Ο πρωταγωνιστής των αυτοδιοικητικών εκλογών δεν ήταν ο Χάρης Δούκας στην Αθήνα ούτε ο Στέλιος Αγγελούδης στη Θεσσαλονίκη. Δεν ήταν καν ο Δημήτρης Κουρέτας που κέρδισε τον Κώστα Αγοραστό στη Θεσσαλία και ο «αντάρτης» της Νέας Δημοκρατίας, Κώστας Μουτζούρης, νικητής στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Αδιαφιλονίκητος πρωταγωνιστής των εκλογών ήταν η αποχή. Ενδεικτικά: περισσότεροι από επτά στους δέκα Αθηναίους δεν ψήφισαν στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών και μόλις το 32,5% στη Θεσσαλονίκη. Ραγδαία μείωση της συμμετοχής καταγράφεται σε όλη τη χώρα. Ο κόσμος βαρέθηκε; Κουράστηκε; Αδιαφορεί; Θεωρεί μάταιη τη συμμετοχή του;
Η ανάλυση της κάλπης και τα πολιτικά συμπεράσματα είναι πολύτιμη διαδικασία. Ωστόσο, τα επιτελεία των κομμάτων εξαντλούνται σε συζητήσεις για το τι έφταιξε και έχασαν περιφέρειες και δήμους και αγνοούν τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Αν κανείς παρακολουθήσει τις τελευταίες εκλογικές διαδικασίες, η αποχή διογκώνεται και ο αριθμός των ψηφοφόρων συρρικνώνεται διαρκώς. Είτε πρόκειται για αδιαφορία προς το πολιτικό σύστημα είτε για αποδοκιμασία της κυβέρνησης που εκφράζεται με την αποχή, καθώς οι ψηφοφόροι θεωρούν ότι δεν υπάρχουν αξιόλογες πολιτικές επιλογές, είναι πρόβλημα, ειδικά όταν ελλοχεύει πάντοτε ο φόβος της αντισυστημικής ψήφου.
Ο ελέφαντας στο (εκλογικό) δωμάτιο είναι η αποχή. Είναι πρόβλημα, ειδικά όταν ελλοχεύει πάντοτε ο φόβος της αντισυστημικής ψήφου.
Η αποχή θεωρείται από πολλούς διαμαρτυρία, όμως είναι μια διαμαρτυρία «άσφαιρη». Δεν καταγράφει το μέγεθος της αποδοκιμασίας, δεν διαθέτει ποιοτικούς δείκτες, δεν δίνει πληροφορίες, δεν έχει συνέπειες στη δύναμη των κομμάτων, βασικό προαπαιτούμενο για να γίνει στοιχειώδης αυτοκριτική. Η ανέκφραστη κοινωνία είναι αδιάφορη κοινωνία, δεν παράγει θετικές δυνάμεις.
Οι αναλύσεις για την αποχή θα ήταν χρήσιμο να διεξάγονται παράλληλα με τις έρευνες για τους νέους, για το πώς ψηφίζουν, αν ψηφίζουν, για το τι πιστεύουν για την πολιτική κατάσταση της χώρας και από ποια κανάλια ενημερώνονται. Η πανελλαδική έρευνα σε νέους από 18 έως 29 ετών που οργάνωσε το Dukakis Center του Αμερικανικού Κολεγίου Θεσσαλονίκης (American College of Thessaloniki – ACT) και δημοσιοποιήθηκε χθες, είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτική.
Συγκράτησα δύο στοιχεία: το πρώτο είναι ότι η επικράτηση ίδιων προσώπων, που τα νέα παιδιά έχουν δει να εκλέγονται συνεχώς, χωρίς όμως να είναι πετυχημένοι ως βουλευτές, τα κάνει να νιώθουν ότι τελικά η φωνή τους δεν έχει αξία και δύναμη για αλλαγή. Να η πρώτη ύλη της αποχής. Και το δεύτερο ότι οι περισσότεροι (62%) ενημερώνονται για τα πολιτικά ζητήματα και τα θέματα της χώρας από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και τα δύο γεννούν μεγάλη απαισιοδοξία.
