Μέχρι πρότινος, εξετάζαμε την ποιότητα των οικονομικών σχέσεων για να εξάγουμε γεωπολιτικά συμπεράσματα. Πλέον, ακολουθούμε τα γεωπολιτικά γεγονότα για να προβλέψουμε τις οικονομικές εξελίξεις.
Οι ασύμμετρες επιθέσεις των ανταρτών Χούθι της Υεμένης ανατρέπουν τις διαδρομές των πλοίων για τη μεταφορά αγαθών που διαμορφώνουν τις διεθνείς τιμές των προϊόντων. Στο όνομα ενός «άξονα της αντίστασης», ο οποίος μετουσιώνει την εχθρότητα του Ιράν απέναντι στη Δύση και στο Ισραήλ, τορπιλίζουν το διεθνές εμπόριο, υπονομεύοντας την προσπάθεια για μια πειστική έξοδο της παγκόσμιας οικονομίας από τη δίνη του πληθωρισμού.
Η αναμενόμενη απάντηση του Ισραήλ στην τρομοκρατική επίθεση την οποία εξαπέλυσε η Χαμάς την 7η Οκτωβρίου άνοιξε την αυλαία ενός πολέμου στη Γάζα, ο οποίος αποσταθεροποιεί την περιοχή· πλήττει τις γειτονικές οικονομίες με επιπτώσεις στον τουρισμό χωρών όπως η Αίγυπτος και η Ιορδανία· δίνει λαβή σε παραστρατιωτικές ομάδες να ρίξουν λάδι στη φωτιά και ενισχύει το ρίσκο μιας περιφερειακής σύγκρουσης με αντίκτυπο στις διεθνείς αγορές.
Οι εύλογες κυρώσεις της Δύσης εις βάρος της Ρωσίας, μετά την εισβολή στην Ουκρανία, αφαίρεσαν πολύτιμες επιλογές για τις προμήθειες ενέργειας. Σε συνδυασμό με την αποδιοργάνωση στις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία, οι οικονομίες ήρθαν αντιμέτωπες με βίαιες ανατιμήσεις, οι οποίες πυροδότησαν τον πληθωρισμό και εκτόξευσαν τα επιτόκια. Οι αμφιλεγόμενοι δασμοί των ΗΠΑ στις επιχειρήσεις της Κίνας, στο πλαίσιο ενός οξυμένου γεωπολιτικού ανταγωνισμού, στερούν από τις αγορές τα φθηνά προϊόντα της Ασίας διατηρώντας τις ανοδικές πιέσεις στις τιμές.
Τις προηγούμενες δεκαετίες, κυριάρχησε η ιδέα ότι οι ευκαιρίες που προσφέρουν οι ανοιχτές αγορές και η οικονομική αλληλεξάρτηση θα αποθάρρυναν τις συγκρούσεις ανά τον κόσμο. Μπροστά στα οφέλη από την οικονομική ανάπτυξη, οι γεωπολιτικές διαφορές θα έμπαιναν σε δεύτερο πλάνο. Μάλλον ήταν πολύ καλό για να είναι αληθινό.
Αποδείχθηκε, άλλωστε, το αντίστροφο στην περίπτωση της σινοαμερικανικής διένεξης. Η ιλιγγιώδης ανάπτυξη της Κίνας μέσω του ελεύθερου εμπορίου ενίσχυσε τη γεωπολιτική ισχύ της σε βαθμό που προκαλεί ανασφάλεια στις ΗΠΑ, την υπερδύναμη η οποία μάλιστα προήγαγε τη φιλελεύθερη έννοια της οικονομικής διασύνδεσης ως μέσου αποτροπής των συγκρούσεων.
Στην Ελλάδα, σωστά ρίχνουμε το βάρος, αφενός, στην αύξηση των μισθών, αφετέρου, στη μάχη των τιμών –κατά της αισχροκέρδειας– στο ράφι. Οσα μέτρα όμως και αν λάβουν οι ελληνικές αρχές, θα είναι σταγόνα στον ωκεανό εάν δεν διασφαλιστεί πρωτίστως η βέλτιστη λειτουργία των διεθνών εφοδιαστικών αλυσίδων.
Η παγκοσμιοποίηση έριξε τις τιμές. Πέφτει, ωστόσο, θύμα της πολιτικής και των αδυναμιών της. Οι γεωπολιτικές παράμετροι συντελούν τώρα πιο δραστικά στις αποφάσεις των επιχειρήσεων, διαμορφώνοντας ένα νέο σημείο ισορροπίας στη σχέση οικονομίας και ασφάλειας.