Ηταν 20 Ιανουαρίου 2014. Ενδεκα μετανάστες (πρόσφυγες;), οι οκτώ ανήλικοι, βρήκαν τραγικό θάνατο στο Φαρμακονήσι. Στις 7/7/2022, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απεφάνθη ομόφωνα (συναινούντος δηλαδή και του Ελληνα δικαστή) ότι οι αρχές παραβίασαν το θεμελιώδες δικαίωμα στην ανθρώπινη ζωή. Οτι εξευτέλισαν 12 από τους επιζήσαντες κατά τη σωματική έρευνα που τους έγινε μετά το ναυάγιο. Οτι δεν εξέτασαν τις καταγγελίες για επαναπροωθήσεις.
Οπως πάντα, η κοινωνία μας πολώθηκε. Η μια πλευρά μιλάει για επιχείρηση «διάσωσης» και η άλλη για επιχείρηση «προστασίας των συνόρων». Η μια πλευρά αντιμετωπίζει με στερεότυπα μίσους και περιφρόνησης συλλήβδην τους πρόσφυγες και τους μετανάστες και η άλλη με ανάλογα στερεότυπα απορρίπτει εύλογα παράπονα των τοπικών κοινωνιών.
Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση: δεν μπορείς να μην αμυνθείς με όλους τους τρόπους όταν ο Ερντογάν στέλνει με λεωφορεία δεκάδες χιλιάδες απελπισμένους να παραβιάσουν τα σύνορά σου. Την ίδια στιγμή, δεν μπορείς να μένεις αδιάφορος όταν άνθρωποι πνίγονται και επιπλέον να εξευτελίζεις τους επιζώντες. Επίσημη καταδίκη της Ελλάδας για άρνηση να δεχτεί πρόσφυγες δεν υπάρχει (όπως υπάρχει για Ουγγαρία, Πολωνία, Τσεχία), αλλά ο ΟΗΕ και η Ε.Ε. μας έχουν τρίξει τα δόντια. Στον δε Frontex διακόπηκε η χρηματοδότηση διότι συγκάλυπτε καταγγελίες.
Το μεταναστευτικό δεν είναι μόνο ανθρωπιστικό θέμα. Αφορά το δημογραφικό, το οποίο χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός «εθνικό, υπαρξιακό ζήτημα». Η ΕΛΣΤΑΤ υπολογίζει ότι, εάν μηδενιστούν οι μεταναστευτικές ροές, το 2080 ο πληθυσμός μας θα είναι 7,2 εκατ. γερόντια και το ΙΟΒΕ ότι το 2100 θα έχουμε πληθυσμό μόλις 5,7 εκατομμυρίων. Η δε κ. Κεραμέως αποκαλύπτει ότι ήδη οι εγγραφές στην Α΄ Δημοτικού μειώθηκαν κατά 17% τα τελευταία πέντε χρόνια. Χρειαζόμαστε τους μετανάστες και χρειαζόμαστε μέτρα για ένταξή τους στην κοινωνία. Χρειάζεται π.χ. αυτόματη χορήγηση ιθαγένειας στη δεύτερη γενιά. Χρειάζεται να βάλουμε ένα τέλος στο στερεότυπο της «πολυπολιτισμικότητας». Η ανεξιθρησκία είναι βεβαίως επιβεβλημένη. Οχι όμως τα έθιμα που ξενίζουν ή προσβάλλουν ή οδηγούν σε γκέτο.
Τέλος, ο πρωθυπουργός, μιλώντας στην Ευρωβουλή (5 Ιουλίου) παραδέχτηκε ότι «κάποιες καταγγελίες προκαλούν προβληματισμό και πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω». Και ο κ. Μητσοτάκης δεν συνηθίζει να πετάει στον αέρα μπαρούφες.