«Καλησπέρα, πού χάθηκες;». «Εχουμε καιρό να τα πούμε, να σε ρωτήσω κάτι;». «Σοβαρά θέλω να σε ρωτήσω κάτι». Και τα λοιπά. Είναι μηνύματα που μοιάζουν φυσιολογικά και λίγο αμήχανα, αλλά δεν είναι εάν τα λάβεις χωρίς λόγο κι αφορμή σε μεγάλες ποσότητες, με μία εμμονική συχνότητα, συνοδευόμενα από ένα κρεσέντο κλήσεων, ηχητικών και ενοχλήσεων σε φίλους και συγγενείς. Δεν είναι εάν αρχίζεις να σκέφτεσαι ως θύμα: πού έφταιξα; Εκανα κάτι και μου αξίζει αυτή η μεταχείριση; Ας κλειστώ, ας μην πάω σχολείο/φροντιστήριο, ας δουλέψω από το σπίτι, κάτω από το πάπλωμα, κλειδαμπαρωμένη.
Θέλω να πω, κάπου στην πέμπτη κλήση φοβάσαι πως μπορεί κάποιος να ασχολείται όντως υπερβολικά πολύ μαζί σου. Σου επιβάλλεται μία προσωπική τρομοκρατία, μία κατάσταση αυξημένης έντασης και κινδύνου μόνο για σένα. Εν ολίγοις, σου ασκείται βία. Υπουλη βία που δύσκολα διώκεται, άρα μειώνεται και το κόστος γι’ αυτόν που την ασκεί. Το κάνει, γιατί, οκέι, ποιος θα τον/τη σταματήσει;
Εάν τα μηνύματα κι οι κλήσεις συνεχίσουν, το μυαλό σου μπορεί να οδηγηθεί κάπου άσχημα. Να μαζευτεί σε μία γωνία. Σκέφτεσαι ότι φταις και σκέφτεσαι και όλα τα πράγματα που έχεις ποστάρει στο Ιντερνετ και όλες τις φωτογραφίες σου που έχουν άλλοι και πόσο εύκολο είναι να παραποιηθεί το οτιδήποτε. Μια κλασική περίπτωση μπούλινγκ που υπήρχε κι όταν πηγαίναμε εμείς σχολείο και ήταν ήδη τότε τεχνολογικά διαμεσολαβημένη (είχαμε Facebook κ.λπ.), πολυμεσική και υψηλής ανάλυσης. Βίντεο όπου κάποια «αποδεικνύonται» όχι και τόσο αθώα τελικά, ντροπιαστικές στιγμές από εκδρομή κ.λπ. Αυτή η παιδιάστικη συμπεριφορά είναι τώρα εύκολη και φθηνή για ένα σωρό διαταραγμένους ενήλικες – αλλά και για παιδιά και έφηβα, φυσικά.
Ακόμη κι όταν το πράγμα δεν φτάνει στο σημείο της εκδικητικής πορνογραφίας όπου κάποιος/α παρατημένος/η από τον/τη σύντροφό του ανεβάζει το σεξ τους για εκδίκηση στο Ιντερνετ, πάλι είναι ανατριχιαστικό και φρικώδες, κανονική βία. Ενας τύπος στη Βρετανία το είχε πάει σε άλλο επίπεδο. Ραδιουργούσε συστηματικά στο Διαδίκτυο στέλνοντας μηνύματα «ο σύντροφός σου σε απατά» ή ενοχλώντας συγγενείς και φίλους των θυμάτων. Εφτιαχνε προφίλ, παρίστανε τον έναν και τον άλλον. Συνελήφθη τελικά και είναι θέμα του ντοκιμαντέρ «Can I Tell You A Secret?». Ανεργος και προφανώς με πολύ χρόνο για σκότωμα, ασχολιόταν με τις ζωές γυναικών που έφτασαν μέχρι τον ψυχίατρο και το αστυνομικό τμήμα ή σε σημείο γενικής διάλυσης.
Οπως έχω ξαναγράψει, νομίζω η χειρότερη πλευρά της κακομεταχείρισης ή της κακοποίησης είναι το παιχνίδι του μυαλού. Οτι αυτός ή αυτή που σου φέρεται φρικτά μπαίνει στον νου σου και καθισμένος/καθισμένη εκεί μέσα χύνει δηλητήριο. Μπορεί ν’ ανοίγεις τα μηνύματα, για να επικοινωνήσεις με γνωστούς και φίλους και να ’ναι εκεί, σαν έντομο, να περιμένει να τσιμπήσει. Μπορεί ν’ ανοίγεις τα σόσιαλ για δουλειά, επειδή αυτή είναι η δουλειά σου ή μέρος της δουλειάς σου, και να ’ναι εκεί να σε ξεφτιλίζει. Ή μπορεί, πιο παραδοσιακά, να σε καλεί εμμονικά, ενώ ζεις τη ζωή σου και να παγώνει το αίμα σου, όπως παλιά που παίρνανε τις κοπέλες από πίσω οι συγγενείς τους να δουν πού πάνε και αν ασχημονούν, το ίδιο ακριβώς, ανεξαρτήτως φύλου, γίνεται και τώρα από συγγενείς κι αγνώστους ή πρώην ή γνωστούς, σε μια τεράστια, υπερσύγχρονη, υπερταχύτατη, τεχνολογικά διαμεσολαβημένη φθηνή πρακτική παρακολούθησης και παρενόχλησης.
Είναι εμετικό άγνωστοι με ψεύτικα προφίλ –Χόμερ Σίμπσον, Σπάιντερμαν και Νταίζη Ντακ– να σε ξεφτιλίζουν στο Ιντερνετ ή και επώνυμα, να σε κακολογούν κανονικά, με τ’ όνομα και το επίθετό τους, επειδή είναι φθηνό γι’ αυτούς κι έχουν ξεπεράσει το φράγμα του αυτοσεβασμού από καιρό. Και δεν μπορώ να φανταστώ μια καλοπροαίρετη ηλικιωμένη κυρία ν’ αντιδρά σωστά στο deepfake μήνυμα «το παιδί σου είχε ένα ατύχημα» που εύκολα μπορεί να φτιάξει κανείς και σήμερα, ενώ σύντομα θα μπορεί να βάζει και εικόνες/ήχο/βίντεο. Ούτε μπορώ να φανταστώ το άγχος κάποιας κοπέλας που χάνει τη δουλειά της, γιατί «έπαιξε» στο πορνό που διακινούν όσοι θέλουν να την εκδικηθούν. Ομως, ακόμη με συγκλονίζει πώς όταν την πατάει κάποιος και τον κακομεταχειρίζονται, ο κόσμος θα καταδικάσει φωναχτά το έγκλημα, αλλά με την πρώτη ευκαιρία θα μουρμουρίσει πως όλο αυτό δείχνει και κάτι για σένα προσωπικά. Το γεγονός πως αφήνεις να σε κακομεταχειρίζονται λέει κάτι για σένα, ουσιαστικά είσαι υπόλογη/ος. Για τι πράγμα, όμως;