Ζούμε έναν νέο ψυχρό πόλεμο που χαρακτηρίζει τις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας – Κίνας και μέσα από την ένταση η Ουάσιγκτον επιχειρεί, και καταφέρνει σε μεγάλο βαθμό έως τώρα, να περιχαρακώσει το δυτικό στρατόπεδο υπό την ηγεσία της. Διαπιστώνεται, μεταξύ άλλων, στις προσαρμογές που αναγκάζεται να κάνει η Τουρκία στην πολιτική της, δείχνοντας επιθυμία επανένταξης στον δυτικό κόσμο και στοίχισης πίσω από τις ΗΠΑ.
Αγνωστο αν πρόκειται για φαινομενική ή πραγματική προσαρμογή, το βέβαιο είναι ότι ο Ερντογάν νιώθει έντονη οικονομική και πολιτική πίεση επί κυβέρνησης Μπάιντεν και στέλνει μηνύματα πειθάρχησης. Τέτοια μηνύματα είναι η ανησυχία της Αγκυρας για τα δικαιώματα των Ουιγούρων έπειτα από μακρά σιωπή, όταν αντελήφθη ότι η τύχη τους απασχολεί τις ΗΠΑ, η αποστολή drones και άλλου πολεμικού υλικού στην Ουκρανία μέσα στην κρίση με τη Ρωσία, η εκδήλωση βούλησης αναθεώρησης της Συνθήκης του Μοντρέ για τα Στενά, προκαλώντας ενόχληση στη Μόσχα. Προσθέτοντας και τις πρόσφατες δηλώσεις Ερντογάν ότι στόχος της Τουρκίας είναι η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι σαφές ότι το καθεστώς επιχειρεί να «λανσάρει» ξανά δυτικόστροφο προφίλ, διαπιστώνοντας ότι η τακτική του «τζαναμπέτη» έχει μεγάλο ρίσκο στην παρούσα συγκυρία.
Στη στροφή προς τη Δύση οφείλεται η σχετικά πιο «πολιτισμένη» στάση της Αγκυρας στα ελληνοτουρκικά και στην Ανατολική Μεσόγειο. Στόχος, η βελτίωση της εικόνας της διεθνώς, δίχως εγκατάλειψη των θέσεων και των επιδιώξεών της. Απλώς έβαλε κάπως στην άκρη τις στρατιωτικές προκλήσεις, κατέβασε ελάχιστα τους τόνους στη ρητορική της –όχι σε σταθερή βάση–, έδωσε προτεραιότητα στην προβολή μιας Τουρκίας που επιζητεί τον διάλογο με τους πάντες για όλα τα ζητήματα, αρκεί να γίνει αποδεκτό ότι τα ελληνοτουρκικά αποτελούν διμερή υπόθεση και η Ευρώπη δεν πρέπει να αναμειγνύεται…
Σε αυτό το κλίμα έγινε η πρόσκληση Τσαβούσογλου προς τον Νίκο Δένδια, και καλώς έγινε αποδεκτή, όχι μόνο γιατί η Ελλάδα θέλει την ύφεση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και για να μη δοθεί διεθνώς η εντύπωση ότι η Αθήνα είναι εκείνη που πυροδοτεί την ένταση και δεν επιθυμεί διευθέτηση διαφορών. Δεν αναμενόταν «θαύμα», αλλά η τροπή που πήρε η συνέντευξη Δένδια – Τσαβούσογλου ανέδειξε δύο εκδοχές τριών διαστάσεων, τα ελληνοτουρκικά, τα εσωτερικά μέτωπα, το διεθνές περιβάλλον.
Η μία εκδοχή είναι ότι ο υπουργός Εξωτερικών πραγματοποίησε την επίσκεψη πλήρως προετοιμασμένος και σε απόλυτη συνεννόηση με τον πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη να μην αφήσει τίποτα να «πέσει κάτω», αλλά με την παραμικρή ευκαιρία να προβάλλει με έντονο τρόπο και δημόσια (όπως έκανε) τα πάγια επιχειρήματα και τις θέσεις της Ελλάδας απέναντι στις διεκδικήσεις και στις προκλήσεις της Τουρκίας. Ωστε α) να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα αποφασιστικότητας στην άλλη πλευρά, β) να εκμεταλλευθεί τη διεθνή συγκυρία, με το καθεστώς Ερντογάν στη γωνία, γ) να αποτρέψει νέα παραπλάνηση της Ευρώπης από τους ελιγμούς του Ερντογάν, δ) να πάρει τη «ρεβάνς» για τη στάση του Τούρκου προέδρου όταν είχε έλθει στην Αθήνα, ώστε να κερδίσει πόντους υπέρ της κυβέρνησης στην ελληνική κοινή γνώμη, αποσπώντας την προσοχή της από άλλα ενοχλητικά θέματα, κάτι που το πέτυχε.
Κατά τη δεύτερη εκδοχή, ο Ν. Δένδιας «το παρατράβηξε» για να ενισχύσει το προσωπικό του προφίλ ως ανυποχώρητου υπερασπιστή των εθνικών δικαίων, στον δρόμο προς τη διαδοχή του Κυρ. Μητσοτάκη κάποια στιγμή. Με αυτή την έννοια, εξασφαλίζει την εύνοια σαμαρικών, καραμανλικών και Εκκλησίας (φρόντισε να συζητήσει με τον Αρχιεπίσκοπο τα ελληνοτουρκικά πριν πάει στην Τουρκία), γι’ αυτό «αποθεώνεται» στα πρωτοσέλιδα του Τύπου που αντιπολιτεύεται από δεξιά την κυβέρνηση. Από νωρίς ο Ν. Δένδιας καλλιεργούσε προφίλ «σκληρού» σε επίπεδο ρητορικής, ακόμη και απέναντι στο Βερολίνο. Τότε επικρατούσε η πεποίθηση ότι το Μαξίμου του ανέθεσε εκείνο τον ρόλο, τώρα δημιουργεί την εντύπωση ότι αυτός κρατάει τα «μπόσικα», για να μην προχωρήσει σε συμβιβασμούς ο πρωθυπουργός και το περιβάλλον του (που δεν προέρχεται από τη Ν.Δ.). Η προσπάθεια να πεισθεί η κοινή γνώμη ότι τα πάντα έγιναν σε συνεννόηση με τον πρωθυπουργό ενισχύει αυτή την άποψη.
Το βέβαιο είναι ότι οι υψηλοί τόνοι –όχι η ουσία– στη συνέντευξη Δένδια – Τσαβούσογλου επιτείνουν την αβεβαιότητα για τη συνέχεια. Το σκηνικό «ελληνοτουρκικά – εσωτερικό ακροατήριο – διεθνές περιβάλλον» ισχύει και για την άλλη πλευρά.