Η αξία της ζωής του άλλου, ακόμη και του προστρέχοντος, του αρωγού, είναι η πρώτη που εκπνέει στον πόλεμο. Διότι η World Central Kitchen, που έχασε επτά ανθρώπους της από ισραηλινό πλήγμα στην αυτοκινητοπομπή της, πρώτα τους Ισραηλινούς τραυματίες της αποτρόπαιης επίθεσης της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου είχε ταΐσει και φροντίσει. Η WCK δεν είχε πολιτική ατζέντα, στη συνέχεια τάιζε 350.000 πεινασμένους Παλαιστίνιους πρόσφυγες σε 67 συσσίτια. «Αυτά έχει ο πόλεμος», είπε ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Οχι, «αυτά έχει ο πόλεμος» μόνο αν παραβιάζεται συστηματικά το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο. Η κυνική δήλωση φανερώνει πόσο συνειδητά καταπατούνται οι νόμοι του πολέμου, που προστατεύουν αμάχους και μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων. Η εξόντωση αμάχων λειτουργεί ως μοχλός πίεσης στην έκβαση του πολέμου. Η εξόντωση μελών ΜΚΟ –μέχρι στιγμής 196 στον αριθμό– αποθαρρύνει τις ανθρωπιστικές οργανώσεις να προσφέρουν βοήθεια στον αντίπαλο, ο οποίος έτσι πλήττεται από ένα ακόμη όπλο, την έλλειψη φροντίδας και τροφής.
Είναι μία από τις περιρρέουσες θεωρίες: Με την αλλαγή των διεθνών προτύπων που κωδικοποιήθηκαν σε συνθήκες όπως οι συμβάσεις της Γενεύης του 1949 και τα μετέπειτα συμπληρωματικά πρωτόκολλα του 1977, επικράτησε η τάση του λεγόμενου «ανθρωπινότερου» πολέμου. Δηλαδή της αποφυγής αποδεκατισμού αμάχων και της εστίασης, βοηθούσης της τεχνολογίας, σε αποκλειστικά στρατιωτικούς στόχους. Ισχύει. Εν μέρει στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001. Αλλά και πασιφανώς δεν ισχύει. Αδυσώπητο πολεμικό δόγμα ενάντια σε συμβάσεις και πρωτόκολλα, το οποίο εφαρμόζει συστηματικά η ρωσική (και όχι μόνο) πολεμική μηχανή, είναι η φρικώδης τακτική του βομβαρδισμού πόλεων και ιδιαίτερα χώρων καταφυγής γυναικόπαιδων και ηλικιωμένων –σχολεία, νοσοκομεία, θέατρα, πολυκατοικίες–, ώστε να πληγεί το ηθικό του αντιπάλου. Είδαμε να το εφαρμόζει ο Πούτιν στην Ουκρανία (προ ημερών έκλεισαν δύο χρόνια από τη σφαγή στην Μπούτσα) και παλαιότερα σε Τσετσενία και Συρία. Στη Γάζα, το 70% των θυμάτων των ισραηλινών βομβαρδισμών σε πυκνοκατοικημένες περιοχές είναι άμαχοι. Ο επιτιθέμενος υποκρίνεται ότι δεν στοχεύει γυναικόπαιδα, όμως τα εξοντώνει, με το πρόσχημα ότι είναι θολές οι γραμμές μεταξύ μαχητών και αμάχων. Ο πόλεμος δεν γνωρίζει όρια. Οδυνηρή σταθερά η τερατώδης σε μέγεθος παράπλευρη απώλεια της σύγκρουσης.
Τους αμάχους σκοτώνουν όχι μόνο τα πυρά, αλλά και ο υποσιτισμός, οι κακουχίες, οι αρρώστιες. Στη Λωρίδα της Γάζας, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε νερό, τρόφιμα, φάρμακα, καύσιμα, το σύστημα υγείας δεν λειτουργεί, δρόμοι και υποδομές έχουν καταστραφεί. Οξεία ανθρωπιστική κρίση. Μικρή η ανταπόκριση στις εκκλήσεις να προληφθούν τα χειρότερα. Στο κενό τα αιτήματα για κατάπαυση του πυρός. Οι κραυγές εκφυλίζονται σε εξασθενημένη επωδό. Και σταδιακά, όλα τα αποδεικτικά της εκχειλίζουσας βαρβαρότητας, οι σκηνές καταστροφής, ερειπωμένες γειτονιές, ανατιναγμένα οχήματα, ακρωτηριασμένα παιδιά, λιμοκτονούντα πλήθη έχουν πάνω μας, στον υπερκορεσμένο από πληροφορία κόσμο μας, φθίνοντα αντίκτυπο.
Ταραγμένο σύμπαν, καμίνι μίσους και αίματος, δεν είναι μόνον η Γάζα, για εμάς συνώνυμο του πολέμου, ή η Ουκρανία, επειδή η βία μας πλησίασε. Είναι και οι 40 και πλέον κύκλοι στην κόλαση, οι ατέρμονες ανά την υφήλιο συρράξεις (εξεγέρσεις, εμφύλιοι, ανταρτοπόλεμοι, πραξικοπήματα), οι περισσότερες στην υποσαχάρια Αφρική, με νεκρούς κυρίως αμάχους. Θύματα της αστικοποίησης των συγκρούσεων, που τους εκθέτουν σε βομβαρδισμούς, οδομαχίες, εκρήξεις. Δεκάδες χιλιάδες οι σκοτωμένοι των συγκρούσεων – έως και 200.000 τον χρόνο. Εκατομμύρια οι εκτοπισμένοι –114 εκατ. παγκοσμίως. Ορδές εξαθλιωμένων ανθρώπων, έρμαια κυκλωμάτων. Γνώριμη κατάσταση.
Αλλά και μακρινή. Δύσκολα νιώθουμε όσα ζει ο απελπισμένος πρόσφυγας, ο τραυματίας, ο χαροκαμένος γονιός ο βυθισμένος στο δικό του σκότος, ο εθελοντής, ο ρεπόρτερ, ο ανεξάρτητος παρατηρητής, ο οποίος εργάζεται και δρα μέσα στη φάμπρικα του τρόμου και έχει την τύχη να διαφεύγει τον θάνατο που βρήκε άλλους πολύ κοντά του. Μόνο ελλειπτικά εισπράττουμε τη λαίλαπα του πολέμου, τον θάνατο, τα ερείπια, την απόγνωση, την περιφρόνηση της λογικής, τον πόνο, μέσα από την επικοινωνιακή μηχανή που καταπίνει την πραγματικότητα και την παραδίδει σε εικόνες. Ολωσδιόλου απαραίτητες, αφού, αν δεν μετατραπεί κάτι σε εικόνα, δεν είναι πραγματικό, δηλαδή ενδιαφέρον για εμάς τους θεατές του πόνου των άλλων.