Το μεσαιωνικό κράτος το διαχώρισε από το νεωτερικό σύγχρονο κράτος ο Στέλιος Ράμφος στην ομιλία του στο 11ο συνέδριο της Ν.Δ. (2017). Το πρώτο ταυτίζεται με την κοινωνία. Στην περίπτωσή μας ταυτίζεται με τα επιμέρους συμφέροντα της κατακερματισμένης κοινωνίας των συντεχνιών, των τοπικισμών, των ομάδων κοινών συμφερόντων (συγγενικών, φιλικών, οικονομικών, επαγγελματικών, ιδεολογικών) κ.ά. Τα συμφέροντα είναι πιο ισχυρά από όσο οι νόμοι και οι θεσμοί, που γι’ αυτό παραβλέπονται ή καταπατώνται.
Αντίθετα, το σύγχρονο κράτος ξεχωρίζει από την κοινωνία. Είναι πολιτικός εγγυητής της (επιζητούμενης) κοινωνικής συνοχής. Και υπ’ αυτήν την έννοια αποτελεί το πεδίο του κοινού συμφέροντος και όχι των επιμέρους συμφερόντων.
Τη μετάβαση από το μεσαιωνικό στο σύγχρονο κράτος ο πρωθυπουργός την περιέγραψε με τη φράση «να χτίσουμε την πατρίδα όλων των Ελλήνων σε μια Ευρώπη ευημερούσα». Η μετάβαση στην Ευρώπη, όμως, απαιτεί ένα σύνολο μεταρρυθμίσεων. Η μεταρρύθμιση δεν ταυτίζεται, όπως πολλοί νομίζουν, με τον τεχνοκρατικό διαχειριστικό εκσυγχρονισμό, π.χ. την ψηφιοποίηση των διαδικασιών. Είναι η μεταβολή του τρόπου λειτουργίας, οργάνωσης και μορφής του συστήματος. Είναι ο μετασχηματισμός, ο αναπροσανατολισμός για την επίτευξη καλύτερου αποτελέσματος. Προφανώς αυτό σημαίνει σύγκρουση με τα παραπάνω επιμέρους συμφέροντα που τους αφαιρούνται τα προνόμια. Η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων που υποσχέθηκε η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας απαιτούμενης μεταρρύθμισης.
Ωστόσο, θέλω να σταθώ στη δήλωση του κ. Μητσοτάκη, την οποία θεωρώ σοβαρότατη μεταρρύθμιση με την έννοια της σύγκρουσης με «ορισμένες πολιτικές δυνάμεις και ορισμένους δημοσιογράφους που έχουν χτίσει καριέρες» όπως είπε. Δέχτηκε ότι «οποιαδήποτε συμφωνία με την Τουρκία μπορεί ενδεχομένως να συνεπάγεται και κάποιες υποχωρήσεις». Το έχουν πει κι άλλοι, αλλά όταν το λέει ο πρωθυπουργός δεν συγκρούεται μόνο με τους εμπόρους όπλων και με την Ακροδεξιά. Ξεσηκώνει τον εθνικισμό ακόμη και της «εξ ορισμού» διεθνιστικής Αριστεράς. Ο υποψήφιος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Παππάς εξανέστη: «Τι ακριβώς έχει στον νου του ο κ. Μητσοτάκης; Από ποιες εθνικές θέσεις προαναγγέλλει υποχωρήσεις;». Σχεδόν τον έβγαλε προδότη. Το περιστατικό μάς δείχνει τη δυσκολία εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων.
