ΔΙΑΤΑΣΕΙΣ

3' 52" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Likes και συμπάθεια

Τα κοινωνικά δίκτυα και πολλά ΜΜΕ έχουν διαμορφώσει ένα περιβάλλον εξαιρετικά ευνοϊκό για την καλλιέργεια του ανορθολογισμού. Υπάρχουν οι ψευδείς ειδήσεις, που διασπείρουν την αναλήθεια και τη συνωμοσιολογία ανεξέλεγκτα, σχεδόν σαδιστικά. Υπάρχει η δημοσιογραφική προχειρότητα και ανακρίβεια, που παγιώνουν την αναξιοπιστία και συσκοτίζουν την έννοια της ορθής πληροφόρησης. Υπάρχουν οι γραφικοί πολιτικοί που υπονομεύουν τον εμβολιασμό, αμφισβητώντας συνέχεια, δημοσίως και χωρίς βάση την ποιότητα των εμβολίων. Υπάρχουν οι τηλεοπτικοί «κωμικοί»-παρουσιαστές, που, για λίγη συμπάθεια από το ανερμάτιστο πλήθος, κολακεύουν την αμάθεια και την ακρισία του, προπαγανδίζοντας –με τη ρουτίνα του ευτελούς τους χιούμορ– τη νοοτροπία του αντιεμβολιαστικού κινήματος: λίγο η προώθηση γραφικών προσωπικοτήτων που αρνούνται τον κορωνοϊό, λίγο ο χλευασμός των μέτρων προφύλαξης, λίγο η σχετικοποίηση της χρησιμότητας των εμβολίων, η επικοινωνιακή ζημιά επέρχεται αβίαστα, και είναι μεγάλη. Δεν είναι απλώς εύκολο να παρασυρθεί κανείς από την περιρρέουσα ανοησία και να αγνοήσει την κρισιμότητα της εποχής. Είναι το πιθανότερο.
 

Η ευάλωτη γενιά

Σε αυτό το πλαίσιο, η λεγόμενη «νέα γενιά» είναι πράγματι ευάλωτη μπροστά στον κίνδυνο να υποτιμήσει την COVID-19 και τις συνέπειές της. Σαν να μην έφτανε η κόπωση από τον έναν και πλέον χρόνο ταλαιπωρίας, οι φορείς της ανευθυνότητας που συνέχεια πληθαίνουν, επηρεάζουν τις μικρότερες ηλικίες, οι οποίες έχουν έτσι κι αλλιώς λιγότερες αντιστάσεις στα θέλγητρά τους. Ετσι, η ελαφρότητα, η αμφιβολία για τη σοβαρότητα της ασθένειας ή την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, η περιφρόνηση της κοινωνικής ευθύνης και η αντιπάθεια προς κάθε μορφή εξουσίας (ακόμη και αυτή που σου λέει να εμβολιαστείς για να επιβιώσεις!) μεταδίδονται σαν παρεπόμενος ιός με κάθε δημοφιλή φωνή που υψώνεται στην οκτάβα της εύκολης και δηλητηριώδους επανάστασης. Κοντολογίς, ναι, η χλιαρή ανταπόκριση των εικοσάρηδων στον εμβολιαστικό σχεδιασμό ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα και για τους ίδιους και για όλους τους υπόλοιπους.
 

Ηθική της πειθούς

Το Freedom Pass μπορεί να είναι όντως ένα αποτελεσματικό εργαλείο για να πειστούν οι νέοι να κάνουν το εμβόλιο. Τα πρώτα στοιχεία έδειξαν ότι σε επίπεδο αριθμών, ευτυχώς, έχει αποτέλεσμα. Η δωροδοκία όμως μιας πληθυσμιακής ομάδας προκειμένου να πράξει αυτό που θα έπρεπε να της είναι αυτονόητο, δεν είναι καθόλου καλός οιωνός και σίγουρα όχι αφορμή για υπερηφάνεια και συγχαρητήρια. Είναι ένα πρακτικό κόλπο, το οποίο επιστρατεύεται μεν με καλή πρόθεση και προς το συμφέρον όλων, αλλά διαιωνίζει μια μακρά παράδοση κοντόφθαλμης, οιονεί πελατειακής πολιτικής. Οι νέοι δεν νοείται να αντιμετωπίζονται ως ανώριμα παιδάκια που χρειάζονται δόλωμα για να ενεργήσουν σωστά, ακόμη κι αν είναι. Πρόκειται για ενήλικους πολίτες, με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Το χρηματικό δέλεαρ αποτελεί πολιτική παραδοχή μιας ηθικής ήττας, όχι μόνο της παρούσας κυβέρνησης, αλλά της κοινωνίας συνολικά.
 

