Το Ο’ John’s Café στη γωνία της λεωφόρου Μάντισον και της 72ας Οδού ήταν το αγαπημένο μας στέκι την τετραετία 1989-1993 που ζήσαμε στο Μανχάταν. Ψυχή του ο εμβληματικός Χρύσανθος Πετσίλας. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα συνεργαστήκαμε υποδειγματικά, εκείνος ως επικεφαλής του ΕΟΤ στη Νέα Υόρκη και εγώ στην Ουάσιγκτον. Με θλίψη έμαθα από τον αδελφό του Γιάννη ότι μας εγκατέλειψε την άνοιξη του 2020. Τα Σαββατοκύριακα, ΟΗΕ επιτρέποντος, πράγμα διόλου τότε αυτονόητο ή δεδομένο, το οικογενειακό περπάτημα στο Central Park και ο καφές με τον Χρύσανθο ήταν ο κανόνας.
Παρά το άγχος που μας προκαλούσε, ο Σεπτέμβρης είναι μια συναρπαστική εποχή για τους διπλωμάτες που υπηρετούν στη Νέα Υόρκη. Η έξοδος στο Central Park ματαιωνόταν μέχρι την αναχώρηση της εξ Αθηνών πολυμελούς αποστολής. Υπόμνηση κρίσιμη: Δεν είχαμε τότε κινητά, που σήμερα συμβάλλουν στην εξομάλυνση της ροής του προγράμματος και στην αντιμετώπιση των απροόπτων, ταυτόχρονα, αναμφίβολα, με την άνοδο των δεικτών άγχους και εκνευρισμού. Μπορείτε να φαντασθείτε πώς ήταν ο κόσμος και η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών χωρίς κινητά; Χωρίς τηλέφωνα τσέπης οι πρωθυπουργικές και υπουργικές επισκέψεις και η διευθέτηση ή ακύρωση διμερών συναντήσεων. Κατά κανόνα όλα λειτουργούσαν ρολόι. Οι εξαιρέσεις; Οσο λιγότερες και ανώδυνες είναι τόσο το καλύτερο. Στην οργανωτική δουλειά μιας πρωθυπουργικής ή υπουργικής επίσκεψης, δεν επιτρέπονται εξαιρέσεις.
Εκτός αν… Αστραψε το πρωί εκείνο του Σεπτέμβρη –όχι άδικα– ο πολύ συμπαθής και νέος υπουργός Εξωτερικών. Η διεύθυνση της έδρας μιας σημαντικής αμερικανο-εβραϊκής οργάνωσης ήταν λάθος στο πρόγραμμά του. Αντί της AJC βρέθηκε σε ιταλικό εστιατόριο. Τριάντα χρόνια πριν, οι σχέσεις μας με το Ισραήλ και τις αμερικανικές οργανώσεις μόλις έμπαιναν σε τροχιά εξομάλυνσης. Γνωρίζοντας όμως καλά τη Νέα Υόρκη, ρωτώντας σε μια συναγωγή, τα κατάφερε μόνος του. Εν τω μεταξύ, ο Παντελής Ζ., ο οδηγός της Μόνιμης Αντιπροσωπείας, φρόντισε να μας ειδοποιήσει. Το γραφείο μου στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία –στην τρίτη λεωφόρο τότε– ήταν δίπλα σ’ εκείνο του πρέσβη. Μου καλοάρεσε όταν ανέλαβα τον Ιούνιο του 1989. Γρήγορα κατάλαβα ότι δεν ήταν μόνο για καλό…
Το πρωινό εκείνο όλοι, με εξαίρεση τον Λουκά Κ. που έντεχνα διέδωσε την υπουργική οργή, φρόντισαν να εξαφανισθούν στον ΟΗΕ, σε κοινοτικές συναντήσεις κ.λπ. Νωρίς νωρίς, όπως συνηθίζω, ήμουν κυριολεκτικά μόνος στην Αντιπροσωπεία. Κατά τις 9 το πρωί, αφού είχε συναντήσει μετ’ εμποδίων την αμερικανο-εβραϊκή ηγεσία, μπήκε ο υπουργός. Δεν απαιτείται μακροσκελής αφήγηση. Αργότερα, την ημέρα εκείνη, τα πράγματα πήραν καλή τροπή όταν είπα ότι κατάγομαι από τη Στεμνίτσα. Το λάθος κάποιων καταλογίσθηκε σε τεχνικό επικοινωνιών. Προσφέρθηκε εθελοντικά χωρίς επιπτώσεις.
Τρία ή τέσσερα στελέχη της Μόνιμης Αντιπροσωπείας φροντίζουν το πρωί να πιάσουν θέση στους μικροθαλάμους (booths) στο κτίριο του ΟΗΕ. Εκεί γίνονται οι περισσότερες διμερείς συναντήσεις. Ο πραγματικός χρόνος δεν ξεπερνά τα είκοσι λεπτά. Καλά προετοιμασμένος, πρέπει στον λίγο χρόνο –πολύ όμως για τις αμερικανικές συνθήκες– να πεις αυτό που θέλεις και να ακούσεις τον συνομιλητή σου από το Κισινάου, την Ουαγκαντουγκού, το Κίτο ή το Ουέλιγκτον. Υπογραμμίζεις τελικά αυτό που ζητάς δίνοντας σύντομο σημείωμα. Αν ξεπερνά τη σελίδα, ο συνομιλητής μας το δίνει στους συνεργάτες του. Δεν σπαταλάμε τον χρόνο που έχουμε εκθειάζοντας, για παράδειγμα, στους Αμερικανούς τη συμπαράταξή μας στην Κορέα…
Αφορμή πήρα από την άνευ αντικρίσματος για τους Αμερικανούς παρουσία του προέδρου Ερντογάν στο Central Park. Εις μάτην πρέπει να ήλπιζε σε μια τυχαία συνάντησή του στο γραφικό παγκάκι με τον Αμερικανό πρόεδρο. Αντ’ αυτού είδε αντιπροσωπευτικό δείγμα των περιπατητών. Με σημαντικότερη προφανώς τη συνάντηση με ένα συμπαθή πολίτη από την Μπουρκίνα Φάσο. Θετικός απολογισμός για μια στοχευμένη διαφήμιση, που πρέπει να στοίχισε πάνω από 200.000 δολάρια.
* Ο κ. Αλέξανδρος Π. Μαλλιάς είναι πρώην πρέσβης στην Ουάσιγκτον.