Στο μέσον του φετινού θέρους συμπληρώνεται μια εκατονταετηρίδα από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, η οποία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνιστά κεντρικό σημείο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οσο περνούν τα χρόνια η ερμηνεία της Συνθήκης από την Αθήνα και την Αγκυρα αποκλίνει ολοένα και περισσότερο.
Ηδη τις προηγούμενες εβδομάδες και μήνες, στις διάφορες εκδηλώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί εκτός Ελλάδας, Τούρκοι αξιωματούχοι αλλά και πρόσωπα μεταδίδουν αξιόπιστα τις απόψεις της Αγκυρας. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχουν επαναλάβει όλα όσα την τελευταία πενταετία έχουν καταγραφεί ως ένα βαθμό κυρίως στο διπλωματικό πεδίο (επιστολές στον ΟΗΕ, Τουρκολιβυκό, συμφωνίες με τις χώρες της Μέσης Ανατολής κ.ά.) και συνιστούν ένα μεγαλόφωνο μήνυμα εκ μέρους της Αγκυρας: Δεν αντιλαμβανόμαστε τη Συνθήκη της Λωζάννης ως κάτι στατικό και αμετάβλητο, αλλά ως ένα κείμενο ατελές που χρήζει βελτιώσεων και διευκρινίσεων.
Σε αυτή τη φάση της έλλειψης οξείας έντασης την οποία διανύει η ελληνοτουρκική σχέση, είναι πολύ σαφές πως επικρατεί ένα αίσθημα μεταφοράς του προβλήματος στο μέλλον. Με την ελπίδα ότι το πρόβλημα μετατίθεται στις ελληνικές καλένδες, ενώ είναι πασιφανές πως στην άλλη πλευρά του Αιγαίου δεν επικρατεί αυτή η αντίληψη. Είναι απολύτως σαφές και σχεδόν νομοτελειακό, ότι σύντομα, εάν οι δύο πλευρές δεν βρουν έναν τρόπο, μια μέθοδο, ένα τυποποιημένο πλαίσιο να συζητήσουν, τότε οι τριβές θα επανέλθουν. Και αυτή τη φορά έχουμε μια πρόγευση για τον τρόπο εξέλιξης των εντάσεων. Στο διπλωματικό ή στο επιχειρησιακό πεδίο, υπάρχει πια προηγούμενο.
Βασικό στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής μιας χώρας, ειδικά σε ό,τι αφορά την Τουρκία που αποτελεί και το θεμελιακό αντικείμενο της ελληνικής διπλωματίας, είναι η πρόβλεψη και η πρόληψη και η δυνατότητα προσαρμογής στις συνθήκες. Η Τουρκία εκ του μεγέθους και της σημασίας που έχει τόσο για τη Δύση, όσο και για τους υπόλοιπους εξ Ανατολών δρώντες και παράγοντες, επιχειρεί να επιβάλει την ατζέντα της, η οποία ιδωμένη από κάποια απόσταση δεν είναι παρά μια προσπάθεια επιβολής της βούλησης μιας μεγαλύτερης χώρας, επί των γειτονικών μικρότερων κρατών. Αυτή η αντίληψη μπορεί να μοιάζει εξωφρενική από την ελληνική οπτική γωνία και να φτιασιδώνεται επικοινωνιακά με διάφορα ευρήματα προκειμένου να μην επιδράσει καταλυτικά και στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις, αλλά είναι πολύ πραγματική για να εξωραΐζεται. Οι συνθήκες δεν είναι κείμενα που είναι γραμμένα στον βράχο όπως οι Δέκα Εντολές του Μωυσή. Και ας είμαστε προετοιμασμένοι για όλα.