Τον Σεπτέμβριο του 2017, στην αίθουσα 347 του Εφετείου Θεσσαλονίκης, είχε παιχτεί η πρώτη πράξη ενός ψυχροπολεμικού θρίλερ. Κρινόταν τότε για πρώτη φορά το αίτημα έκδοσης στις ΗΠΑ για τον Ρώσο πολίτη Αλεξάντερ Βίνικ, ο οποίος έγινε γνωστός ως «Mr Bitcoin». Μία βασική ένσταση των συνηγόρων του ήταν ο τρόπος με τον οποίο γινόταν η διερμηνεία στο δικαστήριο. Υποστήριζαν ότι η διερμηνέας δεν μετέφραζε με ακρίβεια τους τεχνικούς όρους και ότι προκαλούσε σύγχυση. Είχε αποδώσει τη λέξη «διαχειριστής» ιστοσελίδας ως «χρήστης».
Παρακολουθούσα εκείνη τη συνεδρίαση μαζί με έναν Ελληνα δικηγόρο, ο οποίος δεν είχε σχέση με την υπόθεση αλλά είχε γεννηθεί στη Ρωσία και γνώριζε καλά τη γλώσσα. Και εκείνος μου είχε επισημάνει το πρόβλημα. Δεν ήταν η πρώτη, ούτε θα ήταν η τελευταία φορά που προκύπτει παρόμοιο ζήτημα στα ελληνικά δικαστήρια.
Τον περασμένο Μάρτιο εκδικαζόταν στο Εφετείο Αθηνών η υπόθεση για τη διακίνηση 27 Θιβετιανών μεταναστών. Για τη δίκη είχε ενδιαφερθεί και το BBC, καθώς φερόταν να υπάρχει σύνδεση μελών του κυκλώματος με το «φορτηγό του θανάτου» στο Εσεξ, μέσα στο οποίο είχαν εντοπιστεί το 2019 τα πτώματα 39 Βιετναμέζων μεταναστών. Και εκεί δεν έλειψαν οι δυσχέρειες στη μετάφραση. Κατά την πρώτη συνεδρίαση μάλιστα είχε χρειαστεί να γίνει διακοπή περίπου δύο ωρών μέχρι να βρεθεί διερμηνέας στα αγγλικά για τις ανάγκες ενός εκ των κατηγορουμένων. Οταν ξεπεράστηκε και αυτός ο σκόπελος, ήταν εμφανές ότι η διερμηνεία στα κινεζικά για τους υπόλοιπους κατηγορουμένους είχε κενά. Δικαστές και εισαγγελέας έθεταν ξανά και ξανά τις ίδιες ερωτήσεις για να βεβαιωθούν ότι είχαν μεταφερθεί σωστά. Σαφώς και η τελική τους κρίση δεν θα βασιζόταν μόνο σε αυτό το σκέλος της διαδικασίας, άλλωστε υπήρχε σχετικό αποδεικτικό υλικό στον φάκελο της δικογραφίας. Αυτή η θολούρα όμως γύρω από έννοιες και λέξεις ήταν λυπηρό θέαμα για όσους βρίσκονταν στο ακροατήριο.
Στις 2 Μαρτίου 2020, στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Μυτιλήνης, δικάστηκαν επτά Αφρικανοί μετανάστες για παράνομη είσοδο στη χώρα. Ως διερμηνέας αγγλικών και γαλλικών, όχι κάποιας σπάνιας γλώσσας, ορίστηκε από το δικαστήριο ένας λιμενικός. Ακόμη κι αν δεν συμμετείχε ο ίδιος στη σύλληψή τους, είναι τουλάχιστον παράδοξο κάποιος με τη δική του ιδιότητα να αναλαμβάνει αυτόν τον ρόλο σε μια δίκη. Το ζήτημα δεν είναι δευτερεύον. Η κατάρτιση των διερμηνέων, η επαρκής αποζημίωσή τους για τις υπηρεσίες τους και η σχολαστική επιλογή τους θα έπρεπε να είναι αυτονόητα.