Η παραπλανητική ανωμαλία
Υπερεκτιμώντας τη δύναμη και την αξία της αναταραχής, ο ΣΥΡΙΖΑ και όσοι ταυτίζονται φανερά ή κρυφά μαζί του ενδέχεται να πιστεύουν ότι τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων τού έχουν κάνει καλό. Χιλιάδες άνθρωποι στους δρόμους για τον Κουφοντίνα, φασαρίες στη Νέα Σμύρνη μαζί με αναγεννημένο μίσος για την ΕΛ.ΑΣ. και αυξημένα κρούσματα COVID-19 συνθέτουν μια εικόνα γενικευμένου κοινωνικού αναβρασμού. Ωστόσο, το πρόβλημα δεν είναι γενικευμένο. Οι εντάσεις, σκηνοθετημένες και μη, συνδέονται μεταξύ τους και το υγειονομικό πλήγμα συνδέεται με τη μαζικότητα των εντάσεων. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια «σφιχτή» αλληλουχία περιστατικών, που με καλύτερη οργάνωση και αντιμετώπιση θα μας απασχολούσαν ελάχιστα. Εν προκειμένω, η κατάσταση εκτραχύνθηκε γιατί κάποιοι φρόντισαν να εκτραχυνθεί και κάποιοι άλλοι δεν είχαν τα εργαλεία (ή την πρόθεση) να την εξομαλύνουν εγκαίρως.
Αναρθρες κραυγές
Είναι ενδιαφέρον όσο και αναμενόμενο ότι, ως προς τον πυρήνα των θεμάτων που απασχόλησαν πρόσφατα την κοινή γνώμη, η αντιπολίτευση παρέλειψε να προσφέρει πολιτικό αντίλογο, δηλαδή εξηγήσεις και εναλλακτικές λύσεις. Δεν μάθαμε ποτέ πού έγκειται η νομιμότητα του αιτήματος του Κουφοντίνα (πέρα από αναθέματα και αναφορές σε προφανείς νομικές κακοτεχνίες). Δεν ακούσαμε προτάσεις εξυγίανσης της ΕΛ.ΑΣ., της οποίας η πλημμελής δράση τόσο ενοχλεί, τάχα, τα ανθρωπιστικά αντανακλαστικά της Αριστεράς. Και, φυσικά, ούτε τώρα ούτε προηγουμένως πληροφορηθήκαμε τους τρόπους με τους οποίους θα αντιμετώπιζε ο ΣΥΡΙΖΑ την πανδημία καλύτερα απ’ ό,τι η κυβέρνηση. Τα γεγονότα της Ικαρίας ή τα βαφτίσια του Αδ. Γεωργιάδη είναι ασφαλώς κατακριτέα, αλλά δεν θεμελιώνουν αντιπολιτευτικό λόγο. Τα λάθη της κυβέρνησης τα βλέπουμε όλοι. Από την αντιπολίτευση δεν έχουμε ανάγκη μόνο προτεταμένους δείκτες και μεγεθυντικούς φακούς απέναντι στο ήδη προφανές και ογκώδες. Εχουμε ανάγκη κυρίως από σχεδιασμό και ετοιμότητα. Βέβαια, αυτά προϋποθέτουν και δουλειά.
Το δόγμα του μπάχαλου
Θα έλεγε κανείς πως τα βομβαρδισμένα τοπία είναι το ενδιαίτημα του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Αλέξης Τσίπρας, παρ’ όλες τις εμβριθείς αναλύσεις των επαγγελματιών της νηφαλιότητας που προσπαθούν να μας πείσουν για την ωρίμασή του, δείχνει να βρίσκεται ακόμη στη φάση του πολιτικού που, αδυνατώντας να οραματιστεί κάτι παραγωγικό, ψάχνει λόγο ύπαρξης στην εντροπία και στην τυχαιότητα. Πότε συμπορευόμενος με τα καπρίτσια ενός τρομοκράτη, πότε ενθαρρύνοντας μαζικές διαδηλώσεις εν μέσω lockdown, έχει αντικαταστήσει την πολιτική με μια ασταμάτητη επικοινωνιακή επένδυση στο κακό. Ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει να τζογάρει, με λίγα λόγια. Αν δεν πιάσει το ένα κόλπο, ίσως πιάσει το άλλο. Αν δεν πιάσει το άλλο, μπορεί και να πιάσει το επόμενο. Οι αφορμές διαδέχονται η μία την άλλη και ο καταγγελτικός λόγος είναι πάντα έτοιμος να τις αξιοποιήσει, ξύλινος, αναλλοίωτος, δόλιος. Στόχος, το μάτι του αντιπάλου.
