Η συνήθεια των κομμάτων να αξιοποιούν τις εκλογές στους δήμους και τις περιφέρειες για την εξαγωγή πολιτικών συμπερασμάτων δεν είναι κάτι καινούργιο. Σε έναν βαθμό είναι και θεμιτό. Ομως αυτήν τη φορά ξεπέρασε κάθε όριο αγνοώντας επιδεικτικά τις ανάγκες σε τοπικό επίπεδο, οι οποίες και καθορίζουν το αποτέλεσμα στις αυτοδιοικητικές εκλογές· γι’ αυτό και τις λέμε αυτοδιοικητικές.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο Δήμος της Αθήνας. Η ερμηνεία του αποτελέσματος με αμιγώς κομματικά κριτήρια έφτασε στο σημείο πεπειραμένοι κατά τα άλλα αναλυτές να διερωτώνται απορημένοι τι άλλαξε μέσα σε μόλις μια βδομάδα και ο υποψήφιος τον οποίο στήριξε το ΠΑΣΟΚ ανέτρεψε τους συσχετισμούς απέναντι στον υποψήφιο τον οποίο στήριξε η Ν.Δ.
Την απάντηση γνωρίζουν καλά οι μόνιμοι κάτοικοι της Αθήνας. Για δύο λόγους. Πρώτον, βιώνουν από πρώτο χέρι τα μειονεκτήματα της καθημερινότητας στην πρωτεύουσα. Δεύτερον, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο παρακολούθησαν με προσοχή το debate, το οποίο –ναι– αποδείχθηκε καταλυτικό για το εκλογικό αποτέλεσμα.
Η Αθήνα είναι μια δύσκολη πόλη να ζει κανείς, ακόμη και στις περιοχές που θεωρούνται προνομιακές. Πυκνοκατοικημένη και βρώμικη. Χωρίς μάχιμους ελεύθερους χώρους, χωρίς πράσινο και χωρίς πάρκινγκ. Με στενά και φθαρμένα πεζοδρόμια. Με κακούς δρόμους και έντονο κυκλοφοριακό. Αλλά και με περιοχές υψηλής ανασφάλειας και γειτονιές με χαρακτηριστικά που ενίοτε παραπέμπουν σε γκέτο.
Το βράδυ πριν από τις εκλογές φρακαρισμένα αυτοκίνητα ήταν για μισή ώρα ακινητοποιημένα λόγω εκδήλωσης στο πολυδιαφημισμένο Θέατρο του Λυκαβηττού. Δεν υπήρχε ούτε τροχαία ούτε δημοτική αστυνομία. Δεν ήταν η πρώτη φορά. Κανείς δεν προνόησε με κάποια στοιχειώδη οργάνωση για τις ώρες προσέλευσης στον κατά τα άλλα εμβληματικό Λυκαβηττό. Αυτά είναι τα θέματα που κοστίζουν περισσότερο και από τον Μεγάλο Περίπατο.
Ο κ. Μπακογιάννης διοίκησε επί 4 χρόνια και έδειξε τι μπορεί αλλά και τι δεν μπορεί να προσφέρει στην πόλη. Η τηλεοπτική αναμέτρηση των δύο υποψηφίων έδωσε την ευκαιρία στον σχετικά άγνωστο κ. Δούκα να συστηθεί στην κρίσιμη μάζα των ψηφοφόρων της Αθήνας, η οποία μέχρι εκείνη τη στιγμή αισθανόταν ότι δεν είχε άλλη εναλλακτική πλην του κ. Μπακογιάννη· γι’ αυτό και σχεδόν τον επανεξέλεξε στον πρώτο γύρο.
Στο debate, ο κ. Μπακογιάννης έπαιξε άμυνα από την αρχή μέχρι το τέλος, εξαντλώντας νωρίς τον αριθμό των παρεμβάσεων που δικαιούταν από τους κανόνες της συζήτησης. Επί της ουσίας, κατέβαλε προσπάθεια να παραθέσει τους λόγους για τους οποίους –παρά την όποια θετική συμβολή του– δεν κατάφερε να κάνει το άλμα για την ποιότητα της ζωής στην Αθήνα.
Ο κ. Δούκας ήταν πιο πειστικός. Επικαλούμενος και την επιστημονική του κατάρτιση στα θέματα βιωσιμότητας, υποσχέθηκε ότι θα μειώσει τη μέση θερμοκρασία στην πόλη με τοποθέτηση ψυχρών υλικών και φύτευση δένδρων, θα αυξήσει τις παιδικές χαρές, θα καθαρίσει τα φρεάτια κι ας μην έχει την αρμοδιότητα, και θα ενισχύσει την ασφάλεια στην πόλη με καλύτερο φωτισμό και μεγαλύτερη παρουσία της δημοτικής αστυνομίας. Ασκησε επίσης βάσιμη κριτική στον απερχόμενο δήμαρχο, κερδίζοντας τις εντυπώσεις σε σημεία όπως η χρήση της Βασιλίσσης Ολγας.
Ας μη γελιόμαστε. Ο κ. Δούκας πιθανώς να μην αποδειχθεί αντάξιος των εξαγγελιών του. Ομως κέρδισε την ευκαιρία του. Βοήθησαν και οι δημοσιολογούντες που την επομένη του debate διαστρέβλωσαν τις θέσεις του, για την ασφάλεια –μέσω των καμερών– ή για το μετρό στα Εξάρχεια, φέρνοντας το αντίθετο αποτέλεσμα, ως είθισται σε αυτές τις περιπτώσεις.
Την Κυριακή το βράδυ στην Αθήνα δεν νίκησε το ΠΑΣΟΚ ούτε ηττήθηκε η Νέα Δημοκρατία. Απλώς ο κ. Μπακογιάννης έχασε τον δήμο από τον κ. Δούκα. Ο πρώτος αποδέχθηκε υποδειγματικά τη ροή των γεγονότων. Ο δεύτερος μόλις μπήκε στα δύσκολα.
