Παρακολουθούμε τις μεγάλες δικαστικές υποθέσεις όπως οι φίλαθλοι τους αγώνες ποδοσφαίρου. Πανηγυρίζουμε για τα οφσάιντ εις βάρος των αντιπάλων και αποδίδουμε τα πιθανώς αρνητικά αποτελέσματα στη διαιτησία. Oχι πως οι διαιτητές είναι άμοιροι της κατάντιας του ελληνικού ποδοσφαίρου, αλλά οι σκοπιμότητες και η δωροδοκία είναι θέμα αποδείξεων και ουχί συμπέρασμα εκ του αποτελέσματος που δεν θεωρούμε σωστό.
Η υπόθεση Novartis ήταν ένας μεγάλος καβγάς για ένα πολύ μικρό πάπλωμα, το οποίο σκεπάζει ίσα ίσα το πολιτικό σύστημα· άντε και τους δημοσιογράφους που καλύπτουν τις κομματικές διαμάχες. Oχι πως είναι μικρό πράγμα για τη Δημοκρατία να δωροδοκείται ένας πρωθυπουργός (σύμφωνα με τη θεωρία του σκανδάλου) ή να σπιλώνεται ένας πρώην πρωθυπουργός (η θεωρία της σκευωρίας), αλλά η υπόθεση ουδόλως άγγιξε τους ψηφοφόρους. Ουδείς υπερψήφισε τον κ. Μητσοτάκη επειδή «ο ΣΥΡΙΖΑ σπίλωσε τον κ. Σαμαρά», ούτε ο κ. Τσίπρας πήρε 31,5% επειδή αποκάλυψε «το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του ελληνικού κράτους».
Να συμφωνήσουμε ότι προϊόντος του χρόνου –προανακριτικές, βουλεύματα κ.λπ.– η υπόθεση γινόταν όλο και πιο πολύπλοκη για τον μέσο άνθρωπο, αλλά από την άλλη πλευρά υπάρχει και η διάχυτη δυσπιστία των πολιτών προς τους πολιτικούς. Oσο περισσότερο φωνάζουν «σκάνδαλο» ή «σκευωρία», τόσο λιγότερο γίνονται πιστευτοί.
Το πρόβλημα είναι ότι με τις ιαχές της κερκίδας τίποτε δεν μπορεί να διορθωθεί. Ούτε το σκάνδαλο των φαρμακευτικών ούτε η σκευωρία. Για το σκάνδαλο οι απορίες παραμένουν. Πώς υπερδιπλασιάστηκε η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, από 2,1 δισ. το 2003 σε 5,09 δισ. το 2009; Ποιος μηχανισμός λειτούργησε και γιατί δεν έγινε έστω μία προανακριτική για 3 δισ. επιπλέον ευρώ, ενώ έγινε τόσο μεγάλη φασαρία για την περίοδο 2012-2015, όταν η φαρμακευτική δαπάνη μειωνόταν ραγδαίως;
Το έδαφος για σκευωρίες είναι συνταγματικώς οργωμένο: «Αν στο πλαίσιο άλλης ανάκρισης, προανάκρισης, προκαταρκτικής εξέτασης ή διοικητικής εξέτασης προκύψουν στοιχεία, τα οποία σχετίζονται με τα πρόσωπα και τα αδικήματα (σ.σ.: όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της κυβέρνησης), αυτά διαβιβάζονται αμελλητί στη Βουλή…» (αρ. 86, παρ. 2). Είναι στοιχείο η κατάθεση ενός ανώνυμου («κουκουλοφόρου», όπως λένε) μάρτυρα, ο οποίος δηλώνει ότι «κάτι πήρε τ’ αυτί μου για τροχήλατες βαλίτσες»; Εξαρτάται από την προδιάθεση όποιου διενεργεί την ανάκριση, όπως επίσης και του στομαχιού που έχει για να αντιμετωπίσει το πιθανό κατηγορητήριο ότι «σκόνταψε σε όνομα υπουργού και δεν έστειλε τη δικογραφία αμελλητί στη Βουλή».
Από κει και πέρα, για να γίνει «μεγάλο» το «σκάνδαλο» –πόσο δε μάλλον «το μεγαλύτερο από συστάσεως του ελληνικού κράτους»– πρέπει να βάλει το χεράκι του και το πολιτικό σύστημα. Να το προπαγανδίσει ως τέτοιο. Οσο για το θέμα της σκευωρίας, είναι σίγουρο ότι στο πίσω μέρος του μυαλού των μελών του Δικαστικού Συμβουλίου υπήρχε η σκέψη πως αυτοί που έσπρωξαν με τόση ελαφρότητα τη χώρα στο χείλος του γκρεμού μάλλον δεν είναι ικανοί ούτε για μια σκευωρία της προκοπής.