Την ημέρα αυτή υπογράφηκε το σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ, παρουσία του Στάλιν, στη Μόσχα. Πέραν όλων των άλλων, το μυστικό πρωτόκολλο μεριμνούσε για τον διαμελισμό της Πολωνίας, ο οποίος και συνετελέσθη λίγες ημέρες αργότερα. Τον Απρίλιο 2009 το Ευρωκοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα με τίτλο «Ευρωπαϊκή συνείδηση και ολοκληρωτισμός», στο οποίο μεταξύ άλλων αναφερόταν πως «η Ευρώπη δεν θα ενωθεί ποτέ αν δεν μπορέσει να καταλήξει σε κοινή θεώρηση της Ιστορίας της. Δηλαδή, αν δεν αναγνωρίσει ως κοινή κληρονομιά τον ναζισμό και τον σταλινισμό –τα φασιστικά και τα κομμουνιστικά καθεστώτα–, αν δεν διεξαγάγει έντιμο και ουσιαστικό διάλογο για τα εγκλήματα αυτών των ανθρώπων». Το ψήφισμα υπερψηφίστηκε τότε από 553 ευρωβουλευτές, 44 το καταψήφισαν, ενώ 33 απείχαν, μεταξύ των οποίων και οι ευρωβουλευτές της… Νέας Δημοκρατίας.
Ετσι, η 23η Αυγούστου καθιερώθηκε ως ημέρα μνήμης για τα θύματα των δύο ολοκληρωτισμών. Οι μονίμως απέχοντες από την ψηφοφορία επικαλούνται το γεγονός πως ιστορικά ζητήματα δεν λύνονται με ψηφίσματα και πως ο ναζισμός δεν μπορεί να εξισωθεί με τον κομμουνισμό. Ως προς το πρώτο επιχείρημα έχω να πω ότι στο πεδίο της Ιστορίας διεξάγεται ένας έντονος ιδεολογικός αγώνας. Δεν υπάρχουν ουδέτερες ερμηνείες των γεγονότων. Συνεπώς, ένας ευρωβουλευτής θα πρέπει να λάβει θέση, σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του και τις ιδεολογικές αρχές της παράταξής του. Αλλωστε, «η ουδετερότητα είναι ανήθικη» (Φόστερ Ντάλλες).
Στο ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου δεν γίνεται εξομοίωση του ναζισμού με τον κομμουνισμό και δεν θα μπορούσε να γίνει, καθώς οι δύο ιδεολογίες έχουν σημαντικές διαφορές. Ομως τους ενώνουν η βαρβαρότητα, ο πόνος, το αίμα και η ανθρώπινη δυστυχία που άφησαν πίσω τους απ’ όπου πέρασαν. Και οι δύο ολοκληρωτισμοί, πέρα από τις διαφορές τους, είχαν και πολλά κοινά σημεία, των οποίων το κυριότερο ήταν ο απόλυτος εκμηδενισμός του ατόμου και η θεοποίηση ενός συλλογικού υποκειμένου: της αρίας φυλής και του προλεταριάτου. Γι’ αυτό και πολέμησαν με φανατισμό τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Τα Γκουλάγκ και την Κολιμά, που προϋπήρχαν, τα συνέδεε μια ευθεία γραμμή με το Αουσβιτς και το Μαουτχάουζεν.