Η εταιρεία McDonald’s έκλεισε τα 850 εστιατόριά της στη Ρωσία. Ποιος δεν θυμάται τις μεγαλειώδεις ουρές που σχηματίσθηκαν έξω από το πρώτο εστιατόριο McDonald’s που άνοιξε στη Μόσχα; Οι Ρώσοι δάγκωναν το big mac και ήταν σαν να γεύονταν τη γεύση της Γκλάσνοστ, της απελευθέρωσής τους από το σοβιετικό καθεστώς. Η απόσυρση της αλυσίδας έχει, αν μη τι άλλο, συμβολικό βάρος. Οπως μου έλεγε χθες ο φίλος Δημήτρης Τριανταφυλλίδης, γνώστης της Ρωσίας όσο κανένας άλλος στην Ελλάδα σήμερα, όταν αρχίσουν να κλείνουν τα τρέντι εστιατόρια στη Μόσχα και στην Πετρούπολη, η ρωσική κοινωνία θα αντιληφθεί τη ζημιά που της έχει κάνει η πολιτική του Πούτιν. Τα παιδιά, οι γυναίκες των ολιγαρχών θα νιώσουν ότι ο ηγέτης όχι μόνον δεν μπορεί να τους δώσει ό,τι υποσχέθηκε, αλλά θα τους στερήσει αυτό που ήδη έχουν.
Μπροστά στους Ουκρανούς πρόσφυγες, στις οικογένειες που χωρίζουν χωρίς να ξέρουν αν πρόκειται να ξανασυναντηθούν, μπροστά στις μανάδες που κρατούν τα παιδάκια τους για να τα κρατήσουν στη ζωή, το δράμα του Μοσχοβίτη, που έχασε τα «κεκτημένα» του, ωχριά. Πόσους έχω ακούσει να λένε ότι ο Ζελένσκι έπρεπε να υποχωρήσει για να προστατεύσει τον λαό της Ουκρανίας από τον όλεθρο. Για σκεφθείτε πού θα ήταν η Ελλάδα σήμερα αν ο Ιωάννης Μεταξάς είχε πει το «Ναι» αντί για το «Οχι» στην πρόκληση των Ιταλών; Για να μην οδηγήσει τους Ελληνες στην περιπέτεια του Β’ Πολέμου από τη σωστή πλευρά. Οι σύμμαχοι νικητές θα είχαν εξουδετερώσει την Ελλάδα. Πείτε ό,τι θέλετε, αλλά ο Ιωάννης Μεταξάς άνοιξε την οδό της ευρωπαϊκής Ελλάδας στη μεταπολεμική Ευρώπη. Σε αντίθεση με τους αντιπάλους του που προέτασσαν την ουδετερότητα, όπως ο Ζαχαριάδης. Η ουδετερότητα τού «τα δικά μου είναι δικά μου και τα δικά σου τα διαπραγματευόμαστε».
Η Ουκρανία σήμερα ζει ό,τι έζησε η Ελλάδα το 1940. Μια μικρή δύναμη που υφίσταται την επίθεση μιας δύναμης που διαθέτει υπεροπλία. Ας μη γελιόμαστε. Η ανθρώπινη Ιστορία προσφέρει εν αφθονία τέτοια επεισόδια. Απλώς αυτό είναι το δικό μας. Αν μη τι άλλο, ο Πούτιν μάς βοήθησε να χαράξουμε το σύνορο ανάμεσα στον σύγχρονο ολοκληρωτισμό κι εκείνον τον «άλλο τρόπο ζωής» που δυσκολεύεσαι να τον ορίσεις. Με τα προβλήματά του, τις δυσπλασίες του, όμως βιώσιμος για τα μεσαία στρώματα των κοινωνιών της, κοινώς για τη δημοκρατία της. Τα απειλεί ο θρησκευτικός φανατισμός του Ισλάμ και ο ασιατικού τύπου ολοκληρωτισμός της πουτινικής Ρωσίας. Λες και το ανθρώπινο σύμπαν δεν έχει κάνει ούτε βήμα από τότε που στη Σαλαμίνα οι Ελληνες μαχητές χάραζαν τα σύνορα της ελευθερίας τους απέναντι στην Ανατολή.