Δεν είναι σαφές ποιος είναι ο απώτερος στόχος του άκαιρου αιτήματος Κασσελάκη για εκλογές. Ενδέχεται να πρόκειται απλώς περί ανέξοδης ρητορείας: ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ ξέρει ότι βουλευτικές εκλογές δεν πρόκειται να γίνουν άμεσα, επομένως τις ζητάει επειδή δεν του κοστίζουν τίποτα· επειδή κάτι πρέπει να πει κι αυτός – άρα γιατί να μην πει εκείνο του οποίου την ευθύνη δεν θα χρειαστεί να αναλάβει; Μπορεί, βέβαια, και να θέλει εκλογές, από στρατηγική πονηριά: ίσως ο Στέφανος Κασσελάκης πιστεύει ότι η αποτύπωση της κυβερνητικής φθοράς με τον πλέον επίσημο τρόπο, τον εκλογικό, θα φθείρει την κυβέρνηση και άλλο, ευνοώντας το κόμμα του εξ αντανακλάσεως. Αφού το πολιτικό του όχημα δεν φαίνεται να προχωράει, ίσως ο πρόεδρος ελπίζει πως επισημαίνοντας θριαμβευτικά την κόπωση του αντίπαλου οχήματος («κοιτάξτε πόσο έπεσαν οι μηχανές της Ν.Δ.!») θα πείσει τον κόσμο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα απ’ ό,τι πραγματικά βρίσκεται. Πρόοδος όχι διά της προόδου, δηλαδή, αλλά διά της σύγκρισης της αναμενόμενης πτώσης με τη μη αναμενόμενη. Ολα αυτά θα ήταν χαριτωμένα, αν δεν διαιώνιζαν την προβληματική αντίληψη ότι οι εκλογές είναι κάτι σαν πολυτελής δημοσκόπηση· αν δεν συνέβαλλαν στην κουλτούρα της πολιτικής ελαφρότητας που αποσταθεροποιεί το κράτος και απευαισθητοποιεί τους πολίτες: Εκλογές; Σιγά το πράγμα! Ας τις κάνουμε κάθε χρόνο!
Στομφώδης άγνοια
Το πρόσφατο άρθρο του Στέφανου Κασσελάκη στην «Κ», μέσω του οποίου μας εξηγεί τους λόγους για τους οποίους ζητάει πρόωρες εκλογές, περιέχει ό,τι χρειάζεται κανείς να ξέρει, για να επιβεβαιώσει ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει παρά αμυδρή αντίληψη του πολιτικού και συνταγματικού βάρους της εκλογικής διαδικασίας. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, η αναγκαιότητα των εκλογών έγκειται στο γεγονός ότι από τις τελευταίες εκλογές μέχρι σήμερα «έχουν μεσολαβήσει καθοριστικά γεγονότα». Από τον Στέφανο Κασσελάκη διαφεύγει, βέβαια, ότι η μεσολάβηση καθοριστικών γεγονότων είναι κανόνας, όχι εξαίρεση: στην πολιτική και στην κοινωνία, τα πράγματα αλλάζουν διαρκώς – ακόμη και μία μέρα μετά τις εκλογές μπορεί να συμβεί κάτι που θα μεταβάλει τους συσχετισμούς. Τι σημαίνει αυτό; Οτι η συχνότητα των εκλογών ορίζεται από τη συχνότητα των αλλαγών και την ένταση της επικαιρότητας; Κάποιος έχει μπερδέψει τις εκλογές με τα δελτία ειδήσεων.
