Γράφαμε χθες για τον επιστημονικό όρο «μοναδικότητα», όπως χρησιμοποιείται στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Singularity είναι ο αγγλικός όρος και αντιστοιχεί στο χρονικό σημείο κατά το οποίο ο άνθρωπος θα καταφέρει να δημιουργήσει τεχνητή νοημοσύνη με συνείδηση.
Singularity είναι όρος που χρησιμοποιείται στην αστροφυσική και στην κοσμολογία. Στην αστροφυσική, θεωρείται το κέντρο μιας μαύρης τρύπας όπου, θεωρητικά τουλάχιστον, οι νόμοι της Φυσικής καταρρέουν. Οι σχετικές εξισώσεις οδηγούν σε απειρισμούς, που για τους φυσικούς ισοδυναμεί με ανωμαλία: ο χρόνος και ο χώρος παύουν να υφίστανται.
Στα ελληνικά, ο αγγλικός όρος Singularity μεταφράζεται με τρεις διαφορετικές έννοιες: «μοναδικότητα», «ιδιομορφία» και «ανωμαλία». Οχι τυχαία, η τελευταία είναι και η πιο συχνή σε χρήση στα ελληνικά. Στην κοσμολογία, πάλι, Singularity σημαίνει το αδιανόητα μικροσκοπικό σημείο άπειρης πύκνωσης από το οποίο ξεκίνησε η Μεγάλη Εκρηξη και δημιουργήθηκε το σύμπαν, πριν από 13,8 δισ. χρόνια. Για κάποιους φυσικούς, στο κέντρο μιας μαύρης τρύπας ίσως να γεννιέται κάθε φορά και ένα νέο σύμπαν. Ισως έτσι να γεννήθηκε και το δικό μας σύμπαν.
Αυτές τις ημέρες, το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb απέστειλε εικόνες έξι ασύλληπτα μακρινών γαλαξιών με ηλικία πεντακόσια εκατ. έτη μετά τη Μεγάλη Εκρηξη. Το παράδοξο εδώ είναι ότι παρά το νεαρό της ηλικίας τους, οι γαλαξίες αυτοί έχουν δομή, είναι πλήρως διαμορφωμένοι, είναι επίσης πολύ μεγαλύτεροι σε μάζα από τον δικό μας (ο οποίος έχει ηλικία 13,6 δισ. έτη).
«Αυτό δεν θα έπρεπε να συμβαίνει!» αναφωνεί σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξη ο διάσημος αστροφυσικός Μίτσιο Κάκου. Οι έξι γαλαξίες του James Webb μοιάζουν να δημιουργήθηκαν πριν από τη Μεγάλη Εκρηξη(!), σε κάποιο άλλο σύμπαν.
Ή οι επιστήμονες πρέπει να αναθεωρήσουν όλα όσα ξέρουν για το πώς διαμορφώνονται οι γαλαξίες ή πρέπει να αναθεωρήσουν ως προς την ηλικία του σύμπαντος. Δεν είναι αυτό μια απίθανη διαπίστωση;
Οπως στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, έτσι και στην αστροφυσική και την κοσμολογία, οι ανακαλύψεις και τα επιτεύγματα διαδέχονται το ένα το άλλο, κι αυτό σε μια εποχή που μοιάζει σκοτεινή, ζοφερή.
Και όμως, η σημερινή είναι μια συγκλονιστική εποχή. Το καθημερινό ανθρώπινο βίωμα, δυστυχώς, υπακούει περισσότερο σε μικρολογικές και στενάχωρες σκέψεις, που εντείνονται από το ταραγμένο κοινωνικό-πολιτικό σκηνικό παγκοσμίως.
Η κάθε ημέρα του μέσου ανθρώπου είναι ταυτισμένη με «στενούς χώρους», με το στενάχωρο ή με τους τρόμους ενός κόσμου σε παράκρουση. Καμία σχέση με το απέραντο του ανθρώπινου νου και του σύμπαντος και, ίσως, αυτό να είναι η ανωμαλία. Οχι το Singularity της τεχνητής νοημοσύνης, μιας μαύρης τρύπας ή της Μεγάλης Εκρηξης. Αυτά δεν προκαλούν τρόμο, αλλά δέος.
Με τα πόδια μας πατούμε τη γη· με τα μάτια μας ατενίζουμε, όμως, κάτι άλλο.
