Τις προάλλες έκανα μια μεγάλη βόλτα από το Στάδιο προς το Ζάππειο, τον Εθνικό Κήπο και το Σύνταγμα. Είχε μια λαμπρή ανοιξιάτικη μέρα, το φως έλουζε την πόλη, ένιωθες τον κόσμο να χαίρεται τη λιακάδα. Σε ένα χρονογράφημα των αρχών του εικοστού αιώνα θα διαβάζαμε για τον «λαμπρόν ήλιον που καταυγάζει την πόλιν της Παλλάδος και την παραδίδει άσπιλον και ασπαίρουσαν προς απόλαυσιν των Αθηναίων». Θα διαβάζαμε τη διαπίστωση πως «ο χειμών είναι ήδη μία απομεμακρυσμένη ανάμνησις ωθουμένη ταχέως προς την χώραν της λήθης».
Αλλά τι χειμώνας ήταν αυτός… Η Αθήνα ετοιμάζεται τώρα να ανοίξει και να διαχειριστεί την ισορροπία ανάμεσα στο μούδιασμα και στην ανυπομονησία. Πίσω από πόρτες και παράθυρα, πολλά έργα είναι σε εξέλιξη και όλα τα ξενοδοχεία εδώ και καιρό ετοιμάζονται εντατικά. Η ζωή πρέπει να ρυθμίσει την οικονομία, αλλά και πέραν αυτής τη φυσική ανάγκη του ανθρώπου να αποτελεί μέρος μιας κοινωνίας. Να μετέχει. Πόσο σημαντικό…
Καθώς περπατούσα στο Ζάππειο και στον Εθνικό Κήπο, ανάμεσα σε κινούμενα πλήθη και ακίνητες μορφές σε παγκάκια, είχα δύο σκέψεις. Πρώτον, για την αθηναϊκή συνθήκη, τις στρώσεις του χρόνου, το πέρασμα των γενεών, για τα βήματα που είχαν γίνει στα ίδια σημεία που βάδιζαν και αυτοί οι άνθρωποι γύρω μου. Και, δεύτερον, για την ανυπέρβλητη υπεραξία που είναι για την Αθήνα οι κήποι της, οι ιστορικοί, οι ορθολογικά σχεδιασμένοι, οι ανήκοντες εδώ και δεκαετίες σε μια κοινή δεξαμενή μνήμης και αστικής συνειδητότητας.
Βεβαίως, ο Εθνικός Κήπος «φτιάχνεται», υπάρχει πρόγραμμα και ο διαβάτης βλέπει μικρά αποκλεισμένα εργοτάξια. Οταν πέρασα, δεν δούλευε κανείς, και με εξαίρεση κάποια ελάχιστα σημεία τάξης και καλαισθησίας, η προτεινόμενη εικόνα προς τους διαβάτες ήταν αυτή της παραίτησης και της αταξίας.
Εστω ότι ο Κήπος θα ανανήψει, αλλά πέραν αυτού υπάρχει ένα ζήτημα. Με την πανδημία, ελπίζεται πως ο δημόσιος χώρος θα αναβαθμιστεί και πως η φύση μέσα στο άστυ θα ιεραρχηθεί υψηλότερα. Το βίωμα από τη φύση στην πόλη είναι ανεκτίμητο και δεν ανταγωνίζεται τη θελκτική αστική εμπειρία της κουλτούρας των πόλεων. Αντιθέτως, την υπογραμμίζει. Ο Εθνικός Κήπος είναι η κορωνίδα της Αθήνας, επιβεβαιώνει τη διαδρομή της, είναι επιτομή της αναγέννησής της. Δεν είναι απλώς ένα ξέφωτο ή ένας τόπος αναψυχής. Πρέπει να ανελκυστεί ως ένα από τα μεγάλα προτερήματα και αξιοθέατα της πόλης.