Η Νέα Σμύρνη υπήρξε μια φιλήσυχη γειτονιά-προάστιο της Αθήνας που σπάνια απασχολούσε το αστυνομικό δελτίο. Το πολύ πολύ κάποια σκόρπια επεισόδια πριν ή μετά τους αγώνες του Πανιωνίου όταν ο ιστορικός σύλλογος αγωνιζόταν στην Α΄ Εθνική. Αλλά ήδη από το βράδυ της Κυριακής η γαλήνη και η καθησυχαστική ρουτίνα (βασικά στοιχεία των ευνομούμενων πόλεων που βασικά προσφέρουν αυτό στους κατοίκους τους: ρουτίνα, δηλαδή ασφάλεια) σκέπαζαν την περίφημη πλατεία που είχε προλάβει να παραδώσει στη στιχουργική αιωνιότητα η Λίνα Νικολακοπούλου μέσα από τον πρόσφατα ελαφρώς λογοκριμένο «Αδωνι»: «Πάμε στον Αδωνι για καφέ / που πηγαίνουν τεκνά και φρικιά και αράζουνε και αθλητές / και που πηγαίνει και μία χοντρή νευρικιά / Κυριακή να της φύγει το στρες / Κι όλα μοιάζουν ένα τίποτα / και κυκλοφορούν ανύποπτα»…
Σχεδόν 40 χρόνια μετά η Νέα Σμύρνη βρίσκεται όλο και πιο συχνά στο αστυνομικό δελτίο: οικογενειακές τραγωδίες, μαφιόζικες εκτελέσεις, διαδηλώσεις που γίνονται πρώτη είδηση στα τηλεοπτικά δελτία, κ.λπ. Ολα αυτά ήταν και εξακολουθούν να είναι πρωτοφανή για την αθηναϊκή συνοικία αλλά όχι κι εντελώς ανεξήγητα αν παρακολουθήσουμε την εξέλιξη των πραγμάτων.
Πώς η κάποτε φιλήσυχη και «οικογενειακή» Νέα Σμύρνη απασχολεί όλο και περισσότερο το αστυνομικό δελτίο.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Νέα Σμύρνη διατηρούσε μια σχεδόν «οικογενειακή» ατμόσφαιρα: παρά την αναπόφευκτη μεταπολεμική ανοικοδόμηση διατηρούσε σημαντικό αριθμό μονοκατοικιών με αποτέλεσμα η πληθυσμιακή κινητικότητα να είναι μάλλον χλιαρή το διάστημα 1970-1990. Προφανώς έρχονταν νέοι κάτοικοι αλλά οι ρυθμοί ήταν κατώτεροι των αντίστοιχων, σαρωτικών αλλαγών που παρατηρούνται την ίδια περίοδο στις κεντρικές συνοικίες της Αθήνας όταν συμπαγή μεσοαστικά στρώματα εγκατέλειψαν μαζικά τις γειτονιές εκατέρωθεν της Πατησίων για να μετοικήσουν σε βόρεια και νότια προάστια. Η Νέα Σμύρνη, ευλογημένη από ένα ρυμοτομικό σχέδιο κηπούπολης που εφαρμόστηκε σε μεγάλο βαθμό, συντηρούσε έναν πιο εσωστρεφή χαρακτήρα, μια σχετική ανθρωπολογική ομοιογένεια που της εξασφάλιζε κοινωνική ειρήνη και ευημερία. Οσοι παλιοί Νεοσμυρνιώτες δεν έδιναν τα σπίτια και τους κήπους τους για να χτιστούν πολυκατοικίες έβαζαν χωρίς να το ξέρουν το δικό τους λιθαράκι σε μια αλυσίδα προόδου και καλώς εννοούμενης τάξης.
Η εικόνα αυτή άρχισε να θαμπώνει στο γύρισμα του αιώνα με την αλλαγή του ΓΟΚ που έδωσε μεγαλύτερα ύψη στις νέες οικοδομές. Μέσα σε μια δεκαετία η Ανω Νέα Σμύρνη, κυρίως, που παραδοσιακά φιλοξενούσε οικονομικά ασθενέστερα στρώματα με εντονότερο το προσφυγικό στοιχείο και διέθετε μικρότερα οικόπεδα, γέμισε με οκταώροφες και εννιαώροφες πολυκατοικίες: οι αυλές ξεριζώθηκαν για να φτιαχτούν τα γκαράζ και οι πυλωτές, οι παλιοί γείτονες σκόρπισαν και αποξενώθηκαν, τα καφενεία ρήμαξαν και έκλεισαν, η κοινωνική συνοχή τραυματίστηκε ανεπανόρθωτα. Η κατασκευαστική μανία εξαπλώθηκε σε όλες τις γειτονιές της πόλης και συνεχίζεται με αμείωτη ένταση μέχρι και σήμερα με ένα μικρό διάλειμμα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Σε τι διαφέρει σήμερα η Νέα Σμύρνη από του Γκύζη ή του Ζωγράφου; Ισως διαθέτει περισσότερους χώρους πρασίνου αλλά το αίσθημα της πολεοδομικής ασφυξίας δεν διαφέρει και πολύ. Και όπως φαίνεται, έχει ένα αθέατο κόστος που το πληρώνει ήδη. Και πριν από λίγες μέρες, από σύμπτωση μάλλον, κατέβασε ρολά και ο χιλιοτραγουδισμένος «Αδωνις»…