Η βελτίωση των σχέσεων Ελλάδας – Τουρκίας, που επισφραγίστηκε χθες με τη διακήρυξη των Αθηνών, επιτρέπει αισιοδοξία ότι ίσως οι δύο χώρες μπορέσουν επιτέλους να συνεργαστούν προς αμοιβαίο όφελος. Είναι ένα πρώτο βήμα σε απρόβλεπτο δρόμο, μένει να φανεί εάν σηματοδοτεί ουσιαστική στροφή στην τουρκική πολιτική ή είναι άλλος ένας τακτικός ελιγμός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Μην ξεχνάμε ότι έως τα τέλη Φεβρουαρίου ο Τούρκος πρόεδρος αξιοποιούσε την εκατονταετηρίδα της ίδρυσης του τουρκικού κράτους για να τρίζει τα δόντια εναντίον της Ελλάδας. Εκτός από τη συμπάθεια ανάμεσα στους δύο λαούς, που αναθέρμαναν οι σεισμοί στην Τουρκία, η Ελλάδα δεν άλλαξε θέση στα κρίσιμα ζητήματα μεταξύ των δύο χωρών. Οπότε, για να δούμε εάν η σημερινή προσέγγιση έχει μέλλον, οφείλουμε να καταλάβουμε γιατί ο Ερντογάν άλλαξε πορεία.
Δεν γνωρίζουμε τις σκέψεις του Τούρκου ηγέτη, μπορούμε, όμως, από τις κινήσεις του να βγάλουμε κάποιο συμπέρασμα ως προς τα κίνητρά του. Ο Ερντογάν κινείται συνεχώς, αναζητώντας ευκαιρίες, προκαλώντας ρήξεις, αξιοποιώντας τη συγκυρία. Οποτε βρίσκεται σε αδιέξοδο, επιλέγει να δείξει ότι αυτός έχει την πρωτοβουλία κινήσεων. Οσον αφορά την Ελλάδα, πάγιος στόχος του είναι να την απομονώσει από τους εταίρους και συμμάχους της στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ. Ή την καταγγέλλει προς άλλους ή, όπως τώρα, παρουσιάζει τους συμμάχους της ως εμπόδιο στην ελληνοτουρκική φιλία. Λόγω της ελληνικής διπλωματικής κινητικότητας, αλλά κυρίως λόγω δικών του λαθών, δεν πέτυχε την απομόνωση της Αθήνας. Γι’ αυτό επιχειρεί να δείξει άλλο πρόσωπο, να κάνει την Ελλάδα σύμμαχο εντός των οργανισμών που έχουν ενοχληθεί από τις κινήσεις του.
Οσο επιφυλακτικοί και αν είμαστε, όμως, η ελληνοτουρκική διακήρυξη περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας είναι σημαντική. Υπογραμμίζει ότι η ένταση των τελευταίων χρόνων ούτε ενίσχυσε τη θέση της Τουρκίας ούτε αποδυνάμωσε την Ελλάδα. Παρότι δεν είναι δεσμευτική (και κάθε πλευρά μπορεί να καταγγείλει την άλλη για την παραβίασή της), φέρει τις υπογραφές του Ταγίπ Ερντογάν και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Είναι, δηλαδή, επένδυση σε ένα καλύτερο μέλλον από αυτό για το οποίο μας προϊδέαζε η τουρκική επιθετικότητα. Ωστόσο, χρειάζονται κινήσεις καλής θελήσεως για να φανεί ότι η διακήρυξη των Αθηνών είναι ουσιαστικό βήμα προόδου και όχι ευκαιριακός ελιγμός.