Μαγική σφαίρα
Τα «καθοριστικά γεγονότα», κατά τον Κασσελάκη, «διαφοροποιούν τα δεδομένα βάσει των οποίων οι ψηφοφόροι εμπιστεύτηκαν στον Κυριάκο Μητσοτάκη τη διακυβέρνηση της χώρας». Τον Ιούνιο του 2023, δηλαδή, οι πολίτες αγνοούσαν σημαντικά στοιχεία για «κορυφαία ζητήματα που καθορίζουν την ψήφο τους». Επειτα, στο άρθρο αναλύονται όσα οι πολίτες δεν γνώριζαν. Από το μυαλό του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν περνάει ότι οι πολίτες μπορεί να ψήφισαν τη Ν.Δ. όχι επειδή δεν γνώριζαν αλλά παρά τα όσα γνώριζαν. Ο πρόεδρος δεν σκέφτεται καν πόσο υποτιμητική είναι για τους πολίτες η άποψη που τους θέλει αδαείς και ανενημέρωτους: Αποκλείεται να μην ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ συνειδητά οι ψηφοφόροι! Κάτι δεν κατάλαβαν καλά! Εν τω μεταξύ, κάποια από τα δεδομένα που ο πρόεδρος αναφέρει, αφορούν γεγονότα που συνέβησαν μετά τις εκλογές. Αρα ο Στέφανος Κασσελάκης θεωρεί αιτία εκλογών το ότι οι πολίτες δεν προέβλεψαν το μέλλον.
Οσα ξέρει ο ψηφοφόρος
Ας μην αγχώνεται κανείς, ειλικρινώς ή υποκριτικώς, για όσα γνωρίζουν ή δεν γνωρίζουν οι ψηφοφόροι. Η πρόσφατη Ιστορία έχει διαψεύσει τις απαισιόδοξες εκτιμήσεις σχετικά με την αντιληπτική τους ικανότητα. Κάποτε, οι εκπρόσωποι του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου φοβούνταν ότι οι πολίτες θα εθιστούν στον λαϊκισμό του Αλέξη Τσίπρα κι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταδυναστεύει τη χώρα για πάντα. Εκαναν λάθος. Και ο ΣΥΡΙΖΑ ηττήθηκε κατά κράτος και ο Αλέξης Τσίπρας ισοπεδώθηκε πολιτικά. Τώρα, οι πολέμιοι της κυβέρνησης μιλούν για καθεστώς, για αλαζονεία του 41%, για την επικίνδυνη μητσοτακική παντοδυναμία. Παραβλέπουν όμως ότι έναν χρόνο μετά το δυστύχημα των Τεμπών (που είχε τάχα περάσει στη λήθη), η υπόθεση απέκτησε εκ νέου υπόσταση στη συνείδηση των πολιτών, ταρακουνώντας απειλητικά –αν και καθυστερημένα– το κυβερνών κόμμα. Παράλληλα, η έφεση του τελευταίου στις σκανδαλώδεις γκάφες έχει αρχίσει, επιτέλους, να επιφέρει μετρήσιμες συνέπειες στη δημοτικότητά του.
Πραγματικότητα εναντίον φαντασίας
Υπάρχει και άλλη λύση για όσους ζητούν εκλογές όποτε το απαιτεί το μικροκομματικό συμφέρον τους. Αντί να φαντασιώνονται τις εκλογές που αργούν, να επενδύσουν σε εκείνες που κοντοζυγώνουν. Οι επερχόμενες ευρωεκλογές θα ήταν μια καλή ευκαιρία για τα κόμματα που διεκδικούν την εμπιστοσύνη μας, να μας αποδείξουν ότι την αξίζουν. Η ποιότητα των ψηφοδελτίων τους, όμως, είναι δυσοίωνα ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο σκοπεύουν να μεταχειριστούν την εμπιστοσύνη αυτή: πανελίστες, ποδοσφαιριστές, ηθοποιοί, λαϊκιστές του δημόσιου λόγου και καριερίστες του οπορτουνισμού προδίδουν το είδος της πολιτικής πρόθεσης. Οταν ξεχνάς ότι οι πρωταγωνιστές των εκλογών είναι οι ψηφοφόροι και όχι οι παρατάξεις, είναι λογικό να ξεχνάς και ότι οι ψηφοφόροι χρειάζονται έναν καλό λόγο για να πάνε να ψηφίσουν.