Επειτα από μια περίοδο σχετικής ηρεμίας και κανονικότητας, η ένταση επιστρέφει στα Εξάρχεια και τα στόματα κλείνουν. Κανείς δεν θέλει να μιλήσει, να διαμαρτυρηθεί, φοβάται ότι το δικό του μαγαζί, το δικό του γραφείο, θα είναι ο επόμενος στόχος. Τους καταλαβαίνω. Δεν νιώθουν ασφάλεια. Αλλωστε, η παράλογη βία είναι παλιά και πονεμένη ιστορία στα Εξάρχεια.
Θυμάμαι, για παράδειγμα, εκείνη την ανεκδιήγητη ομάδα που υπέγραφε ως «Μέτωπο Απελευθέρωσης Ζώων – Αντισπισιστικός Πυρήνας Σφυροφόρων Καταδρομέων» και την επίθεσή της σε κρεοπωλείο της Καλλιδρομίου. Ηταν το 2017, μεσάνυχτα Σαββάτου, όταν ο οικο-ακτιβισμός κατέκτησε νέες κορυφές. Οι αντισπισιστές, οπλισμένοι με σφυριά, έκαναν θρύψαλα την τζαμαρία της επιχείρησης και ενός μικρού φορτηγού που είχαν οι άνθρωποι για να κάνουν τη δουλειά τους. Ανθρωποι του μεροκάματου, όχι τίποτα ιδιοκτήτες βιομηχανίας κρέατος. Πρόσφατα πάλι, κτίριο του 1874 στην οδό Μπενάκη, το οποίο αφού πέρασε διάφορες φάσεις τα χρόνια της κρίσης –«δημόσιο» ουρητήριο, κατάληψη μεταναστών, πιάτσα ναρκωτικών– ανακαινίστηκε με μεγάλο κόπο και προσωπική εργασία από τον ιδιοκτήτη του και διατίθεται για βραχυχρόνια μίσθωση, βανδαλίστηκε δυο-τρεις φορές. Επειτα απ’ όλα αυτά, έτρεμε η ψυχούλα τους.
Οσοι κι αν είναι, οι μπάχαλοι έχουν επαναφέρει το κλίμα φόβου και τρομοκρατίας στη γειτονιά.
Βανδαλισμένα καφέ, βανδαλισμένα εστιατόρια, βανδαλισμένα λουλουδάδικα μέχρι και το αρχιτεκτονικό γραφείο που κέρδισε το 1ο βραβείο στον διαγωνισμό για την ανάπλαση της πλατείας Εξαρχείων δέχθηκε επίθεση, διότι «εχθρός» δεν είναι μόνο όποιος παίρνει τις πολιτικές αποφάσεις για τον δημόσιο χώρο, αλλά και αυτός που αναλαμβάνει να σχεδιάσει τον δημόσιο χώρο. Παράνοια.
Είτε πρόκειται για το μετρό και την κατανάλωση κρέατος είτε για τα μη κρατικά ΑΕΙ, το Airbnb και τον «εξευγενισμό» μεγάλων τμημάτων της Αθήνας, η αντίδραση και η οργή ξεσπάει για άλλη μία φορά στους δρόμους και στα μικρομάγαζα των Εξαρχείων. Είναι δέκα, είναι δεκαπέντε, είναι τριάντα οι μπάχαλοι που σπάνε τζαμαρίες και ποδοπατάνε ζέρμπερες και τουλίπες; Οσοι κι αν είναι, έχουν επαναφέρει το κλίμα φόβου και τρομοκρατίας στη γειτονιά. Το καταλαβαίνει κανείς από τον τόνο της φωνής, την άρνηση, το βιαστικό κλείσιμο του τηλεφώνου όταν ζητάει από τα θύματα να μιλήσουν, να τοποθετηθούν γι’ αυτό που τους συνέβη.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, χάνεται η ουσία και θολώνει το πραγματικό πρόβλημα: ο βίαιος σε πολλές περιπτώσεις εξευγενισμός περιοχών που αναπλάθονται, η διαρκής άνοδος της τιμής των ενοικίων, η επέλαση του τουρισμού που δεν αφήνει χώρο για πολλές άλλες χρήσεις, η επιβολή πολιτικών χωρίς διαβούλευση, χωρίς σχέδιο, με οδηγό μόνο τους οικονομικούς δείκτες. Αυτοί, όμως, που θέλουν να «πολεμήσουν» το πρόβλημα, γίνονται οι ίδιοι μεγαλύτερο πρόβλημα.