Ξαφνιάστηκα –άλλωστε και αυτόν τον στόχο δεν έχουν οι τίτλοι;– με το «Αξιολόγηση παντού με “Tripadvisor” στο Δημόσιο», όπως τιτλοφορήθηκε πρόσφατο θέμα του Σταύρου Παπαντωνίου στην «Καθημερινή». Οπως έγραψε ο καλός συνάδελφος, σχεδιάζεται οι πολίτες να μπορούν να αξιολογούν τις δημόσιες υπηρεσίες –όπως για παράδειγμα τα νοσοκομεία, τα ΚΕΠ, τα ΕΛΤΑ, τις ΔΟΥ– μέσω ενός συστήματος ηλεκτρονικής αξιολόγησης «βαθμολογώντας» την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Το σύστημα, που θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά στην ιστορία του δημόσιου τομέα, θα θυμίζει το Tripadvisor μέσω του οποίου οι πελάτες αξιολογούν εστιατόρια ή ξενοδοχεία με βάση τις υπηρεσίες που τους προσέφεραν.
Ομολογώ ότι είμαι πολύ δύσπιστος στη λογική του σχολιασμού των «πελατών». Και με τους κακεντρεχείς τι κάνουμε; Τους μονίμως διαμαρτυρόμενους; Πώς μπορεί να μετρηθεί η αντικειμενικότητα των συγγενών και των φίλων; Είναι εύκολο να φιλτραριστούν τα κίνητρα όσων θα σχολιάζουν μία δημόσια υπηρεσία; Και τα υποβολιμαία σχόλια; Οπως αναφέρεται στον κυβερνητικό σχεδιασμό, η αξιολόγηση των πολιτών δεν θα έχει συνέπειες στις υπηρεσίες και τους υπαλλήλους. Ωστόσο είναι ευνόητο πως κάτι δεν πάει καλά σε μία υπηρεσία, όταν συγκεντρώσει μια κρίσιμη μάζα ιδιαίτερα αρνητικών σχολίων.
Είναι αναμενόμενο το πρώτο διάστημα να υπάρξει καχυποψία και ανησυχία στους δημοσίους υπαλλήλους για τα τυχόν αρνητικά σχόλια των πολιτών. Ομως, το κομβικό είναι συν τω χρόνω να δημιουργηθεί μία σχέση εμπιστοσύνης των πολιτών προς τις δημόσιες υπηρεσίες. Και αυτό ορθώς το επιδιώκει η κυβέρνηση. Εντέλει ο στόχος της ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών είναι η αλλαγή κουλτούρας στις δημόσιες υπηρεσίες.
Ενα βασικό στοιχείο που επί δεκαετίες τάιζε τη σκληρή κριτική για την ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών ήταν οι ρουσφετολογικές προσλήψεις. Αυτές όμως έχουν πάψει από τη στιγμή που το Δημόσιο έχει θεσμοθετήσει τον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ για τους διορισμούς. Πλέον βέβαια πρέπει να πάψει κάθε κυβέρνηση, υπουργός ή κόμμα να «επιβάλλει» προσλήψεις «από το παράθυρο», κατ’ εξαίρεση από τον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Και όχι μόνο αυτό. Οταν υπάρχουν, όμως μαθαίνω, αντιρρήσεις για τα φίλτρα που θέτει το νέο σύστημα επιλογής στελεχών στους δημόσιους φορείς, το οποίο προωθεί το υπουργείο Εσωτερικών, καταλαβαίνουμε ότι εκτός από τους δημοσίους υπαλλήλους, πρέπει να αλλάξουν νοοτροπία και οι πολιτικοί.