«Δεν μοι φαίνεται πιθανόν, ότι και κατά τους βυζαντινούς χρόνους το μέτριον εκείνο ποιητικόν κατασκεύασμα της Κασίας, το εις πόρνην ιδιόμελον, προεκάλει τον ακατανόητον θαυμασμόν, που κινεί σήμερον». Ο Ν. Γ. Πολίτης τα έγραφε αυτά, το 1918, στο περ. «Λαογραφία». Η αυστηρότητά του για ένα τροπάριο που ποικίλοι λόγοι το έχουν καταστήσει δημοφιλές, ενδέχεται να ξένισε και τότε αρκετούς και σήμερα να στενοχωρεί περισσότερους· ιδίως αν γνωρίζουν μόνο εκ φήμης το ιδιόμελο. Σίγουροι μάλιστα, λαθεμένα, ότι αφορά τη Μαγδαληνή, που έχει γίνει αγοραίος θρύλος μιας κάποιας πεζογραφίας και του συναφούς κινηματογράφου.
Ιδού η περί της Κασίας παράδοση, «ο μυθικός χαρακτήρ» της οποίας «είναι πρόδηλος»: «Θέλων ουν ο Θεόφιλος να πάρει γυναίκα, έστειλεν εις πάντα τόπον όπως να εκλέξουν τιμίας ευγενικάς ωραίας παρθένους· και ούτω εσυνάχθησαν» δώδεκα κοράσια. Ανάμεσά τους η σοφότατη Κασία και η αγία Θεοδώρα. «Οποιας δώσω το μήλον, αυτή να είναι γυναίκα μου» είπε ο βασιλιάς, μετέχοντας στο «έθος της εκδηλώσεως του έρωτος διά μηλοβολίας, κοινόν εις πολλούς λαούς αρχαίους και νεωτέρους». Ο Θεόφιλος ξεχώρισε την Κασία και τη Θεοδώρα, δυσκολευόταν όμως να διαλέξει τη μία και μόνη. Πονοκεφαλιασμένος, πέταξε τη βαριά κουβέντα: «Καλώς είπαν ότι από την γυναίκα έγιναν τα κακά». Η Θεοδώρα εσιώπησε, η Κασία όμως «επροπέτησε, δεν εντράπη τον βασιλέα» και του αντέλεξε ότι «από την γυναίκα έγινεν η σωτηρία του κόσμου». Αυτό τής κόστισε τον θρόνο. Εγινε καλογραία «και έκαμε και το τροπάριον οπού ψάλλεται τη αγία και μεγάλη Τετράδη».
Δύο στίχους του τροπαρίου ο Πολίτης τους κρίνει «ληρώδεις»: ανόητους. «Ουδέν αναγκαίον» προσθέτουν, είναι δε «ατέχνως προσηρμοσμένοι εις το άλλο άσμα». Η Κασία έγραφε στο κελί της το τροπάριο και είχε φτάσει στους στίχους «καταφιλήσω τους αχράντους σου πόδας. Αποσμήξω τούτους δε πάλιν τοις της κεφαλής μου βοστρύχους». Ξαφνικά ακούει βήματα, τρομάζει, φεύγει, κρύβεται. Ο Θεόφιλος μπαίνει στο κελί, βλέπει το ημιτελές άσμα και «προσέθεσε υπαινισσόμενος την φυγή της μοναχής: “ων εν τω παραδείσω Εύα το δειλινόν κρότον τοις ωσίν ηχηθείσα τω φόβω εκρύβη”. Η Κασία συνεπλήρωσε το άσμα, διατηρήσασα και την βασιλικήν προσθήκην».
Λογοτεχνικό σφάλμα. Από το βαθιά ανθρώπινο και τωρινό μετακινούμαστε άγαρμπα στο βιβλικό ή το μυθώδες. Το νιώθουμε αυτό και στην πεζολογική απόδοση του Φώτη Κόντογλου, ενός πιστού, και στην ανάπλαση του Κωστή Παλαμά, ενός ποιητή.
