Μεταδιδόταν απειλητικά ο ιός βραχείας αντιθεσμικής εκεχειρίας, καθώς ολοένα περισσότεροι φαντάροι ξετρύπωναν από τα αμπριά με τους παμφάγους αρουραίους, κάνοντας στο Δυτικό Μέτωπο αναγνωριστικές κινήσεις γνωριμίας κι ανταλλαγής τσιγάρων με τους μισητούς απέναντι. Ανήμερα Χριστούγεννα του 1914, λίγους μήνες μετά την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κάπου στη Γαλλία, τα πράγματα ξέφυγαν. Από τη μια πλευρά Γερμανοί από την άλλη Βρετανοί και Γάλλοι. Ξεκίνησαν δειλά, παρότι πιωμένοι, με γιορτινά τραγουδάκια και δεντράκια που ξεμύτιζαν από τα χαρακώματα στολισμένα ακόμα και με σφαίρες. Μερικοί φανερώθηκαν μετά φόβου άοπλοι. Το κλίμα εμπιστοσύνης διαχύθηκε με ριπές ευχών, ύστερα κουβεντολόι (κυρίως με χειρονομίες) στη μεταξύ τους νεκρή ζώνη. Σαν βόμβα έπεσε η πρόταση ενός Αγγλου (έξοχου ντριμπλέρ στα γήπεδα της πατρίδας) προς όλους: Είστε για ένα ματσάκι στα γρήγορα; κι ας κερδίσει ο καλύτερος (κάπως έτσι ειπώθηκε). Εγινε ενθουσιωδώς δεκτή.
Η κάτι σαν μπάλα φτιάχτηκε με κουρέλια και γέμιση από τρίχες (μαύρες, ξανθιές, κόκκινες, καστανές τρίχες) διά χειρός μάχιμου κουρέα, φυτεύθηκαν γκολπόστ και ο αγώνας άρχισε συναινετικά χωρίς διαιτητή· δεν σφυρίχτηκε ούτε ένα φάουλ, ενώ οι πολλοί τραυματισμοί που σημειώθηκαν ήταν από πτώσεις στην παγωμένη γη όχι από φονικά «κλαδέματα». Ενας εν πολέμω θρίαμβος «fair play» καθώς οι Γερμανοί έτειναν χείρα βοηθείας σε λαβωμένους από θλάσεις, κράμπες κ.λπ. Βρετανούς (και Γάλλους!) και οι αντίπαλοι ανταπέδιδαν ιπποτικά σε κάθε ευκαιρία. Η Ιστορία δεν συγκράτησε το σκορ, η λήξη σήμανε αλληλοσυγχαρίκια ενώ οι πιο προσγειωμένοι αντάλλαξαν θερμές χειραψίες ξέροντας ότι την επαύριο ήταν ίσως γραφτό να σκοτώσει ο ένας τον άλλο. Υστερα επέστρεψαν με απόκοσμη γαλήνη στα καταφύγιά τους.
Μόλις έμαθαν στα επιτελεία τα ανήκουστα μαντάτα οι στρατηγοί με τα σκουριασμένα παράσημα, άστραψαν και βρόντηξαν στέλνοντας στρατοδικείο αναλώσιμους βαθμοφόρους της πρώτης γραμμής που ανέχτηκαν την πρωτοφανή ολιγόωρη προδοσία δυνάμει ηρώων. Κλωτσοσκούφι σε μέρες θανάτου; Πυρ!
Το γεγονός μεταφέρθηκε με μεγάλη καθυστέρηση στη μεγάλη οθόνη («Καλά Χριστούγεννα», 2005) και παρά την επιστράτευση σκηνοθετικών εφεδρειών κατασυγκίνησε τα πλήθη. Το μεγάλο σφαγείο πήρε τέλος τον Νοέμβριο του 1918 και ήσαν λίγοι και αιρετικοί όσοι διέβλεπαν –Κύριος οίδεν πώς– ότι οι προσευχές των πολλών για μακρά ειρήνη δεν θα εισακούονταν.
Για τους εκατοντάδες συμμέτοχους (συνένοχους;) στη χριστουγεννιάτικη ανακωχή, ήταν μια αξέχαστη άγια μέρα. Εμπειρία ζωής. Αμελητέο στατιστικά το πόσοι απ’ αυτούς προσμετρήθηκαν τελικώς στους συνολικά εννέα εκατομμύρια νεκρούς μόνο στα πεδία των μαχών.