Το πρώτο κείμενο του Γρηγόρη Σηφάκη που με συνάρπασε, εγκαθιδρύοντας μια σχέση διαρκούς μαθητείας στα γραπτά του, αφορούσε τον ταπεινό Καραγκιόζη. Είχε δημοσιευτεί σ’ ένα από τα πρώτα τεύχη του «Πολίτη», τον Σεπτέμβρη του 1976, όπως ξαναβλέπω τώρα στο ψηφιακό αρχείο του περιοδικού. Μέλος της συντακτικής επιτροπής του «Πολίτη» ο Σηφάκης, ο σπουδαίος φιλόλογος από το Ηράκλειο, ο οποίος πέθανε το περασμένο Σάββατο, δεν ήταν μόνο εξαιρετικός πανεπιστημιακός καθηγητής. Ηταν και ιδεώδης δάσκαλος για όποιον φοιτούσε στην κοραϊκή σχολή της αυτοδιδασκαλίας.
Τρία χρόνια αργότερα, πάλι στον «Πολίτη», ο Σηφάκης παρουσίαζε μεθοδικά, με ακρίβεια και ευθύτητα, τις σκέψεις του για ένα ζήτημα που πάντα θα μας απασχολεί: πώς μεταφράζουμε Αριστοφάνη, ποια τα όρια των «αναχρονισμών» και πόσο εύκολο είναι τελικά να αναστηθεί χωρίς σοβαρές απώλειες ένα κείμενο της Παλαιάς Κωμωδίας, η οποία, «περισσότερο ίσως από οποιοδήποτε άλλο είδος της αρχαίας λογοτεχνίας, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα ιστορικά και πολιτισμικά της συμφραζόμενα». Μέγα εμπόδιο, «η άγνοιά μας όχι τόσο των ιστορικών προσώπων και γεγονότων όσο της ιδιωτικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής των αρχαίων, της ψυχολογίας τους, της στάσης τους απέναντι στη μυθολογία, τη θρησκεία, την τέχνη κ.ο.κ.».
Το αρχαίο δράμα και η ιστορία του αρχαιοελληνικού θεάτρου είναι η μία φιλολογική ήπειρος που ερεύνησε με φρόνιμο πάθος ο Σηφάκης. Το δημοτικό τραγούδι η δεύτερη. Δεν πρόκειται, ωστόσο, για γραμματειακές ηπείρους που τις χωρίζει αγεφύρωτη απόσταση. Μία από τις γέφυρες που τις συνδέουν, που αναδεικνύεται μέσα από τις μελέτες του κλασικού φιλολόγου, είναι η ίδια η «μηχανή» δημιουργίας τόσο των ομηρικών επών όσο και της δημοτικής ποίησης (αλλά και του «Ερωτόκριτου»), δηλαδή ο λογοτυπικός χαρακτήρας τους. Το βιβλίο του «Για μια ποιητική του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού» (1988) στις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, στυλοβάτης των οποίων υπήρξε, όπως άλλωστε και του Πανεπιστημίου Κρήτης, είναι σταθμός για τη μελέτη της ανώνυμης νεοελληνικής ποίησης. Ακολουθώντας ρητά τον Στίλπωνα Κυριακίδη, ο Σηφάκης «εξετάζει τα δημοτικά τραγούδια ως ποιήματα, ως κείμενα τυπωμένα» και αποδεικνύει ότι δεν είναι προϊόντα της «φύσης» αλλά προϊόντα τέχνης. Και αυτό το βιβλίο του και όλα τ’ άλλα, όποια περίοδο του ελληνικού λόγου κι αν διερευνούν, δεν θα πάψουν να δημιουργούν μαθητές. Συνεπαρμένους μαθητές.
