H Αθήνα σήμερα είναι ένα μεγάλο εργαστήριο. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τι θα προκύψει από το εν εξελίξει πείραμα. Πώς θα είναι η πόλη τις επόμενες δεκαετίες, πώς θα μοιάζει το κέντρο της, ποιος θα είναι ο χαρακτήρας της. Δεν είναι λίγοι όσοι φοβούνται ότι η εξέλιξη δεν θα είναι καλή. Δεν πρόκειται για τη συνήθη γκρίνια, τη γνωστή αντίδραση σε ό,τι καινούργιο παρουσιάζεται. Και όσοι το υποστηρίζουν αυτό εξυπηρετούν άλλους σκοπούς και σίγουρα δεν έχουν καθαρό βλέμμα στην πόλη. Ο προβληματισμός είναι επιθυμητός και ωφέλιμος.
Εχουμε τα εξής δεδομένα: η τουριστικοποίηση της πρωτεύουσας, ιδιαίτερα του κέντρου, είναι διαρκής και διευρύνεται σε όλο και περισσότερες γειτονιές. Παλιά, ακόμη και κλειστά εδώ και χρόνια, ξενοδοχεία ανακαινίζονται και λειτουργούν εκ νέου και την ίδια στιγμή ξεπηδούν καινούργια δημιουργώντας υπερπροσφορά κλινών. Ιστορικά τοπόσημα, επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο DNA της πόλης, αλλάζουν χέρια και χρήση. Γειτονιές γεμίζουν μπαρ, φαγάδικα, καφέ, χιπστερομάγαζα· επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου βάζουν λουκέτο. Η πόλη μετατρέπεται σε τουριστικό προϊόν και πολλοί είναι αυτοί που διεκδικούν μερίδιο στην πίτα· σκέφτονται τι μπορούν να πουλήσουν, σε μια Αθήνα που τώρα πουλάει.
Ιστορικά τοπόσημα, επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο DNA της πόλης, αλλάζουν χέρια και χρήση.
Την ίδια στιγμή είναι έντονη η αίσθηση ότι πρόκειται για έναν μετασχηματισμό βίαιο, χωρίς σχέδιο, χωρίς κανόνες, χωρίς όραμα. Η Αθήνα είναι μια πόλη που επιθυμεί να γίνει ιδανικός προορισμός, θέλει να είναι ελκυστική στους τουρίστες, χωρίς να διαθέτει ουσιαστικές υποδομές, χωρίς πρωτίστως να είναι ιδανική στους κατοίκους της. Η καθημερινότητα στην Αθήνα είναι αγώνας μετ’ εμποδίων. Με πεζοδρόμια που δεν είναι για τους πεζούς, με διπλοπαρκαρισμένα αυτοκίνητα, με τον δημόσιο χώρο σε κατάληψη, με αυθαιρεσία, με γκρίζες ζώνες, με οπτική ρύπανση, με αμέτρητες κακοφωνίες. Μια πόλη που αποθεώνει το αυτοκίνητο και εχθρεύεται τους πεζούς.
Το ρεπορτάζ της «Καθημερινής» (φ. 24/1/2024, «Τα πεζοδρόμια της ανομίας») περιέγραφε με ακρίβεια το πρόβλημα για όποιον θέλει να περπατήσει στην πόλη. Ανύπαρκτα, πολύ στενά, κατεστραμμένα πεζοδρόμια, παράνομη κατάληψη του δημόσιου χώρου με τραπεζοκαθίσματα, παράνομη στάθμευση, αδυναμία τακτικών ελέγχων, πρόστιμα-χάδι σε σχέση με τα κέρδη των καταστημάτων που αυθαιρετούν. Η Αθήνα των επόμενων δεκαετιών δεν μπορεί να περιγράφεται μόνο ως μια υπόσχεση για μεγαλύτερη τουριστική ανάπτυξη. Ανάπτυξη με ποιους όρους, πώς, σε ποιες βάσεις;
Τα μεγάλα θέματα της πόλης πρέπει να ξεκινούν έχοντας στο επίκεντρο την καθημερινότητα του πολίτη και μια ποικιλία απαραίτητη για κάθε πόλη με ιστορία, παρόν και μέλλον. Στην Αθήνα πρέπει να έχουν χώρο όλα – εμπόριο, εστίαση, διοίκηση, μνημεία, τουρισμός. Και κυρίως οι κάτοικοι.
