Ο Μάρβιν Μέρσερ ήταν δέκα ετών το 1981. Πήγαινε στην πέμπτη τάξη του δημοτικού, στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης. Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται σήμερα. Ωστόσο, έγραψε κάτι στα δέκα του, που έγινε αυτό που σήμερα λέμε viral. Κυρίως, το όνομά του βρίσκεται σε κάθε αντίτυπο από τις χιλιάδες που έχουν κυκλοφορήσει και κυκλοφορούν του μυθιστορήματος «Επαφή» (Contact, 1985) του διάσημου αστρονόμου Καρλ Σέιγκαν (1934-1996).
Οι περισσότεροι γνωρίζουν την «Επαφή» ως ταινία που γύρισε το 1997 ο Μπομπ Ζεμέκις. Η «Επαφή», όμως, ήταν πρώτα και κύρια πολύ καλό μυθιστόρημα (παραμένει εξαντλημένη, δυστυχώς, η ελληνική του έκδοση).
Ως προμετωπίδα στο πρώτο μέρος του, ο συγγραφέας παραθέτει το σύντομο ποίημα του δεκάχρονου Μάρβιν: «Η καρδιά μου τρέμει σα μικρό φύλλο./ Οι πλανήτες στροβιλίζονται στα όνειρά μου./ Τα άστρα είναι κολλημένα πάνω στο παράθυρό μου./ Περιστρέφομαι στον ύπνο μου./ Το κρεβάτι μου είναι ένας ζεστός πλανήτης».
Πιάνοντας το νήμα από κει όπου το αφήσαμε χθες, αυτές οι φαινομενικά αθώες στροφές εμπεριέχουν το δέος, την αβεβαιότητα, μα και τη σαγήνη του κόσμου όπως τον αναπλάθει η παιδική ματιά και τον μεταμορφώνει. Τον κάνει να δείχνει αλλιώς.
Καθώς η μέρα μικραίνει όλο και περισσότερο, καθώς η θερμοκρασία πέφτει, στη σκιά εξελίξεων, διεθνών κι εγχώριων, που προκαλούν περισσότερη αβεβαιότητα, αυτή η ανάγκη για το «αλλιώς», που να μην είναι όμως μία ακόμα δυστοπία του μέλλοντος, αλλά ενατένιση ή ονειροπόληση έστω της παρούσας στιγμής, ισοδυναμεί με οξυγόνο…
Στην αμέσως επόμενη σελίδα, μετά το ποίημα του μικρού Μάρβιν, ο Σέιγκαν έχει ως μότο στο πρώτο κεφάλαιο, άλλο ποίημα, αυτή τη φορά ενός μεγάλου, του Ουίλιαμ Μπλέικ: τη «Μύγα» από τα «Τραγούδια της εμπειρίας», που εκδόθηκαν το 1795.
Ο ποιητής απευθύνεται στη μύγα, της οποίας το «καλοκαιρινό παιχνίδι ένα αστόχαστο χέρι έσβησε». Για να πει μετά: «Δεν είμαι κι εγώ/ Μια μύγα όπως εσύ;/ Δεν είσαι κι εσύ ένας άνθρωπος όπως εγώ;/ Γιατί χορεύω/ Και πίνω και τραγουδώ,/ Εως ότου ένα τυφλό χέρι/ Κόψει τη δική μου φτερούγα».
Μοιάζει παιδικό και το ποίημα του Μπλέικ κι έρχεται να συμπληρώσει την –υποσυνείδητη μάλλον– σκέψη του δεκάχρονου για τη δύναμη της στιγμής, ενός παρόντος που στον ενήλικο κόσμο είναι θρυμματισμένο. Ειδικά σήμερα, ο κόσμος βιώνεται, περισσότερο ίσως από ποτέ τις τελευταίες δεκαετίες, σαν λεπτό στρώμα πάγου έτοιμο να κομματιαστεί κάτω από το βάρος μας.
Ο Σέιγκαν θα είχε πολλά να μας πει για την κοινωνική-πολιτική ρευστότητα που επικρατεί παγκοσμίως όσο και για τα επιτεύγματα της επιστήμης για τα οποία γράφαμε χθες. Πάντως, άφησε πίσω του ένα ανεξίτηλο ίχνος. Το αποτύπωμα ενός ανθρώπου που άδραξε κάποτε τη μέρα, άδραξε τη στιγμή.
