Ογδόντα χρόνια από το «Μαύρο Σάββατο» της 11ης Ιουλίου 1942, ημέρα κατά την οποία οι Γερμανοί ναζί συγκέντρωσαν και εξευτέλισαν δημόσια στην πλατεία Ελευθερίας, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, 8.000 Εβραίους, ο δήμαρχος της πόλης επανέλαβε την «ενεργή δέσμευσή» του «για δημιουργία πάρκου μνήμης και αναψυχής» στον χώρο.
Επ’ αφορμή, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο εξέφρασε την ελπίδα ότι «θα υλοποιηθεί η δέσμευση του δημάρχου» και η πλατεία θα αποκτήσει «επιτέλους» τον ιστορικό της χαρακτήρα. Το αν, πώς και πότε, είναι μια συζήτηση που έχει ανοίξει ήδη στην πόλη και απειλεί να τη διχάσει.
Τι είναι αυτό που εμποδίζει την υλοποίηση ενός τέτοιου έργου, που θα αναδείκνυε το ιστορικό προφίλ της Θεσσαλονίκης και ταυτόχρονα θα λειτουργούσε ως τόπος μαρτυρίου «για να τον βλέπουν οι πολίτες και οι επισκέπτες, να θυμούνται και να διδάσκονται πόσο εύκολα μπορεί μια κοινωνία να οδηγηθεί στον δρόμο της βαρβαρότητας εάν επικρατήσει η λήθη;»
Η κατασκευή ταυτοχρόνως και υπόγειου πάρκινγκ που έχει υποσχεθεί ο κ. Κ. Ζέρβας, ο οποίος γι’ αυτόν τον λόγο κατήργησε τη μελέτη της προηγούμενης δημοτικής αρχής, που είχε αρχίσει να υλοποιείται και προέβλεπε την (ταχεία) διαμόρφωση της επιφάνειας σε πάρκο μνήμης με ταυτόχρονη αναβάθμιση της γύρω περιοχής.
Θα ήταν άδικο να προσάψει κανείς αντιεβραϊκά αισθήματα στον δήμαρχο, που διακηρύσσει ότι θέλει την πλατεία μνήμης, αλλά διαφορετική από αυτήν που είχε οραματιστεί και σχεδιάσει η διοίκηση Μπουτάρη.
Τίθεται το ερώτημα εάν αξίζει για χάρη ενός αμφιλεγόμενου πάρκινγκ το ρίσκο να μετατεθεί στο βάθος του χρόνου και ενδεχομένως στις ελληνικές καλένδες η αναβάθμιση της ιστορικής πλατείας.
Η απάντηση της δημοτικής αρχής είναι ότι εξασφαλίζει, κατ’ αυτόν τον τρόπο, πέρα από την ανάδειξη της ιστορικής μνήμης, μερικές εκατοντάδες θέσεις στάθμευσης στο κέντρο της πόλης.
Φοβάμαι ότι είναι η μισή αλήθεια, όταν στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και δη στην περιοχή κοντά στην πλατεία υπάρχουν μεγάλα πάρκινγκ (λιμάνι, πολυώροφο στα δικαστήρια κ.ά.) που λειτουργούν σήμερα μισοάδεια. Φαίνεται ότι η ανάδειξη της ιστορικότητας της πλατείας κινδυνεύει να πέσει θύμα μιας κοντόφθαλμης και παρωχημένης πολιτικής χωροθέτησης πολλών πάρκινγκ στο κέντρο της πόλης, καθιστώντας το έτσι ελκυστικό στο αυτοκίνητο και επιδεινώνοντας, στην ουσία, το κυκλοφοριακό πρόβλημα. Το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή, με αυτό που γίνεται σε όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, όπου εφαρμόζονται πολιτικές οι οποίες αποθαρρύνουν την είσοδο του αυτοκινήτου στα επιβαρυμένα σημεία του πολεοδομικού ιστού. Και συν τοις άλλοις, όπως επισημαίνουν οι γνωρίζοντες, μια τέτοια επιλογή κινείται εκτός φιλοσοφίας του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, το οποίο η ίδια δημοτική αρχή έχει ψηφίσει.