Ως «εν δυνάμει» έργο είναι, κατά την άποψή μου, εξαιρετικό· διά χειρός του σπουδαίου Βρετανού Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ σε συνεργασία με το αρχιτεκτονικό γραφείο Αλέξανδρος Ν. Τομπάζης, επιλέχθηκε ομόφωνα ανάμεσα σε δέκα προτάσεις διεθνώς βραβευμένων γραφείων. Με ενθουσίασε από την πρώτη στιγμή τόσο η ιδέα όσο και ο σχεδιασμός. Εκλεισα τα μάτια και προσπάθησα να το φανταστώ με τους νέους εκθεσιακούς χώρους, τον κήπο, την αυλή στην καρδιά του συγκροτήματος, τα νέα υλικά και πρότυπα ποιότητας στη γραμμή της βιωσιμότητας και της αειφορίας. Είναι ένα έργο που δεν «φωνάζει», περιεκτικό, πυκνό, μετρημένο και, κυρίως, δεν ανταγωνίζεται το παλιό κτίριο, αντιθέτως, προσπαθεί να το αναδείξει όσο το δυνατόν περισσότερο, όσο το δυνατόν καλύτερα.
Προσπάθησα, όμως, και να ανοίξω το πλάνο· να κάνω εικόνα όλη την περιοχή όταν θα είναι έτοιμο το νέο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Μια γειτονιά ταλαιπωρημένη, σε ελεύθερη πτώση για αρκετά χρόνια, με τραύματα, αφημένη σε μεγάλο βαθμό στην τύχη της, μια γειτονιά που βίωσε στο παρελθόν εντάσεις και μεγάλα διαστήματα παρακμής. Είναι μια τεράστια ευκαιρία το νέο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο να αλλάξει ριζικά τη γεωγραφία της περιοχής, να αναδυθεί μεταμορφωμένη, με μείζονα ρόλο στην πόλη, με δυναμική και καινούργιες προοπτικές. Το νέο μουσείο, το «Μουσείο των Μουσείων» όπως πολύ εύστοχα αποκαλείται, θα αποτελέσει τομή για την Αθήνα, θα της δώσει νέα κατεύθυνση, νέα πνοή. Αυτό δεν θέλουμε; Υπάρχει κάποιος που διαφωνεί;
Σε κάθε νέο σχέδιο που αφορά ένα τοπόσημο της Αθήνας, ένα μεγάλο έργο ή μια σημαντική παρέμβαση, γίνεται συχνά έντονη συζήτηση για το πώς διενεργούνται οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί, ποιος έχει δικαίωμα συμμετοχής, ποιος επιλέγει, ποιος αποφασίζει. Και ορθώς. Αλλωστε, η σχέση πολιτείας και αρχιτεκτονικής έχει αρκετά σύννεφα. Οι αντιδράσεις που εκφράζουν σε κάθε ευκαιρία οι Ελληνες αρχιτέκτονες για τη διαρκή υποβάθμιση της σημασίας των ανοιχτών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών δεν είναι η γνωστή «γκρίνια»· τους αδικούμε αν τους προσάψουμε μια επαναλαμβανόμενη παραξενιά. Οι διαγωνισμοί, εξάλλου, είναι ο πιο σωστός τρόπος για την αναζήτηση υψηλού ποιοτικού επιπέδου.
Θα είναι λάθος, όμως, αν το νέο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο γίνει πεδίο αντιπαράθεσης. Ηταν πολύ διαφωτιστικό το κείμενο του αρχιτέκτονα Ανδρέα Κούρκουλα, προέδρου της Διεθνούς Επιτροπής Αξιολόγησης για την επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. «Η επιλογή δεν έγινε βάσει εθνικής ταυτότητας αλλά διεθνών διακρίσεων και πιστοποιημένης διεθνούς εμπειρίας στον περίπλοκο τομέα της μουσειακής αρχιτεκτονικής», γράφει, σημειώνοντας ότι «οι διαδικασίες για την επιλογή αρχιτεκτόνων σε μεγάλης συμβολικής σημασίας έργα ποικίλλουν. Δεν υπάρχει βασιλική οδός που εξασφαλίζει το αποτέλεσμα και κάθε φορά χρειάζεται ειδική εκτίμηση της πολυπλοκότητας και του βάρους κάθε θέματος». Νομίζω ότι απαντάει επαρκώς σε όλες τις ενστάσεις.