Ως συγκοινωνούντα δοχεία λειτουργούν πλέον οι δύο παραλογισμοί, ο εγκατεστημένος κατά του εμβολίου και ο νεοφανής εναντίον της απογραφής. Μάλιστα, η απογραφή πληθυσμού – κατοικιών εκλαμβάνεται ως φακέλωμα των ανεμβολίαστων και τρικ για την κλοπή περιουσιών…
Δεν είναι ότι οι αρνητές του εμβολίου και της απογραφής εθελοτυφλούν από αδυναμία να διαχειριστούν μια επώδυνη ή ταπεινωτική αλήθεια· ότι προστατεύουν μια ιδέα θεμελιώδη για την ταυτότητά τους· ότι αντιτίθενται σε αλλαγές που πιστεύουν ότι τους απομακρύνουν από τα ασφαλή συνήθη. Αντιμάχονται τους θεσμούς. Τους θεωρούν αναξιόπιστους, αδιαφανείς, απειλητικούς. Και απειθαρχούν σθεναρά στις εντολές τους. Κάποτε το σύνολο των οικογενειών παρέδιδε στους απογραφείς σχεδόν με ευλάβεια το δικό του λιθαράκι στην ακριβή ανασύνθεση του ψηφιδωτού της χώρας. Σήμερα η θορυβώδης μειονότητα των αρνητών χαρακτηρίζει τους απογραφείς βδελυρά όργανα συνωμοτών.
Ο αντιεπιστημονικός σκοταδισμός και η παραδοξολογία έχουν δημιουργήσει ένα ρεύμα δυσπιστίας απέναντι στις κεντρικές εκδοχές και ολίσθησης στην παραπληροφόρηση, ένα περιβάλλον μίσους και φόβων ότι τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Εχουν πλάσει την εικόνα ενός ζοφερού κόσμου ληστρικών εξουσιών, όπου κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν, ακυρώνοντας και την παραμικρή προσπάθεια δημιουργίας ενός κοινού ηθικού θεμελίου, μιας συλλογικής ασπίδας ενάντια στις μεγάλες πλανητικές απειλές.
Δεν είναι μια άρνηση πειθαρχημένη, όπως οι παλιές φιλοσοφικές αρνήσεις, αλλά ενστικτώδης, άλογη, χαοτική. Οι φορείς της ανακατασκευάζουν κόσμους ψεύτικους και αντιφατικούς, πλέκουν ένα κουβάρι παρανοϊκών θέσεων που γιγαντώνεται από τους διχασμούς και τα ιδεολογικά σιλό των κοινωνικών δικτύων. Τάσσονται με έναν άκρατο μηδενιστικό λαϊκισμό ενάντια στις ελίτ των ειδικών, σε κάθε έκφραση συστημικού ορθολογισμού, σε όλους τους κεντρικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης κινδύνων.
Το πρόβλημα είναι ότι στις επιθέσεις του είδους συχνά οι κυβερνήσεις, υπολογίζοντας το πολιτικό κόστος, απαντούν με την τακτική της υποχώρησης, η οποία, ενώ από τη μία συγκρατεί τις ακραίες αντιδράσεις, από την άλλη καθιστά τα ιδεώδη αναιμικά. Και η φλόγα του φανατισμού τρέφεται ακριβώς με ό,τι της παραχωρείται. Καθώς η δημοκρατία είναι το καθεστώς που νομιμοποιείται μόνον όταν τίθεται αδιάκοπα υπό αμφισβήτηση, πλήττεται καίρια από τις ιδεολογίες που ποτέ δεν υποβάλλονται σε παρόμοια διαδικασία.