Άγγελος Εβερτ, Δίκαιος των Εθνών

Άγγελος Εβερτ, Δίκαιος των Εθνών

1' 38" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Του απονεμήθηκε ο τίτλος ο «Δίκαιος των Εθνών» από το ίδρυμα Yad Vashem γιατί έσωσε ανθρώπινες ζωές. Γιατί έσωσε τις ζωές εκατοντάδων, ίσως και χιλιάδων Ελλήνων Εβραίων από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τον θάνατο. Ο Αγγελος Εβερτ (1894-1970) δεν ήταν μόνο μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης «Μίδας 614», που παρείχε κρίσιμες πληροφορίες στους συμμάχους. Δεν ήταν μόνο στενός συνεργάτης του Ελληνοπολωνού σαμποτέρ Γιέρζι Ιβανόφ, τον οποίον έσωσε πολλές φορές από τη σύλληψη και συνέβαλε στην απόδρασή του λίγο πριν εκτελεστεί. Ηταν κυρίως ο άνθρωπος που συγκρότησε έναν ολόκληρο μηχανισμό κάτω από τη μύτη των κατακτητών για να σώσει τις ζωές των κυνηγημένων Εβραίων. Εξέδιδε πλαστά πιστοποιητικά βάφτισης σε συνεργασία με τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, ενώ στη συνέχεια κάλυπτε το σύστημα περίθαλψης των Εβραίων που είχαν ζητήσει την προστασία του.

Είναι γνωστό πως εκατοντάδες Εβραίοι της Θεσσαλονίκης, με περιπετειώδη τρόπο και με τη βοήθεια χριστιανών συμπατριωτών τους, κατέφυγαν στην Αθήνα. Βρήκαν καταφύγιο στην Αρχιεπισκοπή και στον Αγγελο Εβερτ και σώθηκαν χάρη στις ταυτότητες που τους παρείχαν.

Ενα γεγονός που οι νεότεροι –και όχι μόνον– αγνοούν, είναι ότι οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης οι οποίοι κατόρθωσαν να διαφύγουν από το γκέτο, γιατί αντιλήφθηκαν τι επρόκειτο να συμβεί, αντιμετώπιζαν πρόβλημα με την προφορά τους όταν περπατούσαν στους δρόμους της Αθήνας. Οντας Ισπανοεβραίοι είχαν την ιδιαίτερη σεφαραδίτικη, τραγουδιστή προφορά, η οποία πρόδιδε ποιοι ήσαν. Ετσι, ο φόβος των μπλόκων με τους «πεταλάδες» –όπως αποκαλούσαν τους ναζί που έκαναν τους ελέγχους, λόγω της μεταλλικής πλάκας που έφεραν στο στήθος τους– ήταν μεγάλος. Γι’ αυτό οι περισσότεροι από τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης, παρά τις πλαστές ταυτότητες του Εβερτ, εξακολουθούσαν να κρύβονται και να κυκλοφορούν ελάχιστα.

Η Στερίνα Γκατένιο, Εβραία της Θεσσαλονίκης, μεγάλης ηλικίας, ζούσε μόνη της στο Περιστέρι. Υποδυόταν στη γειτονιά τη μουγγή, φοβούμενη μήπως προδοθεί από την προφορά της. Οταν έφυγαν οι Γερμανοί βγήκε στον δρόμο πανηγυρίζοντας, προς μεγάλη έκπληξη των γειτόνων της. Τότε αυτή τους είπε το συγκλονιστικό: «Δεν είμαι μουγγή, είμαι Εβραία».*

* Το γεγονός μνημονεύεται στο βιβλίο του Στέφανου Σταύρου «Οικογενειακές ιχνηλασίες».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή