Είναι η Γερμανία για μία ακόμη φορά «ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης», όπως την είχε αποκαλέσει το βρετανικό περιοδικό Economist το 1999; Οι αριθμοί είναι παρόμοιοι με αυτούς πριν από 25 χρόνια: ύφεση 0,2% τότε, 0,3% τώρα. Η πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που απαγόρευσε τη χρήση αδιάθετων κονδυλίων ύψους 60 δισ. ευρώ από την πανδημία για την πράσινη μετάβαση, δημιούργησε ένα τεράστιο δημοσιονομικό κενό, το οποίο απειλεί με τη σειρά του να υπονομεύσει την κοινωνική ειρήνη στη χώρα.
Η εικόνα είναι αποκαρδιωτική. Οι αγρότες αρνούνται να συνδράμουν τον προϋπολογισμό με περικοπές επιδοτήσεων και επιδίδονται σε μαζικές διαδηλώσεις στις μεγάλες γερμανικές πόλεις. Υπουργοί, όπως ο Πράσινος αντικαγκελάριος Ρόμπερτ Χάμπεκ και ο Φιλελεύθερος Κρίστιαν Λίντνερ, βρίσκονται αντιμέτωποι με αποδοκιμασίες και απειλές. Ο τρικομματικός συνασπισμός του Ολαφ Σολτς με τα χρώματα του φωτεινού σηματοδότη παρακολουθεί αμήχανος την κοινωνική έκρηξη. Οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, οι πλέον αδύναμοι της κυβερνητικής συνεργασίας, εξετάζουν το ενδεχόμενο αποχώρησης, παρόλο που είναι πολύ νωπή ακόμη η εντολή της βάσης για παραμονή στην εξουσία.
Η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) είναι αυτή που θέτει την ατζέντα στον δημόσιο διάλογο, δημιουργώντας την αίσθηση ότι το μεταναστευτικό είναι το βασικότερο πρόβλημα της χώρας, παρόλο που οι πολίτες φαίνεται ότι νοιάζονται περισσότερο για την ακρίβεια και την ενεργειακή ασφάλεια. Το κόμμα ποδηγετεί τις κινητοποιήσεις των αγροτών και τους δανείζει τα συνθήματα και τα αιτήματά του, π.χ. τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών με στόχο το τέλος της κυβέρνησης Σολτς. Σε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις σε πρώην ανατολικογερμανικά κρατίδια μέσα στο 2024 αναμένεται να αναδειχθεί πρώτη δύναμη. Στη Θουριγγία και στο Βρανδεμβούργο εθεωρείτο αδύνατο να σχηματιστεί κυβέρνηση χωρίς τη συμμετοχή της AfD.
Πέρα όμως από την οικονομική κρίση και την κοινωνική έκρηξη, το πιο ανησυχητικό φαινόμενο είναι ότι αμβλύνονται σταδιακά τα αντανακλαστικά της κοινής γνώμης απέναντι στον διαφαινόμενο εναγκαλισμό νεοναζιστικών σκιρτημάτων από την AfD. Η είδηση ότι στελέχη του κόμματος συμμετείχαν σε ημερίδα στο Πότσνταμ, πολύ κοντά στη βίλα του Βάνζεε, όπου ελήφθη η απόφαση για την «τελική λύση» το 1942, και συζήτησαν σοβαρά το ενδεχόμενο μαζικών απελάσεων ακόμη και Γερμανών υπηκόων με μεταναστευτικό υπόβαθρο, άφησε ανεπηρέαστη την εκλογική δύναμη της Εναλλακτικής. Η προβολή της ταινίας «Ζώνη ενδιαφέροντος», που παίζεται αυτές τις ημέρες και στην Ελλάδα, θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικό μάθημα στα γερμανικά σχολεία…
