Οι Ταλιμπάν με τις βάρβαρες και πρωτόγνωρες πρακτικές τους κατέστησαν το όνομά τους συνώνυμο του φανατισμού και του σκοταδισμού. Ετσι, πολύ γρήγορα η λέξη ταλιμπανισμός αποδεσμεύθηκε από τη μήτρα της και επεκτάθηκε σχεδόν σε όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής μας. Δυστυχώς, υπάρχουν πολλοί ταλιμπανισμοί, με προεξάρχοντες τον θρησκευτικό και τον πολιτικό. Τους ζήσαμε και τους ζούμε στις μέρες μας.
Ο φανατισμός, που αποτελεί το δομικό στοιχείο του ταλιμπανισμού, πέραν όλων των άλλων, οδηγεί στην απόπειρα επιβολής της μιας και μοναδικής άποψης, αυτή που ασπάζονται οι κάθε είδους Ταλιμπάν. Το αν αυτό θα επιτευχθεί εξαρτάται από τα αντισώματα της κοινωνίας και τις ασφαλιστικές δικλίδες του πολιτεύματος. Οσο πιο προηγμένες είναι οι κοινωνίες, τόσο πιο πολύ ανθίστανται στα φαινόμενα του σκοταδισμού και του ανορθολογισμού, που παρ’ όλη την επιθετικότητά τους, παραμένουν στο κοινωνικό περιθώριο. Δυστυχώς, έχει αποδειχθεί πως ο φανατικός λόγος και το παράλογο του άσπρου-μαύρου, σε μια ζωή πολλών αποχρώσεων, συνεγείρουν με μεγάλη ευκολία όλους αυτούς που αδυνατούν να αποδεχθούν τους συμβιβασμούς, την πολυφωνία, τη δημοκρατία, σε τελική ανάλυση. Ο πολιτικός ταλιμπανισμός έχει οδηγήσει χιλιάδες φωτεινά μυαλά σε μια συλλογική αποβλάκωση γιατί στρατεύθηκαν με φανατισμό σε ένα μεσσιανικό όραμα. Γιατί πίστεψαν σε μία και μοναδική αλήθεια, την οποία προσπάθησαν να την επιβάλουν. Πιστεύουν πως είναι περικυκλωμένοι μόνον από εχθρούς, τους οποίους έχουν ιερή υποχρέωση και καθήκον να εξαφανίσουν, με κάθε τρόπο, ηθικά, κοινωνικά ακόμη και βιολογικά.
Να υπενθυμίσω πως τα πρόδρομα φαινόμενα του θρησκευτικού ταλιμπανισμού βρίσκονται στη χριστιανική θρησκεία. Οι φανατισμένοι καλόγεροι δολοφόνησαν την Υπατία και έκαψαν τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και ο φανατισμένος χριστιανικός όχλος κατέστρεψε τους αρχαίους ναούς. Να μην ξεχάσω, μεταγενέστερα, και την Ιερά Εξέταση. Οι καταστροφές των μνημείων που έγιναν στο Ιράκ και στη Συρία από τους φανατικούς ισλαμιστές βρίσκονται σε ευθεία γραμμή με τα όσα διέπραξαν οι χριστιανοί τους πρώτους αιώνες της επικράτησής τους.
Σήμερα, αποκαλούμε «Ταλιμπάν» κάθε έναν που ακρίτως, χωρίς λογική επεξεργασία, υποστηρίζει θέσεις ή πρόσωπα με τρόπο απόλυτο, πρωτόγονο, ισοπεδώνοντας όλους αυτούς που βρίσκονται απέναντί του. Στην καθημερινή ζωή μας υπάρχουν πολλές μικρές Καμπούλ, που αρκετές/-οί τις βιώνουν έντονα. Αλλοι τις παρατηρούν και αγωνίζονται να μην εξαπλωθούν. Ο ταλιμπανισμός χωρίς τους Ταλιμπάν είναι εξίσου αποκρουστικός.