Στις δύο εκπαιδευτικές βαθμίδες τα προγράμματα σπουδών αναπτύσσονται με βάση τους κανόνες της σπειροειδούς μάθησης. Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, οι μαθητές παίρνουν τις βασικές πληροφορίες σε κάθε μάθημα, και στο γυμνάσιο και στην Α΄ Λυκείου εμβαθύνουν επί της ύλης. Ως τέλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης ορίζεται η Α΄ Λυκείου, καθώς από τη Β΄ Λυκείου οι μαθητές επιλέγουν ανάμεσα στη γενική και επαγγελματική εκπαίδευση (και τον αντίστοιχο τύπο λυκείου).
Η αδυναμία του δημοτικού σχολείου οι μαθητές να έχουν «χωνέψει» κατά την αποφοίτησή τους τις βάσεις ενός μαθήματος, τορπιλίζει τη δουλειά που μπορεί να γίνει στο γυμνάσιο και το πρόβλημα πολλαπλασιάζεται στο λύκειο. Ακόμη και η παπαγαλία ως τρόπος μάθησης μπορεί να είναι χρήσιμη ως τρόπος εκμάθησης. Ας πούμε προπαίδεια μαθαίνεις παπαγαλίζοντας, αφού φυσικά γνωρίζεις τους βασικούς κανόνες του πολλαπλασιασμού (π.χ. μονός επί ζυγό αριθμό κάνει πάντα ζυγό!). Αλλά ούτε και αυτό συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις μαθητών.
Στο πλαίσιο αυτό, σοβαρή έλλειψη είναι ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν διαθέτει θεσμοθετημένο μηχανισμό που να διακρίνει τα κενά των μαθητών από τάξη σε τάξη και να τους βοηθά να ανακτούν γνώσεις που δεν πήραν σε προηγούμενη τάξη. Ενα συγκυριακό παράδειγμα: συχνά μαθητές του λυκείου, πλην των τραγικών γεγονότων στην προκυμαία της Σμύρνης, αγνοούν βασικά στοιχεία για την καταστροφή της Σμύρνης. Ετσι, είναι κενή περιεχομένου η οδηγία οι μαθητές στο λύκειο να εμβαθύνουν, εστιάζοντας –εν προκειμένω– στους παράγοντες και στις αιτίες για τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 1922 και τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Ιωνίας.
Η τράπεζα θεμάτων, από την οποία επιλέγονται τα μισά θέματα για τις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις στο λύκειο, αποτελεί εργαλείο που κανονικοποιεί τους όρους αξιολόγησης των μαθητών, αντιμετωπίζοντας τις διαφοροποιήσεις που είναι βλαπτικές για ένα μαθητή. Επίσης, η τράπεζα θεμάτων κινητοποιεί τους εκπαιδευτικούς να ολοκληρώσουν τη διδακτέα-εξεταστέα ύλη, για να μη βρεθούν έκθετοι έναντι των μαθητών τους να κληρωθεί θέμα από κεφάλαιο που δεν έχουν διδάξει.
Η τράπεζα άρχισε να εφαρμόζεται το 2021 από την Α΄ Λυκείου και πλέον το 2023 οι μαθητές και των τριών τάξεων του λυκείου θα δώσουν προαγωγικές εξετάσεις με θέματα από την τράπεζα. Παρά τις ακρότητες των συνδικαλιστών, η εφαρμογή της τράπεζας θεμάτων κύλησε χωρίς προβλήματα. Η επέκτασή της στο γυμνάσιο, προσαρμοσμένη στις συνθήκες των μαθητών του, υιοθετείται από παιδαγωγούς και στελέχη του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Θα αποτελέσει το νέο πεδίο αντιπαράθεσης υπ. Παιδείας – ΟΛΜΕ ή μήπως παρήλθε η εποχή των μεταρρυθμίσεων;