Η αριθμητική της βίας των ανηλίκων είναι τρομακτική, τη μαθαίνουμε μουδιασμένοι. Το 2021 οι ανήλικοι δράστες ήταν 5.431, το 2023 έφτασαν τους 10.776. Εκρηκτική άνοδος. Aυτό, όμως, που πρέπει να ανησυχήσει πιο πολύ από τον αριθμό είναι το γεγονός ότι έχουν αλλάξει τα χαρακτηριστικά της νεανικής παραβατικότητας. Η βία των ανηλίκων είναι όλο και συχνότερα πιο ωμή, πιο σοκαριστική και το όριο ηλικίας κατά το οποίο ξεκινάει η εμπλοκή τους με τον ποινικό νόμο έχει χαμηλώσει. Ενδεκάχρονα, δεκατριάχρονα, δεκατετράχρονα, αγόρια και κορίτσια, παιδιά με σουγιάδες, με μαχαίρια, ληστές, βαποράκια, μέλη άγριων συμμοριών. Η κουλτούρα της βίας εξαπλώνεται, μετατρέπεται σε έναν κώδικα με τον οποίο μαθαίνουν να επικοινωνούν οι νέοι.
Ενδεκάχρονα, δεκατριάχρονα, δεκατετράχρονα, αγόρια και κορίτσια, παιδιά με σουγιάδες, με μαχαίρια, ληστές, βαποράκια…
Ας σκεφτούμε περιστατικά που έγιναν γνωστά μόνο το τελευταίο διάστημα, συλλήψεις από τα Ανω Λιόσια μέχρι την Ηλιούπολη και την Κηφισιά. Μόνο τους τελευταίους δύο μήνες έγιναν 500 συλλήψεις ανηλίκων αλλά και γονέων, όπως είπε χθες ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. «Ωστόσο το ζήτημα της ποινικής μεταχείρισης ανηλίκων είναι πολύ ευαίσθητο», τόνισε, για να συμπληρώσει ότι «η βία μεταξύ ανηλίκων υπήρχε πάντα. Εμείς στις μικρές κοινωνίες είχαμε ένα σημείο διαχωριστικό, ένα σημείο μίσους. Από το ποδόσφαιρο μέχρι την καταγωγή μας. Τώρα έχει δύο ξεχωριστά χαρακτηριστικά: οργανώνονται σε συμμορίες τα παιδιά και η βία είναι πολύ έντονη».
Πράγματι, έτσι είναι, λένε οι ειδικοί, οι νέοι καταλαμβάνουν πλέον σημαντικό κομμάτι της πίτας του λεγόμενου σκληρού εγκλήματος. Γι’ αυτό και η αντιμετώπιση του φαινομένου είναι πολύ σύνθετη, πολύ λεπτή, απαιτεί πολύ περισσότερα από ένα πενταψήφιο νούμερο με ειδικά εκπαιδευμένους τηλεφωνητές στην Υποδιεύθυνση Ανηλίκων Αττικής, που θα δέχονται μηνύματα όλο το 24ωρο για αυτόματη παρέμβαση και ένα panic button αντίστοιχο με αυτό για την ενδοοικογενειακή βία. Μέτρα που ανακοινώθηκαν χθες και έχουν δρομολογηθεί. Η βία σε αυτές τις ηλικίες είναι ένα φαινόμενο που επιδέχεται διεπιστημονικές προσεγγίσεις και χρειάζεται πολυεπίπεδες πολιτικές πρόληψης. Σπίτι, σχολείο, αθλητικοί χώροι, γειτονιά. Συγκοινωνούντα δοχεία για τους νέους, μπορούν να είναι χώροι έμπνευσης, δημιουργίας, θετικών προτύπων, μπορεί όμως και να γίνουν φυτώρια παραβατικότητας και βίας. Σε αυτούς τους χώρους οι έφηβοι γίνονται άγγελοι ή δαίμονες, εκεί βρίσκεται η ρίζα του καλού και του κακού, εκεί λοιπόν πρέπει να γίνει σοβαρή, συστηματική, επίμονη, ψύχραιμη δουλειά. Ποτέ, και ειδικά σε αυτές τις ηλικίες, η καταστολή από μόνη της δεν αποτελεί λύση, και αν επενδύσουμε πολλά σε αυτήν, θα αποκομίσουμε λίγα.