμισης. Ευελπιστώ ότι η κ. Κεραμέως, ο κ. Συρίγος και το επιτελείο τους θα τους διαψεύσουν. Η πραγματική κοινωνική δυναμική είναι μαζί τους. Αν και δεν είμαι εκπαιδευτικός, ξέρω ότι η πραγματική σύγκρουση θα ξεσπάσει όταν επιχειρηθεί η αναβίωση της μέσης εκπαίδευσης. Δεν είναι μόνο το ζήτημα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Είναι και το ζήτημα της διδακτέας ύλης, ως επί το πλείστον προσαρμοσμένης στις ανάγκες του εκπαιδευτικού που τη διδάσκει και όχι του μαθητή που τη διδάσκεται.
Αν εξαιρέσω τους κινδύνους που προκαλεί στη διάδοση της πανδημίας η προχθεσινή εκδήλωση, και όσες ακολουθήσουν, στην καλύτερη περίπτωση είναι γραφικές. Στη χειρότερη, οι σπασμοί ενός σώματος που πνέει τα λοίσθια. Είτε το ένα είτε το άλλο δεν έχει σημασία. Σημασία έχει πώς θέλουμε τη χώρα μετά τα πρώτα διακόσια χρόνια της ύπαρξής της. Και οι φοιτητές που δεν αντιδρούν στη μεταρρύθμιση, η πλειονότητα, όπως και οι καθηγητές τους, μας δείχνουν τον δρόμο.