Η κυβέρνηση κάλεσε την ολλανδική εταιρεία HVA να εκπονήσει μια μελέτη με προτάσεις για την αναμόρφωση της Θεσσαλίας. Οι Ολλανδοί υπέβαλαν τις προτάσεις τους σε 500 σελίδες, όπου αντιμετωπίζονται τα καίριας σημασίας προβλήματα της έλλειψης νερού, της αντιμετώπισης μελλοντικών πλημμυρών, των έργων υποδομής και των αλλαγών που πρέπει να γίνουν στις γεωργικές πρακτικές και στις καλλιέργειες. Οι Ολλανδοί τεχνοκράτες διαπιστώνουν πως οι παρεμβάσεις πολλών μικροσυμφερόντων (βλέπε αυθαίρετες γεωτρήσεις και κατασκευή παράνομων φραγμάτων) ευθύνονται για την αναμενόμενη κρίση έλλειψης νερού, ενώ ειδικά στην περιοχή της Λάρισας βιομηχανικές και εμπορικές κατασκευές έχουν μειώσει τη ροή του Πηνειού στο 50% της δυναμικότητάς του. Επισημαίνουν πως η τιμολογιακή πολιτική ρεύματος προς τους αγρότες, δηλαδή το φθηνό ρεύμα, αποτελεί ένα πρόσθετο κίνητρο για την άντληση των υπογείων υδάτων της περιοχής.
Ποια κυβέρνηση θα επωμιστεί το να υλοποιήσει την αλλαγή των καλλιεργειών και πώς οι αγρότες θα δεχτούν την αύξηση της τιμής του ρεύματος;
Τα δύσκολα αρχίζουν όταν οι διαπιστώσεις δίνουν τη θέση τους στις προτάσεις, ώστε στο τέλος αυτής της πορείας να έχουμε μια άλλη Θεσσαλία. Πέραν των κατεδαφίσεων κάθε παράνομου κτίσματος ή φράγματος, εισηγούνται τη μετεγκατάσταση ολόκληρων χωριών, την παραχώρηση περιοχών ώστε να δοθεί χώρος στα ποτάμια, την απαγόρευση παραγωγής ζωοτροφών στη Θεσσαλία με τις απαιτούμενες ποσότητες να εισάγονται από άλλες περιοχές της χώρας και, τέλος, την αλλαγή του μοντέλου των καλλιεργειών. Να σταματήσουν οι αγρότες να καλλιεργούν καλαμπόκι και βαμβάκι, που είναι χαμηλής αξίας και απαιτούν σημαντικές ποσότητες νερού, και να αντικατασταθούν από κηπευτικά και φρούτα.
Το ερώτημα είναι τι τύχη θα έχει αυτή η μελέτη. Οι προτάσεις της που αναδιαμορφώνουν στρατηγικά την περιοχή της Θεσσαλίας βραχυπρόθεσμα θα προκαλέσουν πολλές αντιδράσεις, καθώς θίγουν τα μικροσυμφέροντα, που αποτελούν, ως γνωστόν, τους δυνάστες της κοινωνίας μας σε όλους τους τομείς της. Ποια κυβέρνηση θα επωμιστεί το να υλοποιήσει την αλλαγή των καλλιεργειών και πώς οι αγρότες θα δεχτούν την αύξηση της τιμής του ρεύματος; Ιστορικά, τόσο το πολιτικό μας σύστημα συνολικά όσο και η κοινωνία δεν τόλμησαν να προχωρήσουν σε τομές που θα μετέβαλλαν το οικονομικό μοντέλο της Ελλάδας.Αυθόρμητα, η σκέψη μου πήγε στην έκθεση Πολ Α. Πόρτερ, του Αμερικανού εμπειρογνώμονα που ήρθε στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 1947 για να μελετήσει την οικονομική και κοινωνική κατάσταση της χώρας. Στέλεχος του Δημοκρατικού Κόμματος και διαπαιδαγωγημένος με τις αρχές του New Deal ήλθε, είδε και απήλθε, συντάσσοντας τη γνωστή έκθεση, που παραμένει δυστυχώς επίκαιρη μέχρι τις ημέρες μας. Σταχυολογώ: «Διαμαρτυρήθηκα για τη συμφωνία Βενιζέλου ως προς τους μισθούς των ναυτεργατών και για τη δήλωση Γονατά ότι θα ικανοποιούνταν τα αιτήματα των λιμενεργατών του Πειραιά… Ο Χέλμης πιστεύει ότι δεν μπορεί να μειώσει τις δαπάνες και να αυξήσει τους φόρους και περιμένει από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία να καλύψουν το έλλειμμα…». Σας θυμίζει κάτι μετά 77 χρόνια;