«Ο τρόπος που τους επιτέθηκε η Ρωσία την 30ή Νοεμβρίου 1939 ώθησε τους Φινλανδούς να αντισταθούν», γράφει στο «Δαυίδ εναντίον Γολιάθ. Πώς επιβίωσε η Φινλανδία απέναντι στον Στάλιν» (μτφρ.: Ριίκα Πουκίνεν – Μαρία Μαρτζούκου, εκδ. Παπαδόπουλος) ο Φινλανδός ιστορικός Κίμο Ρεντόλα. Και προσθέτει: «Μια Μεγάλη Δύναμη επιτέθηκε σε μια μικρή χώρα χωρίς να έχουν προηγηθεί απειλές ή κήρυξη πολέμου, έκανε προβοκάτσιες στα σύνορα όπως είχαν κάνει οι ναζί στην Πολωνία, βομβάρδισε μη στρατιωτικούς στόχους και εργατικές συνοικίες, πιθανόν επειδή είχε πληροφορηθεί ότι υπήρχαν ελλείψεις στην αντιαεροπορική άμυνα».
Για τον συγγραφέα, το σημαντικότερο ήταν ότι η Μόσχα είχε εγκαθιδρύσει μια φιλοσοβιετική κυβέρνηση του Οττο Βίλε Κούουσινεν («κυβέρνηση του Τεριγιόκι»), μέσω της οποίας υποτίθεται ότι όλη η Φινλανδία θα μετατρεπόταν σταδιακά σε κομμουνιστικό κράτος. Ομως το φινλανδικό πολιτικό και στρατιωτικό επιτελείο στο Ελσίνκι έβλεπε κάπως αλλιώς τα πράγματα. «Δεν επρόκειτο απλώς για μερικά νησιά ή για μια μικρή τροποποίηση των συνόρων, αλλά για όλη τη χώρα και την ανεξαρτησία της, ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου», σχολιάζει ο Ρεντόλα.
Η ειρωνεία είναι ότι «η κυβέρνηση του Ελσίνκι είχε διάθεση να κάνει υποχωρήσεις, αλλά η Σοβετική Ενωση δεν δεχόταν καμία επαφή, ανακοίνωσε μάλιστα ότι δεν βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με τη Φινλανδία (σ.σ. όπως σήμερα η Ρωσία δεν κάνει πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά μια ειδική «στρατιωτική επιχείρηση»).
Ο Στάλιν στόχευε σε μια γρήγορη στρατιωτική επιτυχία. Αλλά οι Φινλανδοί αντιστάθηκαν και ο πόλεμος τράβηξε όλο το χειμώνα (εξ ου και Χειμερινός Πόλεμος).
Πλέον ο Στάλιν «έπρεπε να διεξάγει έναν δύσκολο πόλεμο σε απαιτητικές συνθήκες, περιθωριοποιημένος διεθνώς, στόχος χλευασμού τόσο από τους δημοκράτες (αλλά και τους μη δημοκράτες, εκτός από τους ναζί), και το χειρότερο, με τη φήμη του ανίκανου στρατηγού».
Ενα επιπλέον πρόβλημα ήταν οι προθέσεις των Αγγλογάλλων, οι οποίοι έδειχναν πρόθυμοι να παράσχουν στρατιωτική βοήθεια στη Φινλανδία – η οποία την είχε απελπισμένα ανάγκη.
Ο Ρεντόλα παραθέτει μια ενδιαφέρουσα μαρτυρία του Γκεόργκι Ντιμιτρόφ: στις 21 Ιανουαρίου του 1940, ο Στάλιν μιλάει στο πολίτμπιρο και για πρώτη φορά δείχνει να θέλει να τερματιστεί ο Χειμερινός Πόλεμος.
Μέσα «σ’ ένα τέτοιο κλίμα συναγερμού, κινδύνου και ταπείνωσης», ο Στάλιν δίνει την εντολή για την εκτέλεση 27.500 αιχμαλώτων Πολωνών αξιωματικών και πολιτών. Το σκεπτικό είναι να μην τους βρει μελλοντικά απέναντί της η Μόσχα. Οι εκτελέσεις λαμβάνουν χώρα στο δάσος του Κατίν.
«Ο πόλεμος της Φινλανδίας δεν αναφερόταν άμεσα στην απόφαση για την εξόντωση των Πολωνών, είχε όμως συζητηθεί επανειλημμένα η εξεύρεση χώρου για τους Φινλανδούς στα κέντρα κράτησης, τελευταία φορά στις 21 Φεβρουαρίου. Ηταν και αυτό ένας παράγοντας. Και ακριβώς την περίοδο που ο Στάλιν αποφάσισε τις εκτελέσεις, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχέδιό του να εκτελέσει και μια ανάλογη ομάδα Φινλανδών». Η συνέχεια αύριο.