Αντιδραστικότητα ως αυτοσκοπός
Διαφεύγει όμως από την αντιπολίτευση ότι η κόντρα είναι μέρος της πολιτικής. Οχι ολόκληρη η πολιτική. Αν η επίθεση δεν συνοδεύεται από ρεαλισμό, αν η αμφισβήτηση δεν συμπληρώνεται από ανάληψη ευθύνης μιας αντιπρότασης (και όχι ενός υγειονομικού ρίσκου στις πλάτες άλλων), δεν έχουμε να κάνουμε με αντιπολίτευση αλλά με πυροτεχνήματα. Και τα πυροτεχνήματα δεν προσφέρουν τίποτα στην κοινωνία, όσα likes και αν συγκεντρώνουν. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα ο Αλέξης Τσίπρας: Ο θυμός και η αγανάκτηση του κόσμου μπορεί να χρεώνονται στην κυβέρνηση, και δικαίως χρεώνονται, αλλά δεν μεταφράζονται σε πολιτικό κεφάλαιο για τον ίδιο. Οταν η μπόρα περνάει, κανείς δεν θυμάται αυτόν που χόρευε γυμνός στη βροχή, αλλά εκείνον που πρόσφερε στέγη, έστω και τρύπια.
Αυτοκαταστροφική επανάπαυση
Από την άλλη, είναι λάθος της κυβέρνησης να θεωρεί πως είναι αμελητέο ό,τι δεν της κοστίζει υπερβολικά. Το αίσθημα υπεροχής, ακόμη και όταν έχει πολιτική, ηθική ή δημοσκοπική βάση, είναι κακός οδηγός επιβίωσης γιατί δεν υπολογίζει τη λανθάνουσα φθορά, ένα είδος μαρασμού δηλαδή, που δεν εκδηλώνεται με σαφήνεια παρά μόνο όταν είναι πια αργά. Γι’ αυτό τον λόγο, απαιτούνται άμεσες διορθωτικές κινήσεις όταν ανακύπτουν σοβαρά προβλήματα. Η απογοητευτικά σχετικιστική στάση του Στέλιου Κυμπουρόπουλου στο θέμα των αμβλώσεων, για παράδειγμα, δεν είναι μια απλή παραφωνία αλλά ένα ζήτημα αρχής. Η απουσία απαρέγκλιτης συμφωνίας, χωρίς πονηρές διατυπώσεις και αστερίσκους, σε αδιαπραγμάτευτα λυμένες υποθέσεις όπως είναι αυτή της αυτοδιάθεσης των γυναικών, είναι ενδεικτική μιας ταυτότητας σε σύγχυση.
Ο μεγάλος κίνδυνος
Παράλληλα όμως με την αλαζονεία της Ν.Δ., την απόγνωση του ανεπίδεκτου μαθήσεως ΣΥΡΙΖΑ και τα θεαματικά παιχνίδια που στήνονται στους δρόμους και τα κοινωνικά δίκτυα, η κόπωση της πανδημίας ωθεί τους πολίτες σε τάσεις συγκρουσιακού ανορθολογισμού. Η κενή ριζοσπαστικοποίηση των νέων αναβιώνει με κωμικοτραγικά αποτελέσματα απαξίωσης των πάντων, ενώ η δυσπιστία προς τα εμβόλια και την επιστήμη καλλιεργείται πλέον απροκάλυπτα σε όλες τις ηλικιακές κλίμακες ως είδος αντίστασης σε έναν φαντασιακό καταπιεστή. Τα μνημονιακά ήθη των αγανακτισμένων δεν έλειψαν σε κανέναν, ούτε στους ίδιους τους αγανακτισμένους, αλλά δεν θέλουν πολύ για να εμφανιστούν ξανά και να ορίσουν την εποχή.