Καλοσύνη και μυωπισμός

Το πρόβλημα με το εύρημα του Freedom Pass, εκτός από ηθικό, είναι και πρακτικό: διευθετεί μία επίκαιρη εκδήλωση ενός προβλήματος, αλλά δεν κάνει τίποτα για το ίδιο το πρόβλημα. Και το πρόβλημα δεν είναι απλώς η μειωμένη συμμετοχή των νέων στον εμβολιασμό, αλλά η γενικότερη αποστασιοποίησή τους από το πεδίο του ρεαλισμού: η πολιτικοποίηση με όρους συνθημάτων και συναισθημάτων, η αδιαφορία για τον απτό αντίκτυπο των επιλογών τους, η παράταση της εφηβείας τους με δικαιολογίες αριστερής έμπνευσης. Το δε επιχείρημα πως το Freedom Pass αποτελεί επιβράβευση, δεν ευσταθεί. Η πανδημία έχει δοκιμάσει τις δυνάμεις όλων, ανεξαρτήτως ηλικίας, και οι κρατικές ελαφρύνσεις δεν βασίστηκαν σε ηλικιακά αλλά σε επαγγελματικά κριτήρια. Πώς δικαιολογείται η επιβράβευση μιας μόνον ηλικιακής κατηγορίας; Αλλωστε, αν επρόκειτο περί επιβράβευσης, η προϋπόθεση του εμβολιασμού δεν θα υπήρχε.
 

Καθαρές κουβέντες

Προτιμότερη από το Freedom Pass θα ήταν μία έγκαιρη, στοχευμένη και διεισδυτική εκστρατεία ενημέρωσης. Δεν χρειάζονται πολλά χρήματα και μεγαλόσχημα σενάρια τηλεοπτικών διαφημιστικών. Δεν χρειάζονται ούτε «επιδραστικές προσωπικότητες», παρά μόνο ένας λιτός, περιεκτικός και εύληπτος αντίλογος προς τη ρητορική που εμποδίζει την πρόοδο των εμβολιασμών: πώς επηρεάζει η νόσος τις νεαρές ηλικίες; Γιατί είναι επικίνδυνη ακόμη και στις περιπτώσεις ηλικιακών ομάδων με χαμηλές πιθανότητες νόσησης; Για ποιον λόγο κρίνεται απαραίτητος ο εμβολιασμός όσων κλήθηκαν να εμβολιαστούν; Πώς στοιχειοθετούνται η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα ενός εμβολίου; Ποιος είναι ο στόχος του εμβολιαστικού προγράμματος συνολικά; Μέσα στην οχλαγωγία της παραπληροφόρησης από άσχετους αλλά και σχετικούς, που θυσιάζουν την επιστήμη τους στον βωμό της όψιμης διασημότητας των τηλεοπτικών πάνελ, ο κόσμος που τελεί υπό καθεστώς καχυποψίας έχει ανάγκη κυρίως από άμεσες, καθαρές και συγκροτημένες κουβέντες.
 

Αρνητική παρακαταθήκη

Το Freedom Pass δημιουργεί ένα κακό προηγούμενο: νομιμοποιεί το αντάλλαγμα για την ιδιότητα του καλού πολίτη. Αντιμετωπίζει δηλαδή την ευσυνειδησία ως βάρος, στο οποίο αναλογεί μια αντισταθμιστική παροχή. Πρόκειται για μια νοσηρή παιδαγωγική: λέει στους νέους πως δεν είναι απαραίτητο να αναπτύσσουν κριτική ικανότητα και να συμμετέχουν στην κοινωνία με συνείδηση του ρόλου τους εντός της. Η υπευθυνότητά τους θα εξαγοράζεται, όποτε κρίνεται σκόπιμο. Γι’ αυτό και την επόμενη φορά που θα τους χρειαστούμε, είναι πιθανό αυτοί να περιμένουν πρώτα μια καλή προσφορά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή