Γράφαμε χθες ότι στο βιβλίο «Outlive. Η επιστήμη και η τέχνη της υγείας και μακροζωίας» (μτφρ.: Χρ. Μπαρουξή, εκδ. Διόπτρα), του γιατρού Πίτερ Ατιά και του δημοσιογράφου-συγγραφέα Μπιλ Γκίφορντ, που παρακολουθούμε αυτή την εβδομάδα, «τα ζώα του θερμιδικού περιορισμού φαίνεται ότι είναι εξαιρετικά υγιή για την ηλικία τους, αφού αναπτύσσουν λιγότερους αυτογενείς όγκους από τα ποντίκια που ταΐζονται κανονικά. Εκτός από τη διάρκεια ζωής, ο θερμιδικός περιορισμός φαίνεται να αυξάνει και τη διάρκεια υγείας. Κάποιος θα υπέθετε ότι η πείνα θα έκανε κακό, αλλά οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι όσο λιγότερο ταΐζονται τα ζώα τόσο περισσότερο ζουν. Και τα αποτελέσματα του θερμιδικού περιορισμού φαίνεται να είναι μέχρι κάποιο βαθμό δοσοεξαρτώμενα, όπως συμβαίνει με τα φάρμακα».
Ο Ατιά σπεύδει από νωρίς να διευκρινίσει πως μισεί τη λέξη «μακροζωία», γιατί «έχει στιγματιστεί ανεπανόρθωτα από τους απατεώνες και τους τσαρλατάνους που ανά τους αιώνες έχουν ισχυριστεί ότι γνωρίζουν το μυστικό ελιξήριο της ζωής». Για τον Ατιά, μακροζωία «δεν σημαίνει να ζήσουμε για πάντα. Και ούτε να ζήσουμε μέχρι τα εκατόν είκοσι ή τα εκατόν πενήντα, υποσχέσεις που δίνουν πλέον συστηματικά διάφοροι αυτοανακηρυγμένοι ειδικοί σε όσους τους ακολουθούν τυφλά».
Στο βιβλίο, παραπέμπει στην ελληνική μυθολογία και στον Τιθωνό, «ο οποίος ζήτησε από τους θεούς να του χαρίσουν αιώνια ζωή. Προς μεγάλη του χαρά, εκείνοι πραγματοποίησαν την επιθυμία του. Επειδή όμως παρέλειψε να ζητήσει μαζί και αιώνια νιότη, το σώμα του συνέχισε να γερνάει και να υπομένει τη φθορά του χρόνου».
Γι’ αυτό ακριβώς τονίζει πως «η μακροζωία έχει δύο συνιστώσες. Η πρώτη είναι πόσο θα ζήσεις, η χρονική διάρκεια ζωής, αλλά η δεύτερη και εξίσου σημαντική συνιστώσα είναι πόσο καλά θα ζήσεις, πόσο ποιοτικά θα είναι τα χρόνια σου. Πρόκειται για την αποκαλούμενη διάρκεια υγείας και είναι αυτό που ξέχασε να ζητήσει από τους θεούς ο Τιθωνός».
Ο Ατιά παραδέχεται ότι βασικό εμπόδιο στην επίτευξη μακροζωίας είναι ότι οι «δεξιότητες που αποκτάμε οι γιατροί στη διάρκεια των σπουδών μας έχουν αποδειχθεί πολύ πιο αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση του γρήγορου παρά του αργού θανάτου». Κατά τον Ατιά, μια «φονική τετράδα» είναι υπεύθυνη για τους αργούς θανάτους στην εποχή μας: καρδιακή νόσος, καρκίνος, νευροεκφυλιστικές παθήσεις και διαβήτης τύπου 2 ή κάποια σχετιζόμενη μεταβολική διαταραχή.
«Το λογικό συμπέρασμα», γράφει, «είναι ότι πρέπει να παρέμβουμε νωρίτερα και να προσπαθήσουμε να σταματήσουμε τις παθήσεις της φονικής τετράδας σε όσο το δυνατόν πιο πρώιμο στάδιο ή, ακόμα καλύτερα, να αποτρέψουμε εντελώς την εμφάνισή τους».
Εύκολο; Οχι και τόσο. Απλό; Καθόλου. «Η σύγχρονη ιατρική», επισημαίνει, «δεν γνωρίζει πότε ή πώς να αντιμετωπίσει τις χρόνιες παθήσεις της γήρανσης, που τελικά σκοτώνουν τους περισσότερους από εμάς. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην πολυπλοκότητα των παθήσεων της φονικής τετράδας, οι οποίες είναι περισσότερο “διεργασίες ασθένειας” παρά αρρώστιες με άμεση εκδήλωση όπως το κοινό κρυολόγημα». Η συνέχεια, όμως, αύριο.