Το τελευταίο διάστημα, περπατώντας σε γειτονιές της Αθήνας, παρατηρώ σε αρκετές εισόδους καταστημάτων το χαρτάκι που γράφει «Ζητείται προσωπικό». Επιπλέον, όλο και συχνότερα, φίλοι και γνωστοί παραπονιούνται ότι δεν βρίσκουν υπαλλήλους για τις επιχειρήσεις τους. Κάποιοι λένε ότι ακόμη και όταν υπάρξει ενδιαφέρον, ξεκινούν τη δουλειά και σε σύντομο χρονικό διάστημα ανακοινώνουν ότι θα σταματήσουν.
Είναι κυρίως νέα παιδιά, αγόρια και κορίτσια κοντά στα 25 τους χρόνια. Σε πρόσφατο ρεπορτάζ της «Κ», στελέχη της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης τόνιζαν ότι πολλοί άνεργοι απορρίπτουν την προσφορά εργασίας. Στις 50 προσπάθειες που γίνονται για μια θέση εργασίας, η ανταπόκριση μπορεί να είναι από μόλις 5 ή το πολύ 10 ανέργους. Αρκετοί, μάλιστα, δεν απαντούν καν σε τηλέφωνα και emails.
Είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη η σημερινή σχέση των νέων με την εργασία. Καλούνται να φτιάξουν το επαγγελματικό τους μονοπάτι σε ένα ναρκοπέδιο, με μεγάλες προκλήσεις και πολλά εμπόδια. Το εργασιακό παρόν είναι για τους περισσότερους νέους προβληματικό, θολό.
Μεταξύ σκληρού εργασιακού παρόντος και αβέβαιου μέλλοντος, πολλοί νέοι επιλέγουν επαγγέλματα που τους ευχαριστούν και ας βάζουν λιγότερα χρήματα στην τσέπη τους.
Αγόρια και κορίτσια υπερταλαντούχα, με πτυχία και μεταπτυχιακά, γενικότερα με μορφωτικά προσόντα σημαντικά ανώτερα σε σχέση με μεγαλύτερες ηλικίες, δεν πληρώνονται όσο θα έπρεπε, ούτε έχουν έναν καθαρό ορίζοντα προοπτικών και εξέλιξης. Γρήγορα απογοητεύονται, καθώς συνειδητοποιούν ότι δύσκολα θα μπορέσουν να καταφέρουν όσα κατάφεραν οι γονείς τους: Να αποκτήσουν δικό τους σπίτι, να αποταμιεύσουν λίγα χρήματα. Και το να νοικιάσουν ένα διαμέρισμα μοιάζει ακατόρθωτο, ακόμη και με σκληρή δουλειά. Γιατί πολύ απλά ο μισθός δεν βγαίνει.
Το μέλλον της εργασίας, από την άλλη πλευρά, εξελίσσεται ραγδαία. Η ανακατανομή της απασχόλησης –παλιές δουλειές εξαφανίζονται, νέες γεννιούνται και σταδιακά καλύπτονται από έξυπνες μηχανές και ρομπότ–, η μετανάστευση και η κλιματική κρίση, οι δημογραφικές μεταβολές, τα ζητήματα «πράσινης μετάβασης», οι νέες ψηφιακές δεξιότητες και γνώσεις διαμορφώνουν έναν πολύ διαφορετικό και για πολλούς ανασφαλή νέο κόσμο.
Μεταξύ σκληρού εργασιακού παρόντος και αβέβαιου μέλλοντος, πολλοί νέοι επιλέγουν χωρίς μεγάλη σκέψη έναν τρίτο δρόμο. Επαγγέλματα που τους ευχαριστούν και ας βάζουν λιγότερα χρήματα στην τσέπη τους. Μειωμένα ωράρια και μεγαλύτερη ευελιξία. Η εργασία δεν αποτελεί το κέντρο του κόσμου τους και οι προτεραιότητες της ζωής αλλάζουν. Το συνταξιοδοτικό, επίσης, δεν τους απασχολεί· δέχονται με ευχαρίστηση τα «μαύρα». Κυνηγούν όχι τόσο μια ονειρεμένη δουλειά, όσο τον ελεύθερο χρόνο.
