Η Νέα Δημοκρατία θριάμβευσε στις εκλογές γιατί άρθρωσε ένα αφήγημα ουσιώδους βελτίωσης του κράτους. Γι’ αυτό και το διαχειριστικό Βατερλώ του καλοκαιριού καθιστά την κυβέρνηση πολιτικά ευάλωτη και την αναδιάταξη του κρατικού μηχανισμού πιο επιτακτική από ποτέ. Το πολιτικό αφήγημα της Ν.Δ. επιβλήθηκε όχι μόνο εξαιτίας ορισμένων καλών δειγμάτων της πρώτης τετραετίας, αλλά και γιατί η ποιότητα του αντίπαλου αφηγήματος του ΣΥΡΙΖΑ κατέστησε την επιλογή της Ν.Δ. μονόδρομο. Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να συγκρατήθηκε στη δεύτερη θέση, αλλά η πορεία του προς το πολιτικό περιθώριο φαίνεται μη αναστρέψιμη.
Και εδώ συναντάμε την απρόοπτη εμφάνιση ενός ουρανοκατέβατου υποψηφίου. Για τον Στέφανο Κασσελάκη έχουν ήδη γραφτεί πολλά και αυτό τα λέει όλα, αφού η βαρύτητα ενός γεγονότος έγκειται και στη σημασία που του αποδίδεται. Την αρχική αμηχανία διαδέχθηκε μια καθολική σχεδόν ομοβροντία απαξιωτικών χαρακτηρισμών: ένας άσχετος και αφελής αλαζών, ένα «αμερικανάκι» που μπαίνει σε ένα χώρο όπου δεν ανήκει με απίστευτο τουπέ, επικοινωνιακά τεχνάσματα, «μεταπολιτική» ύβρις, αμφίβολα βιογραφικά στοιχεία και ύποπτες, αν όχι σκοτεινές πλάτες. Επιπλέον, η αποτυχία του θεωρείται βέβαιη.
Η αντίφαση ανάμεσα στη βεβαιότητα της αποτυχίας του Κασσελάκη και την πυρετώδη ενασχόληση μαζί του –μια υστερία σχεδόν– υποδηλώνει κάποια ανασφάλεια που έχει τη ρίζα της σε ένα προφανές γεγονός: ακόμη και αν ισχύουν όλα όσα λέγονται γι’ αυτόν, πόσο χειρότερος είναι από τους τέσσερις μνηστήρες της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ; Πράγματι, είναι πολιτικά άπειρος. Τι εμπειρία όμως είχαν ο Νίκος Παππάς, η Εφη Αχτσιόχλου ή ο Ευκλείδης Τσακαλώτος όταν ανέλαβαν να κυβερνήσουν τη χώρα στην πιο κρίσιμη καμπή της μεταπολιτευτικής πορείας της; – για να μη μιλήσουμε για τον Αλέξη Τσίπρα. Και πού ακριβώς τους οδήγησε η εμπειρία που απέκτησαν; Παράλληλα, δεν είναι κυριολεκτικά για γέλια η υποψηφιότητα του εμπειρότερου των μνηστήρων, του Στέφανου Τζουμάκα;
Ο Κασσελάκης επιχειρεί να διατυπώσει μια αισιόδοξη προοπτική, που δικαίως επιθυμεί η κοινωνία, τη στιγμή που οι τέσσερις μνηστήρες παραμένουν εγκλωβισμένοι μέσα στον μικρόκοσμό τους.
Ο Κασσελάκης ενδεχομένως υπερβάλλει ως προς κάποια στοιχεία του βιογραφικού του, όμως πάλεψε για να σταθεί όρθιος μέσα στο απίστευτα απαιτητικό επιχειρηματικό περιβάλλον των ΗΠΑ. Ποιες ακριβώς είναι οι περγαμηνές των τεσσάρων μνηστήρων; Τι ήταν ο Νίκος Παππάς πριν αναλάβει το πολιτικό γραφείο του κολλητού του, του Αλέξη Τσίπρα; Ενας τριτοκλασάτος ερευνητής στη Σκωτία. Κατάφερε μήπως να υπερβεί τα ακαδημαϊκά όρια του ελληνικού πανεπιστημίου ο καθηγητής Ευκλείδης Τσακαλώτος, μολονότι γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας με λαμπρές σπουδές στην Αγγλία; Τι παραπάνω είχε να επιδείξει εκτός από το διδακτορικό της στο ΑΠΘ η Εφη Αχτσιόγλου όταν ανέλαβε διευθύντρια στο γραφείο του ακαδημαϊκού της μέντορα Γιώργου Κατρούγκαλου; Ως πολιτικός επιστήμονας γνωρίζω πως η επιτυχία στον οικονομικό στίβο (ή στη «ζωή» εν γένει) δεν εξασφαλίζει καμία πολιτική επάρκεια. Τίποτα δεν εγγυάται πως ο Κασσελάκης θα μπορούσε να εξελιχθεί σε αξιόλογο πολιτικό. Αλλά μπορούμε να ισχυριστούμε σοβαρά πως ο Παππάς, ο Τσακαλώτος, η Αχτσιόγλου ή ο Τζουμάκας είναι αξιόλογοι πολιτικοί; Τι ακριβώς επιτυχίες έχουν να επιδείξουν πέρα από τα κομματικά τους ένσημα και τη συλλογή πολιτικών αξιωμάτων μέσω προσω-πικών γνωριμιών;
Τέλος και σημαντικότερο είναι το μήνυμα. Οι διακηρύξεις του Κασσελάκη μπορεί να θυμίζουν έκθεση ιδεών, αλλά διαφωνεί κανείς με το περιεχόμενό τους; Χαρακτηρίζονται πράγματι από μια αφέλεια, όμως αυτή είναι και η συνηθισμένη αποδοκιμασία των κυνικών για να πείσουν πως το αυτονόητο είναι αδύνατο. Εχουν μήπως μεγαλύτερη αξία η μίζερη κενολογία και ο ξύλινος βερμπαλισμός των τεσσάρων μνηστήρων; Αν μη τι άλλο, ο Κασσελάκης επιχειρεί να διατυπώσει μια αισιόδοξη προοπτική που δικαίως επιθυμεί η κοινωνία, τη στιγμή που οι τέσσερις μνηστήρες παραμένουν εγκλωβισμένοι μέσα στον μικρόκοσμό τους. Γι’ αυτό και τον φοβούνται, παρά τη σιγουριά τους για την αποτυχία του: γιατί τρέμουν μήπως το μήνυμά του αποκτήσει μη διαχειρίσιμη απήχηση.
O κ. Στάθης Ν. Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, κάτοχος της έδρας Gladstone στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
