Οταν φθάνω σε έναν ορεινό προορισμό το καλοκαίρι, πάντα με εκπλήσσει η ευκολία με την οποία έχω ξεχάσει την προηγούμενη εμπειρία μου στο βουνό: τις ανθρώπινες θερμοκρασίες, την αναζωογονητική δροσιά όταν πέφτει ο ήλιος, την έλλειψη πολυκοσμίας, τις πολλές ευκαιρίες που έχεις να γνωρίσεις πραγματικά έναν τόπο και να συνδεθείς μαζί του, την κατακλυσμιαία παρουσία της φύσης. Πάντα μου κάνει εντύπωση η διαθεσιμότητα των ανθρώπων: να σου μιλήσουν, να κάνουν ερωτήσεις, να δείξουν ενδιαφέρον για το πώς έφθασες μέχρι εκεί. «Ελάτε, μη φεύγετε ακόμη», μας παρακάλεσε σχεδόν ένας χαριτωμένα φλύαρος κάτοικος του χωριού κοντά στα 70 που έκανε τον απογευματινό του περίπατο όχι πολύ μακριά από το μοναδικό αξιοθέατο του τόπου του, μια θεαματική πηγή που κατεβάζει γάργαρο, πεντακάθαρο νερό δώδεκα μήνες τον χρόνο.
Τα βουνά μας το καλοκαίρι είναι σήμερα ό,τι ήταν τα νησιά της άγονης γραμμής μέχρι τη δεκαετία του ’80 και τη ραγδαία τουριστικοποίηση που ακολούθησε· χωρίς τη θάλασσα. Ελεύθερα από τον μαζικό τουρισμό, αυθεντικά στον βαθμό που έχουν πληρώσει το αντίτιμο από την ανάποδη (εγκατάλειψη, οικονομικός μαρασμός) και χωρίς τις (αχρείαστες) υποδομές που νομοτελειακά θα τα καταστρέψουν, τα χωριά της ορεινής Ελλάδας είναι ένας ολόκληρος κόσμος που περιμένει να αποκαλυφθεί. Κι αυτό συμβαίνει σε αξιοσημείωτο βαθμό τα τελευταία χρόνια από μια μειοψηφία νέων, κυρίως, ανθρώπων που βρίσκουν το καλοκαίρι στα βουνά ό,τι υποτίθεται αναζητάμε στις διακοπές μας στη θάλασσα όλοι οι υπόλοιποι, οι όμηροι του ελληνικού αυγουστιάτικου ονείρου: μια επίφαση ξενοιασιάς και απόσυρσης από την αστική παραζάλη. Περί αυτού δεν έχετε παρά να ρίξετε μια ματιά στις πληρότητες καταλυμάτων σε ορεινούς προορισμούς για τις επόμενες εβδομάδες.
Ομως ο κόσμος των βουνών δεν είναι μια ακίνητη στον χρόνο καρτ ποστάλ. Η κλιματική αλλαγή ανεβάζει τις φωτιές στη Δαδιά· πέρυσι, παράλληλα με το μείζον δράμα της βόρειας Εύβοιας καιγόταν η μισή ορεινή Πελοπόννησος. Απειλήθηκαν οικοσυστήματα που μέχρι πριν από λίγα χρόνια μάς φαινόταν αδιανόητο ότι διατρέχουν κίνδυνο. Η πρώτη φωτιά της αντιπυρικής περιόδου μπήκε φέτος στην Ευρυτανία, σε υψόμετρο 1.000. Τι μας λένε όλα αυτά; Ενα καλά κρυμμένο ελληνικό μυστικό, ο πλούτος των βουνών μας (φυσικός, ιστορικός και πολιτισμικός), απειλείται. Η πρόσφατη απόσυρση των διατάξεων που αποδυνάμωναν το θεσμικό πλαίσιο προστασίας των περιοχών Natura 2000 ήταν ένα ευοίωνο σημάδι ότι το πολιτικό σύστημα αρχίζει και αντιλαμβάνεται το διακύβευμα.